نقش دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی‌های دندانی در کودکان و نوجوانان

کودکانی که حداقل یک بار در روز دندان‌های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک می‌زنند، کمتر دچار پوسیدگی دندان می‌شوند.
پوسیدگی دندان دردناک است، درمان آن پرهزینه بوده و گاهی اوقات می‌تواند منجر به آسیب جدی به دندان‌ها شود. فلوراید یک ماده معدنی است که مانع از پوسیدگی دندان می‌شود. مرور کارآزمایی‌ها نشان داد که کودکان 5 تا 16 سال که از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کردند، پس از سه سال دندان‌های دائمی پوسیده، از دست رفته و پر شده کمتری داشتند (بدون توجه به اینکه آب آشامیدنی‌شان حاوی فلوراید بود یا خیر). استفاده از این خمیردندان دو بار در روز مزیت آن را افزایش می‌دهد. در مورد خطر این که استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید می‌تواند باعث لکه‌‌دار کردن دندان‌ها شود (فلوروزیس)، نتیجه مصرف مزمن مقادیر بیش از حد فلوراید در سنین پائین، هیچ نتیجه‌ای به دست نیامد.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

با حمایت بیش از نیم قرن تحقیق، فواید خمیردندان‌های حاوی فلوراید کاملا ثابت شده است. در مجموع، کارآزمایی‌ها کیفیت نسبتا بالایی دارند، و شواهد بارزی را ارائه می‌دهند که خمیردندان‌های حاوی فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر هستند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

خمیردندان‌های حاوی فلوراید بیش از 3 دهه است که به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند و به عنوان یک مداخله معیار (benchmark intervention) برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باقی می‌مانند.

اهداف: 

تعیین اثربخشی و بی‌خطری (safety) استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی در کودکان و بررسی عواملی که به‌طور بالقوه تاثیر آنها را تغییر می‌دهند.

روش‌های جست‌وجو: 

پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سلامت دهان در کاکرین (می 2000)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین سال 2000، شماره 2)؛ MEDLINE (1966 تا ژانویه 2000) و چندین بانک اطلاعاتی دیگر را جست‌وجو کردیم. مجلات، فهرست منابع مقالات را جست‌وجو کرده و با نویسندگان و تولید کنندگان منتخب تماس گرفتیم.

معیارهای انتخاب: 

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی یا شبه‌-تصادفی‌سازی و کنترل شده با ارزیابی کورسازی شده پیامد، که به مقایسه خمیردندان حاوی فلوراید با دارونما (placebo) در کودکان تا 16 سال در طول حداقل 1 سال پرداختند. پیامد اصلی، افزایش موارد پوسیدگی بود که با تغییر در تعداد دندان پوسیده، از دست رفته و پر شده (decayed, missing and filled tooth surfaces; D(M)FS) اندازه‌گیری شد.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

تصمیمات گنجاندن، ارزیابی کیفیت و استخراج داده‌ها در یک نمونه تصادفی از یک سوم مطالعات تکرار شد، و اجماع نظر با بحث یا کمک شخص ثالث به دست آمد. برای داده‌های ازدست‌رفته، با نویسندگان تماس گرفته شد. معیار اولیه تاثیر مداخله، کسر پیشگیری‌ شده (prevented fraction; PF) بود، یعنی، تفاوت در افزایش پوسیدگی میان گروه‌های درمان و کنترل که به صورت درصدی از افزایش در گروه کنترل بیان شد. متاآنالیز اثرات تصادفی (random-effect) را در جایی که داده‌ها قابل تجمیع بودند، انجام دادیم. منابع بالقوه ناهمگونی در آنالیز متارگرسیون (metaregression) اثرات تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند.

نتایج اصلی: 

هفتاد و چهار مطالعه وارد شدند. برای 70 موردی که داده‌های متاآنالیز را ارائه کردند (شامل 42,300 کودک) PF تجمعی D(M)FS برابر بود با 24% (95% فاصله اطمینان (CI)؛ 21% تا 28%؛ P < 0.0001). این بدان معناست که 1.6 کودک باید با یک خمیر دندان حاوی فلوراید (به جای یک خمیر دندان بدون فلوراید) مسواک بزنند تا از یک مورد D(M)FS در جمعیت‌هایی با افزایش پوسیدگی معادل 2.6 D(M)FS در سال پیشگیری شود. در جمعیت‌هایی با افزایش پوسیدگی برابر با 1.1 D(M)FS در سال، 3.7 کودک باید از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنند تا از یک مورد D(M)FS اجتناب شود. ناهمگونی واضحی وجود داشت که از نظر آماری تایید شد (P < 0.0001). تاثیر خمیردندان حاوی فلوراید با سطوح پایه بالاتر D(M)FS، غلظت بالاتر فلوراید، دفعات بیشتر استفاده از آن، و مسواک زدن نظارت شده افزایش یافت، اما تحت تاثیر قرار گرفتن در معرض آب حاوی فلوراید قرار نگرفت. اطلاعات کمی در مورد دندان‌های شیری یا عوارض جانبی (فلوروزیس (fluorosis)) وجود دارد.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information