سوال مطالعه مروری
ما شواهد را در مورد تاثیر تجویز مکملهای امگا-3 برای افراد مبتلا به فیبروز سیستیک مرور کردیم.
پیشینه
در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک، تکرار چرخههای عفونت و التهاب، عملکرد ریه را بدتر میکنند. مطالعات پیشنهاد میکنند که اسیدهای چرب امگا-3، مانند مواردی که از روغن ماهی گرفته شده، ممکن است برای مقابله با التهاب موثر باشند و شاید به نفع بیماریهای التهابی مزمن از جمله فیبروز سیستیک عمل کنند. این یک نسخه بهروزرسانی شده از مرور است.
تاریخ جستوجو
شواهد تا این تاریخ بهروز هستند: 1 اپریل 2020.
ویژگیهای مطالعه
این مرور شامل پنج مطالعه کوچک است که به مقایسه مکملهای امگا-3 با یک مکمل متفاوت بدون امگا-3 پرداختند. در مجموع 106 شرکتکننده، از جمله کودکان و بزرگسالان حضور داشتند. مطالعات بین شش هفته و 12 ماه به طول انجامیدند.
نتایج کلیدی
با توجه به وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین، ما مطمئن نیستیم که تاثیرات زیر به علت مصرف مکمل بوده یا خیر. یک مطالعه ۱۲ ماهه، کاهش را در تشدیدهای ریوی و استفاده کمتر از آنتیبیوتیک با مصرف مکملیاری امگا-3 در مقایسه با دارونما (placebo) نشان داد و یک مطالعه ۳ ماهه، هیچ تغییری را در میزان استفاده از آنتیبیوتیک در طول دوره مطالعه گزارش نکرد. عوارض جانبی کمی در هر یک از مطالعات گزارش شد. یک مطالعه شش هفتهای گزارش داد که عملکرد ریه و وضعیت بالینی با مصرف مکملهای امگا-3 بهبود یافت. حجم خلط نیز در این مطالعه شش هفتهای کاهش یافت. سه مطالعه تفاوتی را در عملکرد ریه با مصرف مکملیاری امگا-3 در مقایسه با دارونما گزارش نکردند. دو مطالعه طولانیتر نشان دادند که افراد مصرف کننده مکملهای امگا-3 با افزایش قطعی در سطوح اسیدهای چرب ضروری در غشاهای گلبول سفید خون و همچنین در سطوح فسفولیپیدهای (مولکولهایی که ساختار و حفاظت از سلولها را ارائه میدهند) اندازهگیری شده در نمونههای خون روبهرو بودند.
ما مطمئن نیستیم که مصرف منظم مکملهای امگا-3 به نفع افراد مبتلا به فیبروز سیستیک است یا خیر و اینکه باعث عوارض جانبی میشوند یا خیر. ما قادر به نتیجهگیری قطعی یا توصیه به استفاده روتین از این مکملها در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک نیستیم. انجام مطالعات بزرگتر و طولانیتر برای ارزیابی سود بالینی مکملیاری امگا-3 و تعیین دوز مناسب آنها مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد را بسیار پائین در نظر گرفتیم، به دلیل تعداد بسیار پایین شرکتکننده، نرخ پائین حوادث، گزارشدهی محدود و طراحی ضعیف مطالعه. هیچ سازگاری از نظر نقاط زمانی که نتایج گزارش شدند یا اندازهگیریهای مورد استفاده برای یک پیامد مشابه در مطالعات مختلف، وجود نداشت.
