پیشینه
هنگامی که فردی دچار نارسایی حاد تنفسی می‌شود، برخی از پزشکان نیتریک اکسید (nitric oxide; NO) را تجویز می‌کنند که یک گاز بی‌رنگ است و می‌تواند عروق ریوی را گشاد کند. فرض بر این است که این گاز نارسایی حاد تنفسی را بهبود می‌بخشد، چرا که می‌تواند با بهبود جریان خون به بخش‌های سالم ریه به صورت انتخابی، اکسیژن‌رسانی را بهبود بخشد.
هدف ما ارزیابی این موضوع بود که این درمان باعث بهبود پیامدهای بزرگسالان و کودکان مبتلا به نارسایی حاد تنفسی می‌شود یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد 14 کارآزمایی را با 1275 شرکت‌کننده در این نسخه به‌روز شده از مرور گنجاندیم. کیفیت کلی کارآزمایی‌ها را در سطح متوسط ارزیابی کردیم، چرا که اطلاعات اندکی را در مورد نحوه انجام آزمایش‌ها ارائه دادند. نتایج محدود بوده، و کارآزمایی‌های وارد شده اکثرا حجم نمونه کوچکی داشتند. در بیشتر کارآزمایی‌ها، به خطر وجود اطلاعات گمراه کننده پی بردیم. بنابراین نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. شواهد تا 18 نوامبر 2015 به‌روز است.
نتایج کلیدی
شواهد قوی برای حمایت از استفاده از INO در بهبود بقای بزرگسالان و کودکان مبتلا به نارسایی حاد تنفسی و با سطوح پائین اکسیژن در خون در دسترس نیست. در مرور سیستماتیک حاضر، به ارزیابی مزایا و مضرات استفاده از این گاز در بزرگسالان و کودکان مبتلا به نارسایی حاد تنفسی پرداختیم. تعداد 14 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده را شناسایی کردیم که INO را در برابر دارونما (placebo) یا عدم-مداخله مقایسه کردند. در این زمینه به هیچ تاثیر مفیدی دست نیافتیم: علیرغم وجود علائم اکسیژن‌رسانی و بهبود اولیه، به نظر نمی‌رسد INO بقای بیماران را بهبود بخشد و ممکن است خطرناک هم باشد، چرا که می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کلیه شود.
شواهد برای حمایت از تجویز INO در هر دسته از بیماران به شدت بد-حال مبتلا به AHRF کافی نیست. نیتریک اکسید استنشاقی منجر به بهبود گذرا در وضعیت اکسیژن‌رسانی می‌شود، اما مورتالیتی را کاهش نمی‌دهد و ممکن است مضر هم باشد، زیرا به نظر می‌رسد که نارسایی کلیوی را افزایش می‌دهد.
نارسایی تنفسی هیپوکسمی حاد (acute hypoxaemic respiratory failure; AHRF) و عمدتا سندرم دیسترس تنفسی حاد (acute respiratory distress syndrome; ARDS) شرایط بحرانی به حساب می‌آیند. AHRF ناشی از چندین بیماری سیستمیک بوده و با مورتالیتی و موربیدیتی بالایی در افرادی در تمام سنین همراه است. نیتریک اکسید استنشاقی (inhaled nitric oxide; INO) برای بهبود اکسیژن‌رسانی استفاده شده، اما نقش آن بحث‌برانگیز است. نسخه اصلی این مرور در سال 2003 منتشر، و در سال 2010 و 2016 به‌روز شده است.
هدف اولیه، بررسی تاثیرات تجویز نیتریک اکسید استنشاقی بر مورتالیتی در بزرگسالان و کودکان مبتلا به ARDS بود.
اهداف ثانویه عبارت بودند از بررسی پیامدهای ثانویه مانند حوادث خونریزی ریوی، طول مدت نیاز به دریافت ونتیلاسیون مکانیکی، مدت بستری در بیمارستان، و غیره. آنالیزهای زیر-گروه و حساسیت را انجام داده، نقش سوگیری (bias) و تجزیه‌وتحلیل‌های مرحله‌ای کارآزمایی (Trial Sequential Analyses; TSAs) را برای بررسی سطح شواهد مورد بررسی قرار دادیم.
پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 11؛ 2015)؛ MEDLINE (Ovid SP؛ تا 18 نوامبر 2015)؛ EMBASE (Ovid SP؛ تا 18 نوامبر 2015)؛ CAB؛ BIOSIS و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) را جست‌وجو کردیم. فهرست منابع جدیدترین مرورها را به صورت دستی جست‌وجو کرده و جست‌وجوی خود را در MEDLINE به صورت متقاطع کنترل کردیم. برای درخواست مطالعات گم شده، گزارش نشده یا در حال انجام، با نویسندگان اصلی مطالعات وارد شده تماس گرفتیم. این جست‌وجو از زمان آغاز به کار بانک‌های اطلاعاتی تا 18 نوامبر 2015 اجرا شد.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را صرف نظر از وضعیت انتشار، تاریخ انتشار، وضعیت کورسازی، پیامدهای منتشر شده یا زبان نگارش در این مطالعه گنجاندیم. برای بازیابی داده‌های ازدست‌رفته و مرتبط با موضوع این مرور، با محققان کارآزمایی و نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کرده و هرگونه اختلاف‌نظر را از طریق مباحثه حل کردند. معیار پیامد اولیه ما، مورتالیتی به هر علتی بود. به منظور ارزیابی تاثیرات INO بر بزرگسالان و کودکان، و بر پیامدهای بالینی و فیزیولوژیک مختلف، برای انجام آنالیزهای زیر-گروه و حساسیت برنامه‌ریزی کردیم. تخمین تجمعی تاثیرات مداخلات را به صورت خطرات نسبی (RRs) و 95% فواصل اطمینان (CIs) ارائه کردیم. خطر سوگیری (bias) را از طریق ارزیابی اجزای روش‌شناسی کارآزمایی و خطر خطای تصادفی را از طریق تجزیه‌وتحلیل مرحله‌ای کارآزمایی بررسی کردیم.
هدف اصلی ما، ارزیابی تاثیرات INO بر مورتالیتی بود. هیچ تاثیری را از INO بر مورتالیتی در طولانی‌ترین دوره پیگیری پیدا نکردیم که دارای اهمیت آماری باشد: 250/654 مورد مرگ‌ومیر (38.2%) در گروه INO در مقایسه با 221/589 مورد مرگ‌ومیر (37.5%) در گروه کنترل (RR: 1.04؛ 95% CI؛ 0.9 تا 1.19؛ I² statistic = 0%؛ شواهد با کیفیت متوسط). هیچ تاثیری از INO بر مورتالیتی در 28 روز پیدا نکردیم که اهمیت آماری داشته باشد: 202/587 مورد مرگ‌ومیر (34.4%) در گروه INO در مقایسه با 166/518 مورد مرگ‌ومیر (32.0%) در گروه کنترل (RR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.27؛ I² statistic = 0%؛ شواهد با کیفیت متوسط). در کودکان، هیچ تاثیری را از INO بر مورتالیتی پیدا نکردیم که دارای اهمیت آماری باشد: 25/89 مورد مرگ‌ومیر (28.1%) در گروه INO در مقایسه با 34/96 مورد مرگ‌ومیر (35.4%) در گروه کنترل (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.51 تا 1.18؛ I² statistic = 22%؛ شواهد با کیفیت متوسط).
هدف بعدی ما، ارزیابی مزایا و آسیب‌های ناشی از تجویز INO بود. بهبودی قابل توجهی را برای فشار نسبی اکسیژن در خون شریانی (PaO2)/کسری از اکسیژن دم (FiO2) در 24 ساعت پیدا کردیم (تفاوت میانگین (MD): 15.91؛ 95% CI؛ 8.25 تا 23.56؛ I² statistic = 25%؛ 11 کارآزمایی، 614 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). به بهبودی قابل توجهی برای شاخص اکسیژن‌رسانی در 24 ساعت رسیدیم (MD: -2.31؛ 95% CI؛ 2.73- تا 1.89-؛ I² statistic = 0%؛ پنج کارآزمایی، 368 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت متوسط). برای روزهای بدون نیاز به ونتیلاتور، این تفاوت اهمیت آماری نداشت (MD: -0.57؛ 95% CI؛ 1.82- تا 0.69؛ I² statistic = 0%؛ پنج کارآزمایی، 804 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت بالا). افزایش نارسایی کلیه در گروه‌های INO دارای اهمیت آماری بود (RR: 1.59؛ 95% CI؛ 1.17 تا 2.16؛ I² statistic = 0%؛ شواهد با کیفیت بالا).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.