حدود یک سوم از مرگومیرهای ناشی از جراحات ناشی از شوک به دلیل هدررفت خون است. بنابراین، پیشگیری از شوک در افراد مبتلا به خونریزی کنترلنشده بسیار مهم است و عموما با تجویز مایعات به صورت داخل وریدی انجام میشود. هدف، حفظ فشار خون و کاهش آسیب بافتی است. ترکیب این مایعات میتواند متفاوت باشد، و مرورهای سیستماتیک برای مقایسه انواع مایعات انجام شده، اما حجم مایع تجویز شده و زمانبندی مصرف آن نیز میتواند متفاوت باشد. هنوز مشخص نیست که چه زمانبندی و کدام حجم، بیشترین اثربخشی را دارند.
نویسندگان، گزارشهای تحقیقات پزشکی مرتبط را جستوجو کرده و شش کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را یافتند که در مجموع شامل 2128 نفر بودند. در هر مطالعه، افراد مبتلا به خونریزی کنترلنشده بهطور تصادفی برای دریافت یک درمان یا دیگری تقسیم شدند. سه مطالعه در مورد مقدار مایع تزریق شده (کمتر یا بیشتر) و سه مطالعه در مورد زمانبندی تجویز مایعات پس از آسیب (دیرتر یا زودتر) بودند. نویسندگان علاقهمند بودند که بدانند کدام درمانها برای کاهش مرگومیر و فعال کردن لخته شدن خون بهتر بودند. لخته شدن خون با زمان پروترومبین و زمان ترومبوپلاستین نسبی در طول تجویز مایع اندازهگیری شد.
مرور کارآزماییها نشان داد که در مورد بهترین زمان تزریق مایعات و حجم مایعی که باید داده شود، تردید وجود دارد. در حالی که افزایش مایعات باعث حفظ فشار خون میشود، ممکن است با رقیق کردن فاکتورهای لخته شدن خون، خونریزی را بدتر کند.
اولین نسخه این مرور در سال 2000 منتشر شد و شامل این شش کارآزمایی بود. نویسندگان در سالهای 2003، 2008 و 2014 به جستوجوی مطالعات جدید و مرتبط پرداختند اما هیچ موردی پیدا نشد. نویسندگان در سال 2020 به دنبال مطالعات خواهند بود، و اطلاعات جدید در مرور گنجانده خواهند شد.
ما هیچ شواهدی را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده به نفع یا علیه تزریق زودهنگام یا بیشتر مایع داخل وریدی در خونریزیهای کنترلنشده پیدا نکردیم. همچنان عدم اطمینان در مورد بهترین استراتژی تجویز مایعات در بیماران ترومایی دچار خونریزی وجود دارد. انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بیشتری برای تعیین موثرترین استراتژی احیای بیمار با مایعات مورد نیاز است.
درمان شوک هموراژیک شامل حفظ فشار خون و پرفیوژن بافتی تا زمان کنترل خونریزی است. راهبردهای مختلف احیا برای حفظ فشار خون در بیماران ترومایی تا زمانی که خونریزی کنترل شود، استفاده شدهاند. با این حال، در حالی که حفظ فشار خون ممکن است از شوک جلوگیری کند، ممکن است خونریزی را بدتر کند.
بررسی تاثیر مداخله بر مورتالیتی و زمانهای انعقاد از دو استراتژی تجویز مایع داخل وریدی در مدیریت هیپوولمی ناشی از خونریزی (haemorrhagic hypovolaemia)، تجویز تاخیری در مقابل زودهنگام، و دیگری، حجم کمتر در برابر بیشتر از مایع تجویز شده.
پایگاه ثبت تخصصی گروه آسیبها و صدمات در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین ؛ Ovid MEDLINE(R)؛ Ovid MEDLINE(R) In-Process & Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE(R) Daily و Ovid OLDMEDLINE(R)؛ Embase Classic + Embase (OvidSP)؛ ISI Web of Science (SCI-Expanded and CPCI-S) و پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی را جستوجو کردیم. علاوه براین، فهرست منابع مقالات شناسایی شده را بررسی کرده و با نویسندگان و متخصصین در این حوزه ارتباط برقرار کردیم. آخرین جستوجو در 5 فوریه 2014 انجام شد.
کارآزماییهای تصادفیسازی شده از زمانبندی و حجم تزریق مایعات داخل وریدی در بیماران ترومایی دچار خونریزی. کارآزماییهایی که در آنها انواع مختلف مایعات داخل وریدی مقایسه شدند، حذف شدند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کرده و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند.
شش کارآزمایی با مجموع 2128 شرکتکننده وارد این مرور شدند. ما نتایج را به صورت کمّی ترکیب نکردیم زیرا مداخلات و جمعیت بیماران بسیار متنوع بودند.
تجویز زودهنگام در مقابل تاخیری مایعات
سه کارآزمایی مرگومیر و دو کارآزمایی دادههای انعقادی را گزارش کردند.
در اولین کارآزمایی (n = 598) نسبت خطر (relative risk) برای مرگومیر با تجویز زودهنگام مایعات، 1.26 (95% فاصله اطمینان (CI): 1.00 تا 1.58) بود. تفاوت میانگین وزندهیشده (weighted mean differences; WMD) برای زمان پروترومبین و زمان ترومبوپلاستین نسبی به ترتیب 2.7 (95% CI؛ 0.9 تا 4.5) و 4.3 (95% CI؛ 1.74 تا 6.9) ثانیه بود.
در کارآزمایی دوم (50 = n)، RR برای مرگومیر با تزریق خون زودهنگام، 5.4 (95% CI؛ 0.3 تا 107.1) گزارش شد. WMD برای زمان ترومبوپلاستین نسبی، 7.0 (95% CI؛ 6.0 تا 8.0) ثانیه بود. در کارآزمایی سوم (1309 = n)، RR برای مرگومیر با تجویز زودهنگام مایع، 1.06 (95% CI؛ 0.77 تا 1.47) بود.
حجم بیشتر در برابر کمتر از مایعات تزریقی
سه کارآزمایی، مرگومیر و یک کارآزمایی دادههای انعقادی را گزارش کردند.
در کارآزمایی اول (n = 36)، RR برای مرگومیر با حجم بیشتری از مایعات معادل 0.80 (95% CI؛ 0.28 تا 22.29) بود. زمان پروترومبین و زمان ترومبوپلاستین نسبی، به ترتیب، 14.8 و 47.3 ثانیه در افرادی که حجم بیشتری را از مایع دریافت کردند، در مقایسه با 13.9 و 35.1 ثانیه در گروه مقایسه بود.
در کارآزمایی دوم (110=n)، RR برای مرگومیر با هدف حفظ احیای فشار خون سیستولیک بالا (100 میلیمتر جیوه) با حجم بیشتری از مایع در مقایسه با حفظ احیای فشار خون سیستولیک پائین (70 میلیمتر جیوه) با حجم کمتری از مایع، 1.00 (95% CI؛ 0.26 تا 3.81) بود. در کارآزمایی سوم (25 = n) هیچ موردی از مرگومیر گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.