این خلاصه از مرور کاکرین آنچه را که از پژوهش‌های مربوط به تاثیر مصرف گلوکزامین در درمان استئوآرتریت می‌دانیم، ارائه می‌دهد.
افراد مبتلا به استئوآرتریت که گلوکزامین مصرف می‌کنند:
- ممکن است درد آنها را کاهش دهد
- ممکن است عملکرد فیزیکی آنها را بهبود بخشد
- احتمالا عوارض جانبی نخواهد داشت
استئوآرتریت چیست و گلوکزامین چیست؟
استئوآرتریت (OA) شایع‌ترین شکل آرتریت است که می‌تواند دست‌ها، مفاصل ران، شانه‌ها و زانوها را درگیر کند. در OA، غضروفی که از انتهای استخوان‌ها محافظت می‌کند، شکسته شده و باعث درد و تورم می‌شود. از درمان‌های دارویی و غیر-دارویی برای تسکین درد و/یا تورم استفاده می‌شوند.
گلوکزامین به‌طور طبیعی در بدن یافت شده و بدن به عنوان یکی از اجزای سازنده غضروف از آن استفاده می‌کند. گلوکزامین هم‌چنین می‌تواند به صورت یک قرص به عنوان مکمل رژیم غذایی، یا گاهی به صورت تزریقی مصرف شود، که در ترکیب با مکمل‌های دیگر (مانند کندرویتین (chondroitin)) یا به‌تنهایی به شکل گلوکزامین هیدروکلراید یا سولفات باشد. دوز معمول توصیه‌شده روی بسته‌ها 1500 میلی‌گرم در روز یا 500 میلی‌گرم سه بار در روز است.
در اروپا، گلوکزامین توسط ارائه‌دهندگان خدمات مراقبت‌های سلامت تجویز می‌شود. اما در آمریکای شمالی، افراد می‌توانند مکمل‌های گلوکزامین را بدون نیاز به نسخه بخرند. این بدان معنی است که، در آمریکای شمالی، گلوکزامین تحت نظارت قرار ندارد و قرص‌ها ممکن است واقعا حاوی مقدار توصیف شده روی برچسب باشند یا خیر.
بهترین تخمین از آنچه پس از حدود 6 ماه اتفاق می‌افتد
درد: مطالعاتی با کیفیت بالا نشان دادند که میزان بهبودی درد میان مصرف‌کنندگان گلوکزامین و قرص‌های تقلبی مشابه است. اگر همه مطالعات مورد بررسی قرار گیرند (از جمله مطالعات با کیفیت پائین و قدیمی)، گلوکزامین درد را بیشتر از قرص‌های تقلبی بهبود بخشید.
افرادی که قرص‌های تقلبی مصرف کردند، در یک مقیاس 0 تا 100، نمره درد معادل 7 داشتند. درد ممکن است با گلوکزامین 10 امتیاز بیشتر از قرص‌های تقلبی بهبود یابد.
مطالعاتی که فقط برند Rotta گلوکزامین را آزمایش کردند (از جمله مطالعات با کیفیت پائین و قدیمی‌تر) نشان دادند که گلوکزامین بیشتر از قرص‌های تقلبی درد را بهبود بخشید. افرادی که قرص‌های تقلبی مصرف کردند، در یک مقیاس 0 تا 20، نمره درد معادل 6 داشتند. افرادی که از گلوکزامین برند Rotta استفاده کردند، نسبت به افرادی که گلوکزامین مصرف نکردند، درد خود را 3 امتیاز پائین‌تر ارزیابی کردند.
عملکرد: مطالعاتی با کیفیت بالا نشان می‌دهند که گلوکزامین عملکرد بیمار را بیشتر از قرص‌های تقلبی، زمانی که با یک نوع مقیاس اندازه‌گیری می‌شود، بهبود می‌بخشد، اما وقتی با مقیاس دیگری اندازه‌گیری شد، به همان مقدار قرص‌های تقلبی بود.
مطالعاتی که فقط برند Rotta گلوکزامین را آزمایش کردند (از جمله مطالعات با کیفیت پائین و قدیمی‌تر) نشان دادند که گلوکزامین بیشتر از قرص‌های تقلبی عملکرد بیمار را بهبود بخشید. افرادی که قرص‌های تقلبی مصرف کردند، در یک مقیاس 0 تا 68، نمره عملکرد معادل 22 داشتند. افرادی که از گلوکزامین برند Rotta استفاده کردند، در مقایسه با افرادی که گلوکزامین مصرف نکردند، توانایی عملکردشان تا 2 امتیاز بهبود یافت.
