سوال مطالعه مروری
ما تاثیرات استنشاق هوای گرم و مرطوب انتقال یافته توسط یک دستگاه (RhinoTherm) را برای افراد مبتلا به سرماخوردگی ارزیابی کردیم.
پیشینه
سرماخوردگی (common cold) شایعترین عفونت انسانی است. این بیماری معمولا باعث عوارض نمیشود، اما میتواند منجر به دور ماندن از کار یا مدرسه به علت ناراحتی ناشی از نشانهها شود. تشخیص مبتنی بر نشانهها است و درمانها عمدتا علامتی است. نشانهها شامل تب، از دست دادن اشتها، احساس ناخوشی، احساس لرز، سردرد، درد عضلانی و درد است. بسیاری از علائم و نشانهها ناشی از احتقان غشاء و ضخیم شدن مخاط در داخل بینی است. سرماخوردگی برای دههها با استنشاق بخار درمان شده تا به تخلیه مخاط کمک کند. شواهد آزمایشگاهی نشان داده که ویروس سرماخوردگی ممکن است به گرما حساس باشد، اما هیچ کارآزمایی بالینی در مقیاس بزرگ اثربخشی آن را تست نکرده است. جریان بخار همچنان مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا باعث تسکین ذهنی نشانههای سرماخوردگی میشود.
تاریخ جستوجو
این جستوجو تا 24 فوریه 2017 بهروز است.
ویژگیهای مطالعه
ما شش کارآزمایی تصادفیسازی شده دوسو-کور را از پنج نشریه، منتشر شده در سالهای 1987 تا 1995، به زبان انگلیسی و شامل 387 شرکتکننده در مرور وارد کردیم. تمام کارآزماییهای وارد شده از دستگاه RhinoTherm، استفاده کرده بودند که هوای گرم و مرطوب را برای مدت زمانهای مختلف و با سرعت جریانهای متفاوت بیرون میدهد و برای درمان نشانههای سرماخوردگی به کار گرفته شده بودند. سه کارآزمایی در ایالات متحده آمریکا، دو مورد در بریتانیا و یکی در اسرائیل انجام شده بودند. اغلب مطالعات شامل افراد مبتلا به سرماخوردگی طبیعی بودند، اما یک مطالعه شامل شرکتکنندگان با سرماخوردگی القا شده بود.
منابع تامین مالی مطالعه
دستگاههای RhinoTherm توسط موسسه نتزر سرنیی (Netzer Sereni) در چهار مطالعه و دستگاه Beacham در دو مطالعه فراهم شده بود. یک مطالعه با حمایت مالی کلینیک کلیولند تامین مالی شده بود و یکی دیگر از حمایت مالی نویسندگان پشتیبانی شد. مطالعات باقی مانده محل منابع مالی خود را ذکر نکرده بودند.
نتایج کلیدی
هیچ کدام از این مطالعات وارد شده، هیچ گونه روند بدتر شدن را در نمرات بالینی نشانهها پس از استنشاق هوای گرم و مرطوب گزارش نکرده بودند. شرکتکنندگان در دو کارآزمایی عدم پایداری را در نشانهها نشان دادند، با این حال نتایج متناقض بود. دو مطالعه حوادث جانبی خفیف را گزارش کرده بودند. هیچ تاثیر درمانی بر جریان پراکندهسازی رینوویروس (rhinovirus shedding) وجود نداشت.
کیفیت شواهد
با استفاده از معیارهای درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، کیفیت شواهد را برای پیامدهای کاهش در شدت بالینی سرماخوردگی (اندازهگیری شده با کاهش در شاخص نمره نشانهها)، پائین ارزیابی کردیم؛ تعداد شرکتکنندگان با پاسخ ذهنی: درمان کمکی نمیکند؛ و تعداد شرکتکنندگان با کشت مثبت ویروسی در شستشوی بینی، به دلیل خطر سوگیری (bias) و ناهمگونی در نتایج مطالعه.
شواهد کنونی استفاده از هوای گرم و مرطوب که از طریق دستگاه RhinoTherm به منظور درمان سرماخوردگی ارائه میشود، هیچ گونه مزیت یا آسیبی را نشان نمیدهد. نیاز به انجام کارآزماییهای دوسو-کور و تصادفیسازی شده بیشتر که شامل روشهای استاندارد درمان هم باشند، وجود دارد.
