پیشینه
عدم رشد و تغذیه نامناسب در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند فیبروز سیستیک و سرطان کودکان شایع است. این امر ممکن است به دلیل کاهش اشتها، جذب ضعیف و نیاز به کالری بیشتر به دلیل بیماری باشد. مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی، به صورت شیر یا آب‌میوه، ممکن است وضعیت تغذیه‌ای کودکان را بهبود بخشیده و به وزن‌گیری آنها کمک کنند. عوارض جانبی مصرف این مکمل‌ها شامل این خطر است که پروتئین و کالری موجود در مکمل، جایگزین پروتئین‌های غذایی معمولی شده و تاثیر منفی بر رفتار تغذیه‌ای و عوارض جانبی جسمی (مانند نفخ، استفراغ و اسهال) بگذارد.
تاریخ جست‌وجو
شواهد تا این زمان به‌روز است: 24 فوریه 2015.
ویژگی‌های مطالعه
ما به دنبال کارآزمایی‌هایی از مصرف مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی در مقایسه با درمان معمول یا عدم درمان جایگزین بودیم که در آنها کودکان مکمل‌ها را حداقل به مدت یک ماه مصرف کردند. مرور مذکور شامل چهار کارآزمایی با 187 کودک بود؛ در سه مورد از این کارآزمایی‌ها کودکان مبتلا به فیبروز سیستیک و در یک مورد مبتلا به سرطان بودند. مطالعات از سه ماه تا یک سال طول کشیدند. نتایج را ثبت کرده و درباره این مساله قضاوت کردیم که کارآزمایی‌ها بر اساس طراحی یا نحوه اجرای آنها در معرض خطر سوگیری (bias) قرار داشتند یا خیر. پیامدهایی را مانند وزن و قد، کالری دریافتی، رفتار و هم‌چنین عوارض جانبی بررسی کردیم.
نتایج کلیدی
یک مطالعه (با 58 کودک) افزایش کل کالری مصرفی را در شش و 12 ماه نشان داد. هیچ یک از پیامدهای دیگری را که بررسی کردیم، تفاوتی را میان درمان‌ها نشان ندادند. این یک نسخه به‌روز شده از مروری است که هیچ شواهد قطعی را برای حمایت از استفاده از مکمل‌های پروتئین خوراکی پیدا نکرد. پیشنهاد می‌کنیم حداقل یک کارآزمایی با کیفیت بالا انجام شود. بنابراین، تا آن زمان باید از این محصولات به مقدار کم و با احتیاط استفاده شود.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی، مطالعات وارد شده خطر پائین سوگیری داشتند، به جز دو مطالعه که در آنها این امر امکان‌پذیر بود که محققان می‌دانستند کودکان در کدام گروه درمانی قرار داشتند. بعید است که این مسائل نتایج را تغییر دهند زیرا دانستن اینکه کدام درمان دریافت می‌شود بعید است بر نتایج اندازه‌گیری‌های بدن (مثلا پیامدهای وزن، قد) تاثیر بگذارد. همه پیامدهای برنامه‌ریزی شده گزارش شدند، به استثنای یک مطالعه که رفتار تغذیه‌ای و دریافت لیپاز را که اندازه‌گیری شد، گزارش نکرد. کیفیت نتایج برای ارزیابی رفتار تغذیه‌ای سوال‌برانگیز بود و بسیاری از کودکان دفترچه‌های غذایی را که می‌توان دریافت لیپاز را از آنها محاسبه کرد، بازنگرداندند.
مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی به‌طور گسترده‌ای برای بهبود وضعیت تغذیه در کودکان مبتلا به شماری از بیماری‌های مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرند. مطالعات کمی را برای ارزیابی تاثیر این محصولات در کودکان مبتلا به فیبروز سیستیک و بیماری‌های بدخیم کودکان شناسایی کردیم، اما نتوانستیم بر اساس داده‌های محدود استخراج‌شده نتیجه‌گیری کنیم. توصیه می‌کنیم که یک سری کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بزرگ برای بررسی تاثیر استفاده از این محصولات در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن مختلف انجام شوند. تا زمانی که اطلاعات بیشتری در دسترس قرار بگیرند، پیشنهاد می‌کنیم از این محصولات با احتیاط استفاده شود.
