سرماخوردگی علت اصلی مراجعه به پزشک در کشورهایی با درآمد بالا و غیبت از کار و مدرسه است. بیش از 200 ویروس وجود دارند که می‌توانند نشانه‌های سرماخوردگی را از جمله آبریزش از بینی، احتقان، عطسه، گلودرد، سرفه، و گاهی سردرد، تب و قرمزی چشم ایجاد کنند. نشانه‌ها از فردی به فرد دیگر و سرماخوردگی تا سرماخوردگی متفاوت است. از آنجا که سرماخوردگی معمولا در اثر یکی از ویروس‌های تنفسی ایجاد می‌شود، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بی‌فایده بوده و بنابراین دیگر گزینه‌های درمانی بالقوه مورد توجه خاص سلامت عمومی قرار دارند.
مصرف ویتامین C از زمان معرفی آن در دهه 1930 برای درمان عفونت‌های تنفسی پیشنهاد شده است. در دهه 1970 زمانی که لینوز پائولینگ (Linus Pauling)، برنده جایزه نوبل، از کارآزمایی‌های کنترل شده با دارونما (placebo) قبلی نتیجه گرفت ویتامین C از سرماخوردگی پیشگیری و آن را تسکین می‌دهد، محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرد. پس از آن بیش از دوازده کارآزمایی جدید انجام شدند. ویتامین C به عنوان یک عامل پیشگیری کننده و درمانی به‌طور گسترده‌ای به فروش رفته و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مرور به کارآزمایی‌های کنترل شده با دارونما محدود می‌شود که مصرف 0.2 گرم در روز یا بیشتر را از ویتامین C آزمایش می‌کنند. براساس یافته‌های 29 کارآزمایی مقایسه‌ای که 11,306 شرکت‌کننده در آنها حضور داشتند، مصرف منظم ویتامین C هیچ تاثیری در بروز سرماخوردگی در افراد عادی ندارد. با این حال، مصرف منظم مکمل‌ها در کاهش طول دوره نشانه‌های سرماخوردگی تاثیری متوسط اما مداوم داشت، که این یافته بر اساس نتایج 31 مطالعه مقایسه‌ای با حضور 9745 اپیزود از سرماخوردگی به دست آمد. در پنج کارآزمایی با 598 شرکت‌کننده در معرض استرس شدید جسمانی کوتاه-مدت (از جمله دوندگان ماراتن و اسکی‌بازان) ویتامین C خطر ابتلا به سرماخوردگی را به نصف کاهش داد. کارآزمایی‌های منتشر شده عوارض جانبی ویتامین C را گزارش نکردند.
نتایج به دست آمده از کارآزمایی‌های مربوط به دوزهای بالای ویتامین C که به صورت درمانی تجویز می‌شود، هیچ تاثیر ثابتی را بر مدت یا شدت نشانه‌های سرماخوردگی پس از شروع نشانه‌ها نشان نمی‌دهد. با این حال، فقط چند کارآزمایی درمانی انجام شده و هیچ کدام از آنها کودکان را بررسی نکردند، اگرچه تاثیر پروفیلاکتیک ویتامین C در کودکان بیشتر بوده است. یک کارآزمایی بزرگ با حضور بزرگسالان منفعتی را از تجویز دوز درمانی 8 گرم در زمان شروع نشانه‌ها، و دو کارآزمایی درمانی با استفاده از مکمل پنج روزه گزارش کرد. برای بررسی نقش احتمالی ویتامین C درمانی، به معنی تجویز فوری آن پس از شروع نشانه‌ها، انجام کارآزمایی‌های بیشتری لازم است.
عدم موفقیت در کاهش بروز سرماخوردگی در جمعیت عمومی با مصرف مکمل‌های ویتامین C نشان می‌دهد که تجویز روتین مکمل‌های ویتامین C توجیه‌پذیر نیست، با این وجود ویتامین C ممکن است برای افرادی که در دوره‌های کوتاه تمرین بدنی شدید شرکت می‌کنند، مفید باشد. کارآزمایی‌هایی با محوریت مصرف منظم مکمل نشان داده که ویتامین C طول دوره سرماخوردگی را کاهش می‌دهد، اما این موضوع در چند کارآزمایی درمانی انجام شده تکرار نشد. با این وجود، با توجه به تاثیر پایدار ویتامین C بر طول دوره و شدت سرماخوردگی در مطالعات مصرف منظم مکمل، و هزینه پائین و ایمنی آن، ممکن است برای بیماران مبتلا به سرماخوردگی مفید باشد که به صورت جداگانه بررسی کنند آیا ویتامین C درمانی برای آنها مزیتی به همراه دارد یا خیر. انجام RCTهای درمانی بیشتری ضروری است.
