سوال مطالعه مروری. آیا استفاده انتخابی از ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا در مقایسه با ونتیلاسیون متداول، آسیب ریه و دیگر عوارض مرتبط با نارس بودن و نیاز به دریافت ونتیلاسیون کمکی را در نوزادان نارس که به دلیل ابتلا به سندرم زجر تنفسی (RDS) تحت ونتیلاسیون مکانیکی قرار دارند، کاهش میدهد؟
پیشینه. نارسایی تنفسی ناشی از عدم رشد ریه یکی از دلایل اصلی مرگومیر در نوزادان نارس است. اگرچه استفاده از ونتیلاسیون متناوب فشار مثبت در نوزادان مبتلا به نارسایی تنفسی باعث نجات جان آنها میشود، استفاده از آن با آسیب ریه و بیماری مزمن ریوی همراه است. شکل جدیدی از ونتیلاسیون به نام ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا (high frequency oscillatory ventilation; HFOV) در مطالعات تجربی نشان داده که منجر به آسیب کمتر ریه میشود.
ویژگیهای مطالعه. نوزده مطالعه واجد شرایط، شامل 4096 نوزاد، معیارهای ورود را داشتند.
نتایج. شواهد کافی برای حمایت از استفاده روتین از ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا به جای ونتیلاسیون متداول برای نوزادان نارس مبتلا به بیماری ریوی که تحت ونتیلاسیون با فشار مثبت قرار دارند، در دسترس نیست. ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا، راهی است برای ایجاد ونتیلاسیون مصنوعی ریهها که از نظر تئوری ممکن است آسیب کمتری به ریهها وارد کند و در نتیجه نرخ بیماری مزمن ریوی را کاهش دهد. این مرور از شواهد حاصل از 19 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده نشان داد که اگرچه میتوان یک تاثیر محافظتی کوچک را از آن نسبت به ریهها مشاهده کرد، این مزیت متوسط میان مطالعات بسیار متغیر بوده و باید مقابل آسیبهای احتمالی آن سنجیده شود.
شواهدی وجود دارد که استفاده از HFOV انتخابی در مقایسه با CV منجر به کاهش اندکی در خطر بروز CLD میشود، اما ناهماهنگی این تاثیر در طول کارآزماییها، شواهد را ضعیف میکند. احتمالا بسیاری از عوامل، هم مربوط به خود مداخله و هم مربوط به فرد بیمار، به روشهای پیچیدهای در تعامل با هم هستند. علاوه بر این، افزایش خطر نشت حاد هوا، این مزیت را میتواند خنثی کند. عوارض جانبی بر پیامدهای عصبی کوتاهمدت در برخی از مطالعات مشاهده شده، اما این تاثیرات بهطور کلی قابل توجه نیستند. اکثر کارآزماییهایی که پیامد طولانیمدت را گزارش کردند، هیچ تفاوتی را شناسایی نکردند.
نارسایی تنفسی ناشی از عدم رشد کامل ریه یکی از دلایل اصلی مورتالیتی در نوزادان نارس (preterm infants) است. اگرچه استفاده از ونتیلاسیون متناوب فشار مثبت (intermittent positive pressure ventilation; IPPV) در نوزادان مبتلا به نارسایی تنفسی باعث نجات جان افراد میشود، استفاده از آن با آسیب ریه و بیماری مزمن ریوی همراه است. شکل جدیدی از ونتیلاسیون به نام ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا (high frequency oscillatory ventilation; HFOV) در مطالعات تجربی نشان داده که منجر به آسیب کمتر ریه میشود.
هدف از انجام این مرور، تعیین تاثیر استفاده انتخابی از ونتیلاسیون نوسانی با فرکانس بالا (HFOV) در مقایسه با ونتیلاسیون مرسوم (تهویه معمولی) (conventional ventilation; CV) بر بروز بیماری مزمن ریوی (chronic lung disease; CLD)، مورتالیتی و دیگر عوارض مرتبط با نارس بودن و نیاز به دریافت ونتیلاسیون کمکی در نوزادان نارس بود که به دلیل ابتلا به سندرم زجر تنفسی (respiratory distress syndrome; RDS) بهطور مکانیکی ونتیلاسیون دریافت کردند.