این مرور نشان داد که مصرف منظم مکملهای امگا-3 ممکن است مزایای محدودی را برای افراد مبتلا به فیبروز سیستیک با عوارض جانبی نسبتا کم ارائه دهد؛ با این حال، کیفیت شواهد در تمام پیامدها بسیار پایین بود. شواهد کنونی برای نتیجهگیری قطعی یا توصیه به استفاده روتین از این مکملها در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک کافی نیستند. مطالعات بزرگ، بلندمدت، چندمرکزی، تصادفیسازی و کنترل شده برای تعیین هرگونه اثر درمانی قابلتوجه و برای ارزیابی تاثیر آن بر شدت بیماری، دوز و طول مدت درمان، مورد نیاز هستند. محققان آینده، هنگام تجویز مکمل امگا-3 یا کپسولهای دارونمای روغن زیتون، باید به نیاز بیشتر به آنزیمهای پانکراسی توجه داشته باشند. تحقیقات بیشتر برای تعیین دوز دقیق آنزیم پانکراس مورد نیاز است.
مطالعات پیشنهاد میکنند که یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب ضروری امگا-3 ممکن است اثرات ضدالتهابی مفیدی برای شرایط مزمن مانند فیبروز سیستیک داشته باشند. این یک نسخه بهروزرشده از مروری است که قبلا منتشر شد.
تعیین اینکه آیا شواهدی وجود دارد که مکملیاری اسیدهای چرب چندگانه اشباع نشده امگا-3 باعث کاهش موربیدیتی و مورتالیتی میشود یا خیر و برای شناسایی هرگونه عوارض جانبی مرتبط با مکمل.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین را جستوجو کردیم، که شامل منابع شناساییشده از جستوجوها در بانک اطلاعاتی جامع الکترونیکی و جستوجوی دستی در مجلات مرتبط و کتابهای خلاصهمقالات از مجموعه مقالات کنفرانسها بودند. تاریخ آخرین جستوجو: 1 اپریل 2020.
ما همچنین پایگاه های ثبت کارآزماییها را جستوجو کردیم و با نویسندگان تماس گرفتیم. تاریخ آخرین جستوجو: 12 فوریه 2020.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک که مکملهای اسید چرب امگا-3 را با دارونما (placebo) مقایسه کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود انتخاب کردند، دادهها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) مطالعات را ارزیابی کردند. کیفیت شواهد با استفاده از GRADE ارزیابی شد.
جستوجوها 23 مطالعه را شناسایی کردند؛ پنج مطالعه با 106 شرکتکننده (کودکان و بزرگسالان) وارد شدند؛ طول مدت مطالعات و مداخلات متفاوت بود. دو مطالعه به مقایسه اسیدهای چرب امگا-3 با روغن زیتون برای شش هفته پرداختند؛ یک مطالعه به مقایسه کپسولهای اسیدهای چرب امگا-3 و اسیدهای چرب امگا-6 با کپسولهای کنترل (مخلوط اختصاصی اسید چرب) به مدت سه ماه پرداخت؛ یک مطالعه، مکمل غذایی مایعی را حاوی اسیدهای چرب امگا-3 با مکملی بدون امگا-3 برای شش ماه مقایسه کرد؛ و یک مطالعه اسیدهای چرب امگا-3 را با دارونما به مدت 12 ماه مقایسه کرد. سه مطالعه خطر پائین سوگیری برای تصادفیسازی داشتند، اما خطر در دو مطالعه باقیمانده بود نامشخص بود؛ همه مطالعات خطر نامشخص سوگیری برای پنهانسازی تخصیص داشتند. سه مطالعه شرکتکنندگان را به اندازه کافی کورسازی کردند؛ خطر سوگیری برای گزارشدهی انتخابی در یک مطالعه بالا و برای چهار مطالعه نامشخص بود.
دو مطالعه تعداد تشدیدهای تنفسی را گزارش کردند. در سه ماه، یک مطالعه (43 شرکتکننده) هیچ تغییری را در میزان استفاده از آنتیبیوتیک گزارش نکرد. در 12 ماه، مطالعه دوم (15 شرکتکننده) کاهشی را تعداد تشدیدهای ریوی و روزهای تجمعی آنتیبیوتیک در گروه مکمل در مقایسه با سال قبل نشان داد (هیچ دادهای برای گروه کنترل وجود نداشت)؛ وجود شواهدی با کیفیت بسیار پایین به این معنی است که ما مطمئن نیستیم مکملیاری هرگونه تاثیری بر این پیامد داشته باشد.
