اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک بیماری روانی مزمن و عودکننده با شیوع مادامالعمر حدود یک درصد در سراسر جهان است. داروهای آنتیسایکوتیک درمان اصلی اسکیزوفرنی هستند، اما به دلیل پروفایل عوارض جانبی این داروها و/یا باورهای بیمار در مورد بیماری خود، اغلب پایبندی به مصرف دارو ضعیف است. عدم پایبندی به مصرف دارو، یکی از علل اصلی عود بیماری است که هزینههای قابل توجهی را به لحاظ فردی، اجتماعی و اقتصادی به دنبال دارد.
دپو آنتیسایکوتیکها برای افزایش پایبندی به درمان در دهه 1960 تولید شده و منجر به استفاده گسترده از دپوها به عنوان روشی برای درمان نگهدارنده طولانیمدت شدند. دپو آنتیسایکوتیکها به صورت عضلانی تزریق میشوند و دارو به آرامی و در طول یک دوره طولانی در بدن آزاد میشود. این آنتیسایکوتیکها فقط هر 2 تا 4 هفته یکبار نیاز به تزریق دارند.
فلوسپیریلن (fluspirilene) یک داروی دپو آنتیسایکوتیک تزریقی طولانیاثر است که برای درمان اسکیزوفرنی تجویز میشود. ما مرور سیستماتیک اصلی (David 1999) را در مورد دپو فلوسپیریلن در درمان اسکیزوفرنی با پنج مطالعه بیشتر بهروز کردیم. دوازده کارآزمایی تصادفیسازی شده وارد این مرور شدند. حجم نمونه مطالعات کوچک بوده و بیشتر آنها کوتاهمدت بودند. این اطلاعات برای دارویی که قرار است به عنوان درمان نگهدارنده طولانیمدت استفاده شود، نمیتواند چندان مفید باشد. با این حال، از مطالعاتی که توانستیم وارد کنیم، فلوسپیریلن دکانوات (fluspirilene decanoate) با توجه به کارآمدی، پاسخ به درمان یا تحملپذیری، تفاوت زیادی با دیگر دپو آنتیسایکوتیکها (فلوسپیریلن دکانوات، فلوفنازین اناتات (fluphenazine enathate)، پرفنازین اونانتات (perphenazine onanthat)، پیپوتیازین آندسیلنات (pipotiazine undecylenate)) ندارد. پیامدها نشان میدهند که فلوسپیریلن تفاوت قابل توجهی با آنتیسایکوتیکهای خوراکی یا در رژیمهای هفتگی مختلف ندارد، اگرچه به دلیل کمبود کارآزماییها نمیتوان اطلاعات زیادی را استنباط کرد.
تعداد شرکتکنندگان در هر مقایسه اندک بود و هیچ تفاوت بارزی را میان فلوسپیریلن و داروی خوراکی یا دپوهای دیگر پیدا نکردیم. در حال حاضر، دادههای حاصل از کارآزمایی نمیتوانند در تصمیمگیری در مورد استفاده از فلوسپیریلن به عنوان داروی دپو و برتری آن نسبت به دیگر داروهای دپو کمک کنند. برای عملکرد آگاهانه، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده که به خوبی انجام و گزارش شوند، ضروری است.
داروهای آنتیسایکوتیک (antipsychotic)، درمان اصلی اسکیزوفرنی (schizophrenia) و اختلالات روانپریشی (psychotic) مشابه را تشکیل میدهند. تزریقهای دپو (depot) طولانیاثر از داروهایی مانند فلوسپیریلن (fluspirilene) بهطور گستردهای به عنوان وسیلهای برای درمان نگهدارنده طولانیمدت استفاده میشوند.
مرور تاثیرات استفاده از دپو فلوسپیریلن در مقایسه با دارونما (placebo)، آنتیسایکوتیکهای خوراکی و دیگر ترکیبات دپو آنتیسایکوتیک در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی از نظر پیامدهای بالینی، اجتماعی و اقتصادی.