هوای گرم و مرطوب مدتها است که توسط بیماران مبتلا به سرماخوردگی (common cold) استفاده شده است. مبنای تئوری این موضوع این است که بخار ممکن است منجر به تخلیه بهتر مخاط انباشته شده شود؛ و گرما هم ممکن است ویروس سرماخوردگی را از بین ببرد، همانطور که در محیط آزمایشگاه این کار را میکند. این یک نسخه بهروز از مروری است که آخرین بار در سال 2013 منتشر شد.
ارزیابی تاثیرات استنشاق ذرات بخار آب گرم (بخار آب) در درمان سرماخوردگی به وسیله مقایسه نشانهها، پراکندهسازی ویروس و مقاومت بینی.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (تا فوریه 2017)، MEDLINE (از 1966 تا 24 فوریه 2017)، Embase (از 1990 تا 24 فوریه 2017) و مقالات اخیر (1998 تا 24 فوریه 2017) را جستوجو کردیم. همچنین پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP WHO؛ تا 8 مارچ 2017) و ClinicalTrials.gov (تا 8 مارچ 2017) و همینطور فهرست منابع مطالعات وارد شده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای واجد شرایط برای ورود بودند که در شرکتکنندگان مبتلا به سرماخوردگی یا سرماخوردگی القا شده آزمایشی از بخار آب گرم استفاده کرده بودند.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. سه نویسنده مرور بهطور مستقل ازهم عناوین و چکیدهها را برای گنجاندن مطالعات بالقوه شناسایی شده از طریق جستوجو غربالگری کردند. روند انتخاب را با جزئیات کافی برای تکمیل یک نمودار جریان PRISMA رکورد کردیم. از فرم جمعآوری دادهها برای ثبت اطلاعات ویژگیهای مطالعه و پیامدها استفاده کردیم که برای نسخههای قبلی این مرور مورد استفاده قرار گرفته بود. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کرده و یک نویسنده سوم هر اختلافنظری را حل کرد. از نرمافزار Review Manager 5 برای تجزیهوتحلیل دادهها استفاده کردیم.
ما شش کارآزمایی را از پنج انتشارات در مجموع شامل 387 شرکتکننده در این مرور وارد کردیم. برای بهروز کردن این مرور در سال 2017 هیچ مطالعه جدیدی را پیدا نکردیم. ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» حاکی از وجود خطر نامشخص سوگیری در دامنههای تصادفیسازی شدن و خطر پائین سوگیری در عملکرد، تشخیص، ریزش نمونه (attrition) و گزارشدهی بود.
این موضوع که هوای گرم و مرطوب باعث تسکین علامتی سرماخوردگی میشود یا خیر نامطمئن است، زیرا تجزیهوتحلیل اثر ثابت نشانگر تاثیراتی بود (نسبت شانس (OR): 0.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16 تا 0.56؛ 2 مطالعه؛ 149 شرکتکننده)، اما تجزیهوتحلیل اثرات تصادفی تفاوت معنیداری را در نتایج نشان نداد (OR: 0.22؛ 95% CI؛ 0.03 تا 1.95). یک استدلال برای استفاده از هرکدام از تجزیهوتحلیلها وجود دارد. هیچ مطالعهای نشان دهنده تشدید نمرات نشانه بالینی نیست. یک مطالعه انجام شده در ایالات متحده نشانگر مقاومت بدتر شونده بینی بود؛ اما یک مطالعه پیشین اسرائیلی نشانگر بهبود این وضعیت بود. در یک مطالعه، تخلیه ویروسی در شستشوی بینی بررسی شد و تفاوت معنیداری بین گروههای درمان و دارونما (placebo) مشاهده نشد (OR: 0.47؛ 95% CI؛ 0.04 تا 5.19). وقتی پاسخ ذهنی به درمان قضاوت شد (یعنی درمان کمک کننده نبود)، تعداد شرکتکنندگانی که رفع نشانهها را گزارش کرده بودند در گروه هوای مرطوب گرم بهطور معنیداری بیشتر نبود (OR: 0.58؛ 95% CI؛ 0.28 تا 1.18؛ 2 مطالعه؛ 124 شرکتکننده). در مورد تاثیرات هوای گرم مرطوب بر پیامدهای مختلف ناهمگونی قابل توجهی وجود داشت، بنابراین کیفیت شواهد را پائین ارزیابی کردیم. برخی مطالعات، حوادث جانبی خفیف (از جمله ناراحتی یا تحریک بینی) را گزارش کرده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.