زنان دو انتخاب اصلی برای پیشگیری از بارداری داخل رحمی (IUC) دارند: یکی که هورمون لوونورژسترل (levonorgestrel) را آزاد میکند، و دیگری بدون هورمون که حاوی مس است. شروع استفاده از IUC درست پس از زایمان و پیش از ترخیص از بیمارستان به دلایل زیادی میتواند خوب باشد. مادر مطمئن است که باردار نیست، و زمان و مکان برای شروع روشی که به خوبی جواب میدهد، مناسب و راحت به نظر میرسد. ما بررسی کردیم که اگر IUC بلافاصله پس از تولد نوزاد قرار داده شود، بهخودیخود خارج میشود یا خیر. برای زنانی که خواستار IUC بودند اما بلافاصله آن را قرار ندادند، بررسی کردیم که بعدا برای قرار دادن آن برمیگردند یا خیر.
تا 1 اپریل 2015، جستوجوهای رایانهای را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی شده از جاگذاری IUC ظرف 10 دقیقه پس از خروج جفت (پس از زایمان) انجام دادیم. همچنین برای یافتن مطالعات دیگر با پژوهشگران مکاتبه کردیم. کارآزماییها میتوانستند زمانهای مختلف قرار دادن دستگاه، همچنین انواع IUC و روشهای قرار دادن دستگاه را مقایسه کرده باشند.
تعداد 15 کارآزمایی را یافتیم. هفت مطالعه اخیر، جاگذاری IUC را بلافاصله پس از زایمان با قرار دادن زودهنگام آن (پیش از ترخیص از بیمارستان) یا پس از آن (هفتهها پس از ترخیص) مقایسه کردند. چهار مورد گزارش کامل داشتند، اگرچه سه مورد، مطالعه کوچک بودند. به جز در مطالعهای از اوگاندا، جاگذاری دستگاه بلافاصله پس از زایمان به همان اندازه که برای قرار دادن بعدی برنامهریزی شده بود، انجام شد. در چهار کارآزمایی، IUC زمانی که بلافاصله پس از زایمان قرار داده شد، بیشتر از زمانی که هفتهها بعد جا گرفت، خودبهخود بیرون آمد. احتمال استفاده از آن در شش ماه با قرار دادن بلافاصله پس از زایمان بیشتر از چند هفته بعد بود. در مطالعات تکی، گروهها از نظر استفاده در 3 ماه یا 12 ماه تفاوتی با هم نداشتند.
هشت مطالعه قدیمیتر انواع IUC را که بلافاصله پس از زایمان وارد شدند، بررسی کردند. به نظر نمیرسید تغییر در طراحی IUC بر ماندن IUC یا استفاده بعدی از آن تاثیری داشته باشد. به نظر نمیرسید که قرار دادن IUC با دست یا با ابزار نگهدارنده تفاوتی را ایجاد کند.
ما کارآزماییهای جدیدتری را با گزارشهای کامل پیدا کردیم که زمانهای قرارگیری را مقایسه کردند. مطالعات از کیفیت خوبی برخوردار بودند. کارآزماییهای در حال انجام دادههای بیشتری را ارائه میکنند، اگرچه برخی از آنها حجم نمونه کوچکی دارند. مطالعات بزرگتر اطلاعات بهتری را در مورد اینکه IUC بهخودیخود خارج شده و اینکه عوارض جانبی به همراه داشت یا خیر، ارائه خواهند کرد.
کارآزماییهای اخیر زمانهای مختلف جاگذاری را پس از زایمان واژینال یا زایمان سزارین مقایسه کردند. شواهد محدود بود، زیرا مطالعات با گزارشهای کامل عموما حجم نمونه کوچکی داشتند. بهطور کلی، کیفیت شواهد در حد متوسط بود؛ چکیدهها و مطالعات قدیمیتر گزارشهای محدودی داشتند. کارآزماییهای در حال انجام به شواهد اضافه میکنند، اگرچه برخی از آنها کوچک هستند. برای تخمین نرخ خروج دستگاه و عوارض جانبی، انجام کارآزماییهایی با قدرت کافی مورد نیاز است.
مزایای پیشگیری از بارداری موثر بلافاصله پس از زایمان ممکن است از ضرر افزایش خطر خروج آن بیشتر باشد. ویزیتهای مکرر پیش از زایمان در طول سه ماهه سوم فرصتی را برای بحث در مورد روشهای موثر پیشگیری از بارداری و زمان مورد نظر برای شروع آن فراهم میکنند. پیگیری بالینی میتواند به تشخیص خروج زودهنگام دستگاه کمک کند، همانطور که به زنان در مورد علائم و نشانههای خروج دستگاه آموزش میدهد.
زنانی که مایل هستند پیشگیری از بارداری داخل رحمی (intrauterine contraception; IUC) را در طول دوره پس از زایمان شروع کنند، ممکن است آن را بلافاصله پس از زایمان در رحم خود قرار دهند. قرار دادن IUC پس از خروج جفت، خطر وقوع بارداری بعدی را تا حد زیادی کاهش داده و نیاز به مراجعه مجدد را برای دریافت روش پیشگیری از بارداری از بین میبرد. اگر گزینه قرار دادن فوری (immediate insertion) دستگاه IUC وجود نداشته باشد، بسیاری از زنان ممکن است هرگز برای دریافت آن بازنگردند یا روش پیشگیری کمتر موثری را انتخاب کنند.