رشد و وضعیت تغذیه‌ای ضعیف در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن شایع است. مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی برای بهبود وضعیت تغذیه در این کودکان استفاده می‌شوند. این محصولات گران‌قیمت ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشند، به عنوان مثال ایجاد الگوهای رفتار تغذیه‌ای نامناسب. این یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که اخیرا در سال 2009 به‌روز شد.
بررسی شواهدی مبنی بر اینکه در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن، مصرف مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی موجب تغییر مصرف روزانه مواد مغذی، شاخص‌های تغذیه‌ای، بقا (survival) و کیفیت زندگی می‌شوند و با عوارض جانبی مانند اسهال، استفراغ، کاهش اشتها، عدم تحمل گلوکز، نفخ و مشکلات رفتاری تغذیه‌ای مرتبط هستند یا خیر.
کارآزمایی‌های مربوط به مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن از طریق جست‌وجو در بانک اطلاعاتی جامع الکترونیکی، جست‌وجوی دستی در مجلات مرتبط و کتاب‌های خلاصه مقالات کنفرانس‌ها شناسایی شدند. هم‌چنین با شرکت‌های بازاریابی و فروش این محصولات تماس گرفته شد.
تاریخ آخرین جست‌وجو در پایگاه ثبت کارآزمایی‌های این گروه: 24 فوریه 2015.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی یا شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده که مصرف مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی را برای حداقل یک ماه به منظور افزایش کالری دریافتی، با درمان متداول موجود (شامل توصیه‌هایی در مورد بهبود دریافت تغذیه‌ای از غذا یا عدم مداخله خاص) در کودکان مبتلا به بیماری مزمن مقایسه کردند.
ما به‌طور مستقل از هم پیامدها را ارزیابی کردیم: شاخص‌های تغذیه و رشد؛ معیارهای آنتروپومتریک ترکیب بدن؛ دریافت کالری و مواد مغذی (مقدار کل دریافتی از مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی و غذا)؛ رفتار تغذیه‌ای؛ انطباق؛ کیفیت زندگی؛ عوارض جانبی خاص؛ نمرات شدت بیماری؛ و مورتالیتی؛ خطر سوگیری (bias) را نیز در کارآزمایی‌های وارد شده ارزیابی کردیم.
چهار مطالعه (187 کودک) معیارهای ورود را داشتند. سه مطالعه روی کودکان مبتلا به فیبروز سیستیک و یک مطالعه روی کودکان مبتلا به بیماری‌های بدخیم کودکان انجام شدند. به‌طور کلی خطر پائین سوگیری برای کورسازی (blinding) و داده‌های ناقص پیامد وجود داشت. دو مطالعه خطر بالای سوگیری (bias) را برای پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) نشان دادند. تفاوت‌های آماری کمی در پیامدهایی که میان گروه‌های درمان و کنترل ارزیابی کردیم، به‌جز تغییر در کل انرژی دریافتی در شش و 12 ماه، مشاهده شد، به ترتیب: تفاوت میانگین (MD): 304.86 کیلوکالری در روز (95% فاصله اطمینان: 5.62 تا 604.10) و تفاوت میانگین: 265.70 کیلوکالری در روز (95% فاصله اطمینان: 42.94 تا 485.46). با این حال، این یافته‌ها بر اساس آنالیز فقط 58 کودک در فقط یک مطالعه به دست آمدند. فقط دو بیماری مزمن، فیبروز سیستیک و بیماری‌های بدخیم کودکان، در این آنالیزها گنجانده شدند. هیچ مطالعه دیگری شناسایی نشد که اثربخشی مکمل‌های کالری پروتئین خوراکی را در کودکان مبتلا به دیگر بیماری‌های مزمن ارزیابی کرده باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.