نقش ویتامین C (اسید آسکوربیک (ascorbic acid)) در پیشگیری و درمان سرماخوردگی به مدت 70 سال است که همواره مورد بحث قرار دارد.
بررسی اینکه اگر ویتامین C در قالب یک مکمل روزانه به‌طور منظم مصرف شود یا به عنوان درمان در ابتدای شروع نشانه‌ها تجویز شود، باعث کاهش بروز، طول دوره یا شدت سرماخوردگی می‌شود یا خیر.
در CENTRAL؛ 2012، شماره 11؛ MEDLINE (1966 تا هفته 3 نوامبر، 2012)؛ EMBASE (1990 تا نوامبر 2012)؛ CINAHL (ژانویه 2010 تا نوامبر 2012)؛ Web of Science (ژانویه 2010 تا نوامبر 2012) و LILACS (ژانویه 2010 تا نوامبر 2012) به جست‌وجو پرداختیم. هم‌چنین پایگاه ثبت کارآزمایی‌های موسسات ملی سلامت ایالات متحده و WHO ICTRP را در 29 نوامبر 2012 بررسی کردیم.
کارآزمایی‌هایی را خارج کردیم که از کمتر از 0.2 گرم در روز ویتامین C استفاده کرده و کارآزمایی‌هایی که مقایسه با دارونما (placebo) نداشتند. مرور خود را به کارآزمایی‌های کنترل شده با دارونما محدود کردیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند. «بروز» سرماخوردگی را در طول مصرف منظم مکمل به صورت نسبتی از شرکت‌کنندگان ارزیابی کردیم که در طول دوره مطالعه دچار یک یا چند مورد سرماخوردگی شدند. «طول دوره» عبارت بود از میانگین تعداد روزهای بیماری در اپیزودهای سرماخوردگی.
داده‌های بیست‌ونه کارآزمایی مقایسه‌ای با 11,306 شرکت‌کننده در متاآنالیز انجام شده پیرامون خطر نسبی (RR) ابتلا به سرماخوردگی حین مصرف منظم ویتامین C در طول دوره مطالعه، مشارکت داشتند. در کارآزمایی‌های انجام شده در سطح جامعه که شامل 10,708 شرکت‌کننده بودند، RR تجمعی معادل 0.97 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.94 تا 1.00) گزارش شد. پنج کارآزمایی که شامل 598 دونده ماراتن، اسکی‌باز و سربازان در تمرینات subarctic بودند، RR تجمعی برابر با 0.48 (95% CI؛ 0.35 تا 0.64) را به همراه داشتند.
سی‌ویک مقایسه تاثیر مصرف منظم ویتامین C را بر طول دوره ابتلا به سرماخوردگی (9745 اپیزود) بررسی کردند. طول دوره سرماخوردگی در بزرگسالان تا 8% (3% تا 12%) و در کودکان تا 14% (7% تا 21%) کاهش یافت. در کودکان، مصرف 1 تا 2 گرم ویتامین C در روز بروز سرماخوردگی را تا 18% کاهش داد. با استفاده منظم از ویتامین C از شدت سرماخوردگی نیز کاسته شد.
هفت مقایسه تاثیر مصرف ویتامین C درمانی (3249 اپیزود) را بررسی کردند. در کارآزمایی‌های درمانی هیچ تاثیر ثابتی از ویتامین C بر طول دوره یا شدت سرماخوردگی مشاهده نشد.
اکثر کارآزمایی‌های وارد شده، تصادفی‌سازی شده و دوسو-کور بودند. حذف کارآزمایی‌هایی که تصادفی‌سازی شده یا دوسو-کور نبودند، هیچ تاثیری در نتیجه‌گیری‌ها نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.