هدف ما، بررسی پیامدهای جاگذاری IUC بلافاصله پس از خروج جفت (در عرض 10 دقیقه) بود، به ویژه در مقایسه با قرار دادن آن در زمانهای دیگر پس از زایمان. ما بر روی قرار دادن (insertion) موفقیتآمیز IUC، خروج بعدی آن، و روش مورد استفاده، تمرکز کردیم.
تا 1 اپریل 2015 برای یافتن کارآزماییها به جستوجو پرداختیم. منابع شامل پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)؛ PubMed (MEDLINE)؛ POPLINE؛ Web of Science؛ LILACS؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov، و ICTRP بودند. برای مرور اصیل، نویسندگان برای شناسایی دیگر کارآزماییها با محققان تماس گرفتند.
ما به دنبال کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) با حداقل یک بازوی درمانی بودیم که شامل قرار دادن فوری IUC (یعنی در عرض 10 دقیقه پس از خروج جفت) بودند. بازوهای مقایسه میتوانستند شامل قرار دادن زودهنگام (early) دستگاه IUC پس از زایمان (از 10 دقیقه پس از خروج جفت تا زمان ترخیص از بیمارستان) یا قرار دادن استاندارد (در طول ویزیت پس از زایمان) باشند. کارآزماییها همچنین میتوانستند روشهای مختلف IUC یا تکنیکهای جاگذاری را با هم مقایسه کرده باشند. زایمان ممکن است واژینال یا سزارین بوده باشد. پیامدهای اولیه عبارت بودند از قرار دادن (جاگذاری)، خروج بعدی، و استفاده از روش در ارزیابی مطالعه.
برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome)، نسبت شانس (OR) منتل-هنزل (Mantel-Haenszel) را با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه کردیم. مطالعات اولیه عمدتا نتایج را به صورت نرخ جدول زندگی (life-table rate) گزارش کردند. اگر کارآزماییها، مداخلات و معیارهای پیامد مشابهی داشتند، آنها را در یک متاآنالیز جمعآوری کردیم. آنالیز حساسیت (sensitivity) شامل مطالعاتی با شواهدی با کیفیت متوسط یا بالا و دادههای کافی از پیامد بود.
ما 15 کارآزمایی را وارد کردیم. هفت مطالعه گزارششده از سال 2010 تا 2014 به هشت مورد از مرور اولیه 2001 اضافه شدند. کارآزماییهای جدیدتر، قرار دادن فوری IUC را بلافاصله پس از خروج جفت در مقایسه با جاگذاری زود هنگام آن (10 دقیقه تا 48 ساعت) یا جاگذاری استاندارد (در طول ویزیت پس از زایمان) مقایسه کردند. از چهار مورد با گزارش کامل، سه کارآزمایی کوچک بودند. سه مطالعه دیگر به صورت چکیده کنفرانس منتشر شدند. هشت کارآزمایی اولیه، قرار دادن فوری دستگاههای مختلف یا تکنیکهای جاگذاری را بررسی کردند. بیشتر مطالعات در دهه 1980 منتشر شدند، برخی با گزارشهای محدود.
آنالیز حساسیت شامل کارآزماییهایی با دادههای کافی از پیامد و شواهدی با کیفیت متوسط یا بالا بود. چهار کارآزمایی جدیدتر که زمانهای جاگذاری را با هم مقایسه کردند، واجد معیارهای ورود بودند. دو مطالعه از سیستم داخل رحمی آزادکننده لوونورژسترل (LNG-IUS) پس از زایمان واژینال استفاده کردند. دو کارآزمایی دیگر، IUC را پس از زایمان سزارین قرار دادند؛ یک مورد از دستگاه داخل رحمی CuT 380A (IUD) و دیگری از LNG-IUS استفاده کرد.
یک کارآزمایی پایلوت (pilot)، جاگذاری فوری را با جاگذاری زودهنگام یا استاندارد مقایسه کرد. در گروههایی که جاگذاری فوری و زودهنگام را مقایسه کردند (N = 30)، همه زنان LNG-IUS را دریافت کردند. تا شش ماه، نرخ خروج دستگاه میان گروهها مشابه بود و تفاوت معنیداری در استفاده از IUC نداشتند.
برای جاگذاری فوری در مقابل استاندارد، متاآنالیز چهار کارآزمایی را انجام دادیم. نرخ جاگذاری میان بازوهای مطالعه تفاوت معنیداری نداشت. با این حال، یک کارآزمایی از اوگاندا نشان داد که نرخ جاگذاری برای گروه قرار دادن فوری احتمال بیشتری داشت، اگرچه برآورد آن دقیق نبود. در متاآنالیز، خروج دستگاه تا شش ماه برای گروه قرار دادن فوری بیشتر گزارش شد، اما فاصله اطمینان گسترده بود (OR: 4.89؛ 95% CI؛ 1.47 تا 16.32؛ شرکتکنندگان = 210، مطالعات = 4). استفاده از IUC در شش ماه با جاگذاری فوری بیشتر از جاگذاری استاندارد بود (OR: 2.04؛ 95% CI؛ 1.01 تا 4.09؛ شرکتکنندگان = 243؛ مطالعات = 4). میزان استفاده از دستگاه در بازوهای مطالعه در 3 یا 12 ماه در کارآزماییهای کوچک فردی، تفاوتی را نشان نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.