با توجه به عوارض جانبی، یک مطالعه 6 هفتهای (12 شرکتکننده) هیچ تفاوتی را در وقوع اسهال بین کپسولهای امگا-3 یا دارونما گزارش نکرد؛ وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین بدین معنی است که ما مطمئن نیستیم مکملیاری هرگونه تاثیری بر این پیامد داشته باشد. علاوه بر این، یک مطالعه افزایشی را در استئاتوره گزارش کرد که بیماران نیاز نیاز پیدا کردند دوز روزانه آنزیمهای پانکراس خود را افزایش دهند، اما سه مطالعه دوز آنزیم پانکراس را در شروع مطالعه افزایش دادند تا بروز استئاتوره کاهش یابد. یک مطالعه (43 شرکتکننده) درد معده را در سه ماه گزارش داد (گروه درمان یا کنترل مشخص نشد). یک مطالعه ۶-هفتهای (19 شرکتکننده) سه مورد تشدید حمله آسم را گزارش کرد که منجر به خروج شرکتکنندگان از درمان شد، زیرا درمان کورتیکواستروئید میتواند بر متابولیسم اسید چرب تاثیر بگذارد.
چهار مطالعه عملکرد ریه را گزارش کردند. یک مطالعه ۶-هفتهای (19 شرکتکننده) افزایش را در حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (FEV1) (لیتر) و ظرفیت حیاتی اجباری (FVC) (لیتر) گزارش کرد، اما شواهد با کیفیت بسیار پائین به معنی این است که ما مطمئن نیستیم مکملیاری تاثیری بر عملکرد ریه دارد یا خیر. مطالعات باقیمانده هیچ تفاوتی را در عملکرد ریه در سه ماه (واحد اندازه گیری مشخص نشد) یا در شش ماه و یک سال (FEV1% پیشبینی شده و درصد FVC پیشبینی شده) گزارش نکردند.
هیچ موردی از مرگومیر در هیچ یک از پنج مطالعه گزارش نشد. چهار مطالعه متغیرهای بالینی را گزارش کردند. یک مطالعه افزایشی را در نمره Schwachman و وزن در کنار کاهش حجم خلط با مکمل در مقایسه با دارونما در سه ماه (اطلاعات قابل آنالیز نیستند) گزارش کرد. با این حال، سه مطالعه هیچ تفاوتی را در وزن در شش هفته، در نمره انحراف استاندارد (SD) شاخص توده بدنی (BMI) در شش ماه (شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا نمره Z از BMI در 12 ماه نشان ندادند.
سه مطالعه نشانگرهای بیوشیمیایی وضعیت اسید چرب را گزارش کرد. یک مطالعه، افزایشی را نسبت به سطح پایه در محتوای هر دو EPA و DHA فسفولیپیدهای سرم در گروه امگا-3 در مقایسه با دارونما در سه ماه و همچنین کاهش قابلتوجهی را در نسبت n-6/n-3 در گروه مکمل در مقایسه با دارونما نشان داد، از آنجا که کیفیت شواهد بسیار پائین است، ما مطمئن نیستیم که این تغییرات به علت مکملیاری بوده باشند. یک مطالعه متقاطع 6-ماه نشان داد که محتوای EPA در غشای نوتروفیل در گروه مکمل در مقایسه با گروه دارونما بالاتر بود، اما، هیچ تفاوتی در غلظت غشای DHA دیده نشد. علاوه بر این، نسبت لکوترین B4 به لکوترین B5 در شش ماه در گروه امگا-3 در مقایسه با دارونما کمتر بود. یک مطالعه یک ساله نشان از افزایش بیشتر در پروفایل اسید چرب ضروری و کاهش در سطوح AA در بازوی درمان در مقایسه با دارونما داشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.