حساسیت بیش از حد عاج دندان (dentine hypersensitivity) یک درد تیز و ناگهانی است که از دندانها هنگام لمس یا مصرف غذاهای سرد و گرم ایجاد میشود. اگر بیماری دندان دلیل این درد نباشد، استفاده از خمیردندانهای حاوی پتاسیم برای کاهش حساسیت دندان توصیه شده است. این مرور کارآزماییها نشان داد که شواهد کافی برای نشان دادن موثر بودن پتاسیم در حساسیتزدایی از دندانها وجود ندارد. انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه مورد نیاز است.
شواهد ایجادشده توسط این مرور بر اساس تعداد کمی از افراد است. علاوه بر این، تاثیر مداخله با روشهای اعمال شده برای ارزیابی حساسیت، متفاوت است.
بنابراین هیچ شواهد روشنی برای حمایت از خمیردندانهای حاوی پتاسیم در مدیریت بالینی افزایش حساسیت بیش از حد عاج دندان در دسترس نیست.
حساسیت بیش از حد عاج دندان (dentine hypersensitivity) ممکن است به عنوان درد ناشی از در معرض قرار گرفتن عاج دندان، معمولا در پاسخ به محرکهای خارجی، تعریف شود که با هیچ نوع بیماری دندانی قابل توضیح نیست. رژیمهای درمانی بسیاری در طول سالها توصیه شدهاند، و در سالهای اخیر توجه ویژهای به خمیردندانهای حاوی نمکهای مختلف پتاسیم معطوف شده است.
مقایسه اثربخشی خمیردندانهای حاوی پتاسیم با خمیردندانهای کنترل در کاهش حساسیت بیش از حد عاج دندان.
بانکهای اطلاعاتی زیر جستوجو شدند: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (جستوجو تا آگوست 2005)؛ CENTRAL (تا آگوست 2005)؛ EMBASE/MEDLINE؛ PubMed؛ Web of Science (تا سپتامبر 2005). برای یافتن مطالعات منتشرشده خارج از مجلات جستوجو شده به صورت الکترونیکی، کتابشناختیهای (bibliography) مطالعات بالینی و مطالعات مروری شناسایی شده در جستوجوی الکترونیکی، بررسی شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که در آنها، تاثیر استفاده از خمیردندانهای حاوی پتاسیم در برابر خمیردندانهای کنترل بدون پتاسیم بر حساسیت بیش از حد عاج دندان مورد آزمایش قرار گرفت.
دو نفر از نویسندگان مرور بهطور مستقل از هم نتایج کارآزماییهای واردشده را با استفاده از یک فرم طراحیشده ویژه ثبت کردند. حساسیت (sensitivity) با استفاده از روشهای حرارتی (thermal)، لمسی (tactile)، جریان هوا (air blast) و ذهنی (subjective) ارزیابی شد.
شش مطالعه در متاآنالیز گنجانده شدند که تاثیر معنیدار خمیردندان نیترات پتاسیم را بر حساسیت لمسی و جریان هوا در هفتههای 6 تا 8 دوره پیگیری نشان دادند، به عنوان مثال، متاآنالیز حساسیت جریان هوا، تفاوت میانگین استانداردشده را به نفع درمان در نمره حساسیت به میزان 1.25- (95% CI؛ 1.65- تا 0.851-) نشان داد. ارزیابی ذهنی در ارزیابی 6 تا 8 هفتهای، تاثیر قابل توجهی را نشان نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.