پایگاه ثبت گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (سپتامبر 2005) را جستوجو کرده، منابع تمام مطالعات شناساییشده را بررسی کرده و با شرکتهای دارویی مرتبط تماس گرفتیم.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی شده مرتبط را وارد این مرور کردیم که با تمرکز بر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی انجام شده و در آنها دپو فلوسپیریلن، آنتیسایکوتیکهای خوراکی، دیگر ترکیبات دپو، یا دارونما مقایسه شدند. پیامدهایی مانند مرگومیر، تغییر بالینی معنیدار در عملکرد کلی، وضعیت روانی، عود، بستری شدن در بیمارستان، عوارض جانبی و قابلیت پذیرش درمان بررسی شدند.
مطالعات به روش قابل اعتمادی انتخاب شده، کیفیت آنها ارزیابی شده و دادهها استخراج شدند. برای دادههای دو حالتی (dichotomous data)، نسبت خطر (relative risk; RR) و 95% فواصل اطمینان (CI) را محاسبه کردیم. در جایی که امکانپذیر بود، تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (numbers needed to treat; NNT) از نظر آماری محاسبه شد. آنالیز بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) انجام شد. برای دادههای پیوسته (continuous data) نرمال، تفاوت میانگین وزندهیشده (WMD) را به دست آوردیم. دادههای مقیاس را فقط برای آن دسته از ابزاری ارایه کردیم که به سطوح از پیش مشخصشده کیفیت دست یافتند.
دوازده مطالعه تصادفیسازی شده را در این نسخه بهروز شده وارد کردیم که پنج مورد آنها، مطالعات بیشتر و اضافی هستند. یک کارآزمایی، فلوسپیریلن و دارونما را مقایسه کرد و تفاوتهای مهمی را در میزان بهبودی کلی به دست نیاورد (60 = n؛ 1 RCT؛ RR «بدون بهبودی مهم»: 0.97؛ CI از 0.9 تا 1.1). اگرچه اختلالات حرکتی (n = 60؛ 1 RCT؛ RR: 31.0؛ CI از 1.9 تا 495.6؛ NNH: 4) فقط در گروه فلوسپیریلن یافت شد، هیچ داده منطقی وجود نداشت که مزیت کلرپرومازین (chlorpromazine) خوراکی یا دیگر دپو آنتیسایکوتیکها را نسبت به فلوسپیرین دکانوات (fluspirilene decanoate) نشان دهد. هیچ تفاوتی را میان دپو فلوسپیریلن و دیگر آنتیسایکوتیکهای خوراکی از نظر عود یا تعداد افرادی که مطالعه را زودتر از موعد ترک کردند، نیافتیم. هنگام مقایسه فلوسپیریلن با دیگر دپوها، دادههای وضعیت عمومی (global state data; CGI) در کوتاهمدت تفاوت معنیداری را نشان ندادند (90 = n؛ 2 RCT؛ RR «بدون بهبودی مهم»: 0.80؛ CI از 0.2 تا 2.8). تفاوت معنیداری میان فلوسپیریلن و دیگر دپوها از نظر تعداد افرادی که کارآزمایی را زودتر از موعد ترک کردند (n = 83؛ 2 RCT؛ RR: 0.55؛ CI از 0.1 تا 2.3) یا نرخ عود (n = 109؛ 3 RCT؛ RR: 0.55؛ CI از 0.1 تا 2.3) مشاهده نشد. شیوع عوارض جانبی خارج هرمی (extrapyramidal) به میزان قابل توجهی در گروههای فلوسپیریلن کمتر بود (164 = n؛ 4 RCT؛ RR: 0.50؛ CI از 0.3 تا 0.8؛ NNH: 5). از نظر دیگر عوارض جانبی، تفاوت معنیداری وجود نداشت. در مقایسه میان تجویز فلوسپیریلن با دوز هفتهای یک بار در مقایسه با دو هفته یکبار (n = 34؛ RR: 3.00؛ CI از 0.1 تا 68.8) و نرخ عود (n = 34؛ RR: 3.18؛ CI از 0.1 تا 83.8)، تفاوت معنیداری از نظر میزان خروج بیماران از مطالعه (attrition) مشاهده نشد. در یک مطالعه کوتاهمدت، تفاوت معنیداری در اختلالات حرکتی وجود نداشت. در هیچ مطالعهای پیامدهای مربوط به بیمارستان و خدمات، یا نظری در مورد رضایت کلی شرکتکنندگان از مراقبتها ارایه نشد. پیامدهای اقتصادی در هیچیک از مطالعات واردشده ثبت نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.