آنتیبیوتیکها برای زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم بارداری (پیش از زایمان) تجویز میشوند تا از تاثیر وجود باکتری در واژن و دهانه رحم بر بارداری پیشگیری شود. عفونت ایجادشده توسط برخی ارگانیسمهای عفونی در دستگاه تناسلی زنان میتواند باعث بروز مشکلات سلامت مادر و نوزادش شده، و با زایمان زودرس همراه بوده است. این مرور از هشت کارآزمایی تصادفیسازی شده شامل تقریبا 4300 زن در سه ماهه دوم یا سوم بارداری بود. به این نتیجه رسیدیم که آنتیبیوتیکها خطر پارگی زودرس غشاها را پیش از زایمان (یک کارآزمایی، شواهد با کیفیت پائین )، یا خطر زایمان زودرس (شش کارآزمایی، شواهد با کیفیت بالا) را کاهش نمیدهند. زایمان زودرس در زنان بارداری که قبلا زایمان زودرس داشتهاند و عدم تعادل باکتری در واژن (واژینوز باکتریایی (bacterial vaginosis)) در دوران بارداری فعلی کاهش یافت. هیچ کاهشی در زایمان زودرس در زنان باردار با زایمان زودرس قبلی بدون عدم تعادل باکتریایی در طول بارداری فعلی مشاهده نشد (دو کارآزمایی). بروز اندومتریت پس از زایمان، یا عفونت رحم پس از تولد بهطور کلی (سه کارآزمایی، شواهد با کیفیت متوسط )، همچنین در کارآزمایی با زنان پُرخطری که قبلا زایمان زودرس داشتند (یک کارآزمایی، شواهد با کیفیت متوسط ) کاهش یافت. کاهشی در بیماری نوزادی مشاهده نشد. پیامدهای مورد نظر، موارد بالای از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری در کارآزماییهای موجود بود. نتوانستیم عوارض جانبی آنتیبیوتیکها را تخمین بزنیم زیرا ایجاد آنها نادر بودند؛ با این حال، آنتیبیوتیکها هنوز هم ممکن است عوارض جانبی جدی روی زنان و نوزادانشان داشته باشند.
بنابراین، هیچ توجیهی برای تجویز آنتیبیوتیکها برای تمام زنان باردار در سه ماهه دوم یا سوم، به منظور پیشگیری از بروز تاثیرات نامطلوب و عفونی بر پیامدهای بارداری، وجود ندارد.
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی خطر پارگی زودرس غشاها پیش از زایمان یا زایمان زودرس را کاهش نداد (به غیر از زیرگروهی از زنان با زایمان زودرس قبلی که واژینوز باکتریال داشتند). پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی که در سه ماهه دوم یا سوم بارداری داده شود، خطر ابتلا به اندومتریت پس از زایمان، بارداری ترم همراه با پارگی زودرس غشاها پیش از زایمان و عفونت گونوکوکی را در صورت تجویز روتین برای همه زنان باردار کاهش داد. سوگیری قابل توجهی احتمالا در نتایج مرور وجود دارد، زیرا نرخ بالایی برای از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری و کم بودن تعداد مطالعات گنجاندهشده در هر یک از آنالیزها وجود دارد. همچنین شواهد کافی در مورد تاثیرات مضر احتمالی برای نوزاد وجود ندارد. بنابراین، نتیجه میگیریم که شواهد کافی برای حمایت از استفاده از آنتیبیوتیکهای روتین در دوران بارداری به منظور پیشگیری از بروز عوارض جانبی عفونی بر پیامدهای بارداری وجود ندارد.
مطالعات متعددی نشان دادهاند که آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک که در دوران بارداری داده میشوند، پیامدهای مادر و پریناتال را بهبود میبخشند، در حالی که برخی دیگر هیچ مزیتی را نشان ندادند و برخی نیز عوارض جانبی را گزارش کردند.