هیچ تفاوتی در تعداد افراد دچار عوارض جانبی دیده نشد. عوارض جانبی عمدتا شامل ناراحتی معده و دردهای مفصلی بودند.
نتایج تلفیقی به دست آمده از مطالعات استفاده کننده از محصولات غیر-Rotta یا با پنهان‌سازی تخصیص کافی نتوانستند سودمندی مداخله را برای درد و عملکرد WOMAC نشان دهند، در حالی که مطالعاتی که محصولات Rotta را ارزیابی کردند، نشان دادند که گلوکزامین در درمان درد و اختلال عملکرد ناشی از OA علامت‌دار نسبت به دارونما برتر است.
استئوآرتریت (osteoarthritis; OA) شکل رایج آرتریت بوده و اغلب با ناتوانی قابل‌توجه و اختلال در کیفیت زندگی بیمار همراه است. این یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که نخستین‌بار در سال 2001 منتشر، و پیش از این در سال 2005 به‌روز شد.
مرور کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که اثربخشی و سمیّت گلوکزامین (glucosamine) را در OA ارزیابی کردند.
ما CENTRAL و بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (کتابخانه کاکرین)؛ MEDLINE؛ PREMEDLINE؛ EMBASE؛ AMED؛ ACP Journal Club؛ DARE (تا ژانویه 2008) را جست‌وجو کردیم؛ با کارشناسان محتوا تماس گرفته، و فهرست منابع و مقالات مروری مربوطه را به صورت دستی جست‌وجو کردیم.
RCTهای بررسی‌کننده اثربخشی و بی‌خطری (safety) گلوکزامین در مدیریت درمانی OA.
خلاصه کردن داده‌ها به‌طور مستقل توسط دو نویسنده مرور انجام شده و برای یافتن داده‌های ازدست‌رفته با محققین تماس گرفته شد.
این به‌روزرسانی شامل 25 مطالعه با 4963 بیمار است. انجام آنالیز با مشارکت فقط مطالعاتی با پنهان‌سازی تخصیص کافی، نتوانست هیچ مزیتی را از گلوکزامین برای تسکین درد (بر اساس معیارهای تلفیقی از مقیاس‌های مختلف درد) و زیر-مقیاس‌های درد، عملکرد و سفتی WOMAC نشان دهد؛ با این حال، با استفاده از شاخص Lequesne، بهتر از دارونما ظاهر شد (تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.54-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.96- تا 0.12-). در مجموع، 25 RCT با استفاده از شاخص Lequesne، گلوکزامین را با 22% (تغییر از پایه) بهبود درد (SMD: -0.47؛ 95% CI؛ 0.72- تا 0.23-) و 11% (تغییر از پایه) بهبود عملکرد (SMD: -0.47؛ 95% CI؛ 0.82- تا 0.12-) موثرتر نشان دادند. با این حال، نتایج به‌طور یکسان مثبت نبودند و دلایل این امر هم‌چنان غیر-قابل توضیح است. پیامدهای درد، عملکرد و سفتی WOMAC به سطح معنی‌داری آماری نرسیدند.
در RCTهایی که محصولات Rotta از گلوکزامین با دارونما (placebo) مقایسه شد، گلوکزامین را برای تسکین درد (SMD: -1.11؛ 95% CI؛ 1.66- تا 0.57-) و عملکرد (شاخص Lequesne؛ SMD: -0.47؛ 95% CI؛ 0.82- تا 0.12-) برتر نشان دادند. در RCTهایی که از یک محصول غیر-Rotta از گلوکزامین استفاده کردند، نتایج تلفیقی برای درد (SMD: -0.05؛ 95% CI؛ 0.15- تا 0.05) و عملکرد با استفاده از شاخص WOMAC (SMD: -0.01؛ 95% CI؛ 0.13- تا 0.10) به اهمیت آماری دست نیافتند. دو RCT با استفاده از محصولات Rotta نشان دادند که گلوکزامین قادر است پیشرفت رادیولوژیکی OA زانو را طی یک دوره سه ساله کُند کند (تفاوت میانگین (MD): 0.32؛ 95% CI؛ 0.05 تا 0.58).
گلوکزامین از نظر تعداد شرکت‌کنندگانی که واکنش‌های جانبی را گزارش کردند، به اندازه دارونما بی‌خطر بود (نسبت خطر (relative risk) نسبی: 0.99؛ 95% CI؛ 0.91 تا 1.07).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.