افسردگی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شایع بوده و با مشکلات اساسی از جمله افزایش خطر خودکشی همراه است. بسیاری از پزشکان برای درمان افسردگی، علاوه بر داروهای ضدسایکوز، از داروهای ضدافسردگی نیز استفاده میکنند. این مرور یازده کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شناسایی کرد که داروهای ضدافسردگی را با دارونما (placebo) در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که افسردگی نیز داشتند، مقایسه کردند. شواهدی وجود داشت که داروهای ضدافسردگی منجر به بهبودی در پیامد کلی میشوند، اما تعداد کم مطالعات ارایهدهنده دادههای قابل استفاده و کیفیت پائین آنها، نشان میدهند که این شواهد باید با احتیاط تفسیر شوند. در حال حاضر، شواهد قانعکنندهای برای حمایت یا رد استفاده از داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی وجود ندارد. انجام تحقیقات بیشتر با طراحی خوب، روش انجام مناسب و گزارشدهی درست در این زمینه مورد نیاز است.
بهطور کلی، متون علمی از کیفیت پائینی برخوردار بود، و فقط تعداد کمی از کارآزماییها مشارکت مفیدی داشتند. اگرچه نتایج ما شواهدی را ارایه میدهند که داروهای ضدافسردگی ممکن است برای افراد مبتلا به افسردگی و اسکیزوفرنی مفید باشند، نتایج، در بهترین حالت، احتمالا تاثیر درمان را بیش از حد تخمین میزنند، و در بدترین حالت، میتوانند صرفا منعکسکننده گزارشدهی انتخابی (selective reporting) از نتایج معنیدار از نظر آماری و سوگیری انتشار (publication bias) باشند.
در حال حاضر، هیچ شواهد قانعکنندهای برای حمایت یا رد استفاده از داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی وجود ندارد. به منظور تعیین بهترین رویکرد برای درمان افسردگی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، به انجام تحقیقاتی با طراحی خوب، روش انجام درست و گزارشدهی بیشتر نیاز داریم.
نکته: ارزیابی 71 استناد موجود در بخش «در انتظار طبقهبندی» این مرور، ممکن است نتیجهگیریها را که یکبار بررسی شدهاند، تغییر دهند.
نشانههای افسردگی، اغلب با شدت قابل توجه، در 50% از مبتلایان به اسکیزوفرنی جدید تشخیص داده شده و 33% از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مزمن که عود کردهاند، دیده میشود. افسردگی با دیسفوریا (dysphoria)، ناتوانی، کاهش انگیزه برای انجام وظایف و فعالیتهای روزمره زندگی، افزایش طول مدت بیماری و عودهای مکرر همراه است.
تعیین تاثیرات بالینی داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی در افرادی که از اسکیزوفرنی نیز رنج میبرند.
جستوجوهای الکترونیکی را در پایگاه ثبت گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (اکتبر 2000)، ClinPsych (1988-2000)، کتابخانه کاکرین (شماره 3، 2000)، EMBASE (1980-2000) و MEDLINE (1966-2000) انجام دادیم. این کار را با جستوجو در استنادها، و تماس شخصی با نویسندگان و شرکتهای دارویی مرتبط، تکمیل کردیم.
این جستوجو را در ژانویه 2013 بهروز کرده و 71 کارآزمایی جدید را به بخش در انتظار ارزیابی اضافه کردیم.
همه کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده که داروهای ضدافسردگی را با دارونما (placebo) برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزوافکتیو (schizoaffective) که از افسردگی نیز رنج میبردند، مقایسه کردند.
دادهها به طور مستقل از هم، انتخاب و استخراج شدند. برای دادههای دو حالتی (dichotomous data) همگون نسبت خطر (relative risk) اثرات تصادفی (fixed effects)، 95% فواصل اطمینان (CI) و، در صورت لزوم، تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (numbers needed to treat; NNT) بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) محاسبه شدند. تفاوت میانگین وزندهیشده (weighted mean difference; WMD) برای دادههای پیوسته (continuous data) به دست آمدند. آزمونهای آماری برای ناهمگونی (heterogeneity) نیز انجام شدند.
یازده مطالعه معیارهای ورود را داشتند. همگی کوچک بودند، و کمتر از 30 نفر در هر گروه تصادفیسازی شدند. اغلب مطالعات، افراد را پس از حادترین مرحله سایکوز وارد کرده و طیف وسیعی را از داروهای ضدافسردگی بررسی کردند. کیفیت گزارشدهی مطالعات بسیار متفاوت بود. برای پیامد «بدون پاسخ بالینی مهم»، داروهای ضدافسردگی به طور قابلتوجهی بهتر از دارونما بودند (n=209؛ 5 RCT، جمعبندی تفاوت خطر اثرات ثابت: 0.26-؛ 95% CI؛ 0.39- تا 0.13-، NNT: 4؛ 95% CI؛ 3 تا 8) . نمره افسردگی در پایان کارآزمایی، که توسط Hamilton Rating Scale (HAM-D) ارزیابی شد، نشان داد که استفاده از داروهای ضدافسردگی مفید بود، اما این موضوع فقط زمانی از نظر آماری معنیدار شد که یک مدل اثرات ثابت به کار گرفته شد (n=261؛ 6 RCT؛ WMD اثرات ثابت: 2.2-؛ 95% CI؛ 3.8- تا 0.6-؛ WMD اثرات تصادفی: 2.1-؛ 95% CI؛ 5.04- تا 0.84). هیچ شواهدی به دست نیامد مبنی بر اینکه درمان ضدافسردگی به بدتر شدن نشانههای سایکوز در کارآزماییهای واردشده انجامید. دادههای ناهمگن در مورد «هر گونه عارضه جانبی» مبهم هستند (n=110؛ 2 RCT؛ RD ثابت: 0.11؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.25؛ Chi Square: 7.5؛ df=1؛ p=0.0062). در یک مطالعه کوچک، عوارض جانبی خارج هرمی توسط کسانی که به داروهای ضدافسردگی اختصاص داده شدند، کمتر گزارش شد (52=n؛ 1 RCT؛ RD ثابت: 0.28-؛ 95% CI؛ 0.5- تا 0.04-). فقط حدود 10% از افراد این مطالعات را تا 12 هفته ترک کردند. تفاوت آشکاری میان بیماران دو گروه دارونما و داروهای ضدافسردگی به دست نیامد (n=426؛ 10 RCT؛ RD ثابت: 0.04؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.1).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.