تعیین تاثیر آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک بر پیامدهای مادر و پریناتال در سه ماهه دوم و سوم بارداری برای همه زنان یا زنان در معرض خطر زایمان زودرس.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (30 اپریل 2015) و فهرست منابع مقالات بازیابیشده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در مورد مقایسه درمان پروفیلاکتیک آنتیبیوتیک با دارونما (placebo) یا عدم درمان برای زنان در سه ماهه دوم یا سوم بارداری پیش از زایمان.
کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و دادهها را استخراج کردیم.
این مرور شامل هشت کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده بود. حدود 4300 زن برای تشخیص تاثیر تجویز آنتیبیوتیک پروفیلاکتیک بر پیامدهای بارداری انتخاب شدند.
پیامدهای اولیه
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی خطر پارگی زودرس غشاها را پیش از زایمان (خطر نسبی (RR): 0.31؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 تا 1.49 (یک کارآزمایی، 229 زن)، شواهد با کیفیت پائین ) یا زایمان زودرس (RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.09 (شش کارآزمایی، 3663 زن)، شواهد با کیفیت بالا ) را کاهش نداد. با این حال، زایمان زودرس در زیرگروهی از زنان باردار با زایمان زودرس قبلی که دارای واژینوز باکتریال (bacterial vaginosis; BV) در دوران بارداری فعلی بودند، کاهش یافت (RR: 0.64؛ 95% CI؛ 0.47 تا 0.88 (یک کارآزمایی، 258 زن))، اما هیچ کاهشی در زیرگروهی از زنان باردار با زایمان زودرس قبلی بدون BV در طول بارداری مشاهده نشد (RR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.66 تا 1.77 (دو کارآزمایی، 500 زن)). کاهش خطر ابتلا به اندومتریت پس از زایمان (RR: 0.55؛ 95% CI؛ 0.33 تا 0.92 (یک کارآزمایی، 196 زن)) در زنان باردار پُرخطر (زنانی با سابقه زایمان زودرس، وزن پائین نوزاد هنگام تولد، مردهزایی یا مرگومیر زودرس پریناتال) و در همه زنان مشاهده شد (RR: 0.53؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.82 (سه کارآزمایی، 627 زن)، شواهد با کیفیت متوسط ). هیچ تفاوتی در وزن پائین هنگام تولد (RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.53 تا 1.39 (چهار کارآزمایی؛ 978 زن)) یا سپسیس نوزادی (RR: 11.31؛ 95% CI؛ 0.64 تا 200.79) (یک کارآزمایی، 142 زن) وجود نداشت؛ و سپسیس تاییدشده با کشت خون در هیچ یک از مطالعات گزارش نشد.
پیامدهای ثانویه
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی خطر پارگی زودرس غشاها را پیش از زایمان (RR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.15 تا 0.78 (یک کارآزمایی، 229 زن)، شواهد با کیفیت پائین ) و عفونت گنوکوکی (gonococcal) (RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.13 تا 0.94 (یک کارآزمایی، 204 زن)) را کاهش داد. هیچ تفاوتی در دیگر پیامدهای ثانویه (ناهنجاری مادرزادی، جثه کوچک برای سن بارداری، مورتالیتی پریناتال) مشاهده نشد، در حالی که بسیاری از پیامدهای ثانویه دیگر (مانند تب حین زایمان که نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارند) در کارآزماییهای واردشده گزارش نشدند.
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی واژینال در دوران بارداری از پیامدهای عفونی بارداری پیشگیری نکرد. در مجموع خطر سوگیری (bias) پائین بود، با این تفاوت که دادههای ناقص پیامد باعث ایجاد خطر بالای سوگیری در برخی مطالعات شد. کیفیت شواهد با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای پارگی زودرس غشاها پیش از زایمان در سطح پائین، برای زایمان زودرس در سطح بالا، برای اندومتریت پس از زایمان در سطح متوسط، برای پارگی زودرس غشاها پیش از زایمان در سطح پائین، و برای کوریوآمنیونیت (chorioamnionitis) در سطح بسیار پائین ارزیابی شد. تب حین زایمان که نیاز به درمان با آنتیبیوتیک داشته باشد، در هیچ یک از مطالعات واردشده گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.