جستوجوهایی در بانک اطلاعاتی کارآزماییهای پریناتال آکسفورد (Oxford Database of Perinatal Trials)، MEDLINE؛ EMBASE، مرورهای قبلی شامل منابع متقابل، خلاصه مقالات، چکیدههای کنفرانسها و سمپوزیومها انجام شد، و از متخصصین خبره و جستوجوی دستی در مجلات سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration)، عمدتا به زبان انگلیسی، مواردی به دست آمد. جستوجوها در ژانویه 2009 و نوامبر 2014 بهروز شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که HFOV و CV را در نوزادان نارس یا کموزن هنگام تولد با اختلال عملکرد ریوی، عمدتا به دلیل RDS، که به ونتیلاسیون کمکی نیاز داشتند، مقایسه کردند. تصادفیسازی و شروع درمان میبایست در اسرع وقت پس از شروع CV و اغلب در 12 ساعت نخست زندگی انجام شده بود.
کیفیت روششناسی (methodology) هر کارآزمایی بهطور مستقل توسط نویسندگان مرور مورد بررسی قرار گرفت. معیارهای استاندارد بررسی تاثیر مداخله، نسبت خطر (relative risk; RR) و تفاوت خطر (risk difference; RD) بودند. از 1 تقسیم بر RD، تعداد افراد مورد نیاز برای دستیابی به یک مزیت (number needed to benefit; NNTB) برای تولید یک پیامد محاسبه شد. برای همه مقادیر تاثیر مداخله، 95% فواصل اطمینان (CIs) ارائه شد. برای تفسیر آنالیزهای زیرگروه، یک مقدار P برای تفاوتهای زیرگروه، همچنین I 2 برای ناهمگونی (heterogeneity) بین زیرگروهها محاسبه شد. متاآنالیز با استفاده از مدل اثر ثابت (fixed-effect) و مدل اثرات تصادفی (random-effects model) انجام شد. در جایی که ناهمگونی بیش از 50% بود، RR در مدل اثرات تصادفی نیز گزارش شد.
نوزده مطالعه واجد شرایط شامل 4096 نوزاد وارد شدند. متاآنالیز مقایسه HFOV با CV هیچ شواهدی را از تاثیر مداخله بر مورتالیتی در سن 28 تا 30 روزگی یا تقریبا در سن معادل ترم نشان نداد. این نتایج در سراسر مطالعات و در آنالیزهای زیرگروه همسو و سازگار بودند. خطر ابتلا به CLD در بازماندگان در سن بارداری معادل ترم با استفاده از HFOV بهطور قابل توجهی کاهش یافت، اما این تاثیر در طول مطالعات ناسازگار بود، حتی پس از اینکه متاآنالیز به مطالعاتی محدود شد که استراتژی حجم بالای ریه را با HFOV اعمال کردند. آنالیز زیرگروه با استراتژی HFOV تاثیر مشابهی را در کارآزماییهایی با استراتژی سختگیرانهتر بهکارگیری حجم ریه، هدف قرار دادن بخش بسیار کمی از اکسیژن هوای دم (FiO 2 )، و کارآزماییهایی با استراتژی کمتر سختگیرانه بهکارگیری حجم ریه و با تا حدودی بالاتر یا نامشخص از هدف FiO 2 نشان داد. آنالیزهای زیرگروه بر اساس سن در تصادفیسازی، استفاده معمول از سورفکتانت یا عدم استفاده از آن، نوع ونتیلاتور با فرکانس بالا (نوسانگر (oscillator) در مقابل قطعکننده جریان (flow interrupter))، نسبت هوای دم به بازدم (I:E) از ونتیلاتور فرکانس بالا (1:1 در مقابل 1:2) و استراتژی CV (محافظ ریه یا خیر) نتوانست به اندازه کافی ناهمگونی را توضیح دهد. نشت هوای ریه، که به عنوان نشت شدید هوا یا آمفیزم بینابینی ریوی تعریف میشود، بیشتر در گروه HFOV رخ داد، در حالی که خطر رتینوپاتی پرهماچوریتی (retinopathy of prematurity) بهطور قابل توجهی کاهش یافت.
اگرچه در برخی از مطالعات افزایش خطر خونریزی شدید داخل جمجمهای و لوکومالاسی اطراف بطنی (periventricular leukomalacia) مشاهده شد، متاآنالیز کلی تفاوت معنیداری را در تاثیر مداخله میان HFOV و CV نشان نداد. عوارض عصبی کوتاهمدت با HFOV فقط در زیرگروه دو کارآزمایی مشاهده شد که از استراتژی حجم بالا با HFOV استفاده نکردند. اکثر کارآزماییها تفاوت قابل توجهی را در پیامد تکامل سیستم عصبی طولانیمدت پیدا نکردند، اگرچه یک کارآزمایی اخیر کاهش قابل توجهی را در خطر بروز فلج مغزی (cerebral palsy) و رشد ضعیف ذهنی نشان داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.