سرطان پستان پیشرفته (یا متاستاتیک)، سرطانی است که فراتر از پستان و غدد لنفاوی اطراف آن گسترش مییابد. علیرغم اینکه فرد مبتلا به سرطان پستان تحت درمانهای مختلف مانند جراحی، شیمیدرمانی یا درمان رادیاسیون قرار میگیرد، این سرطان میتواند به بیماری متاستاتیک تبدیل شود. سرطان متاستاتیک پستان قابل درمان است اما درمان قطعی ندارد. اکثر سرطانهای پستان حساس به هورمون استروژن زنانه هستند. سلولهای حساس به سرطان برای زنده ماندن به استروژن نیاز دارند و حذف استروژن از بدن، یا متوقف کردن گردش آن برای رسیدن به سلولهای سرطانی، درمانی است بسیار موثر برای سرطانهای پستان حساس به هورمون. درمان اندوکرین (هورمونی) تاثیر استروژن را بر سلولهای سرطان پستان از بین میبرد. هورمون-درمانی برای سرطان پستان پیشرفته شامل تاموکسیفن (tamoxifen)، پروژستین مگسترول استات (progestins megestrol acetate) و مدروکسیپروژسترون استات (medroxyprogesterone acetate) و مهار کنندههای آروماتاز (aromatase inhibitors; AIs) است. AIها توانایی بدن را برای ساخت (سنتز) استروژن کاهش داده و موجب پسرفت تومور (tumour-regressing) میشوند. AIها در طبابت بالینی امروزی شامل آناستروزول (anastrozole)، اگزمستان (exemestane) و لتروزول (letrozole) هستند.
هدف از این مرور سیستماتیک مقایسه AIها با دیگر درمانهای اندوکرین در درمان سرطان پستان پیشرفته (متاستاتیک) بود. یک جستوجوی سیستماتیک انجام شد که 37 کارآزمایی کنترل شده را شناسایی کرد، در این کارآزماییها بیش از 14,000 زن برای قرار گرفتن در گروههای درمانی تصادفیسازی شدند. درمان با AI بقا را در زنان مبتلا به بیماری متاستاتیک تا 10% افزایش داد. با این حال، بر اساس مطالعات وارد شده در این مرور مزایای کلی این مداخله برای بقای بدون بیماری و پاسخ تومور به درمان نامشخص بود. کارآزماییهایی که از AIها بهعنوان درمان خط اول و خط دوم استفاده کردند، گزارش دادند که مزایای درمان با توجه به AIهای مختلف و معیارهای اثربخشی، متفاوت بود. قادر به شناسایی زیرگروههای خاصی از زنان نبودیم که ممکن است از تجویز AIها منفعتی ببرند.
سمیت دارویی (عوارض جانبی منفی) در این کارآزماییها به خوبی گزارش نشدند. در مواردی که سمیت دارویی گزارش شد، روش استفاده شده برای گزارشدهی، نوع سمیت گزارش شده، همچنین معیارهایی که برای ارزیابی سمیت دارویی استفاده شد، متنوع بودند. با این وجود، دادههای سمیت دارویی برای 26 مورد از 32 کارآزمایی که در آنها یک AI با یک غیر-AI مقایسه شد، در دسترس است. AIها سطح مشابهی را از درد مفصلی (آرترالژی (arthralgia)) و گُرگرفتگی (hot flushes) نشان دادند (بهخصوص در مقایسه با تاموکسیفن)؛ خطر بروز بثورات جلدی (rash)، اسهال، تهوع و استفراغ با AIها افزایش یافت؛ اما خطر عوارضی مانند خونریزی واژن و لخته شدن خون (ترومبوآمبولی) در مقایسه با سایر درمانهای اندوکرین کاهش نشان داد. دادههای محدودی برای کیفیت زندگی (quality of life; QOL) ارائه شد، به همین دلیل، نمیتوان در این مرور در مورد تاثیر مرتبط با AI در برابر غیر-AI بر QOL نتیجهگیری کرد. این امر به دلیل تفاوت بین شرکتکنندگان و پروفایلهای عوارض جانبی ناشی از داروهای مورد استفاده، روشهای مختلف استفاده از دارو (تزریقی در برابر خوراکی)، و استفاده از چهار ابزار مختلف QOL در چندین نقطه زمانی مختلف است، که برخی از آنها به جای گروههای درمانی، نتایج افراد پاسخدهنده را در برابر غیر-پاسخدهنده به درمان ارائه کردند. برخی از معیارهای QOL، مبتنی بر نشانههای گزارش شده توسط متخصص بالینی بود تا نشانههای گزارش شده توسط خود بیمار.
در زنان مبتلا به سرطان پستان پیشرفته (متاستاتیک)، تجویز مهار کنندههای آروماتاز از جمله مهار کنندههایی که در حال حاضر استفاده بالینی دارند، در مقایسه با سایر درمانهای اندوکرین، مزیتی را برای بقای بیمار نشان میدهند.
هورمون-درمانی (endocrine therapy) تاثیر استروژن را بر سلولهای سرطان پستان از بین میبرد و بنابراین سالهاست که درمانهای هورمونی مانند تاموکسیفن (tamoxifen)، مگسترول استات (megestrol acetate) و مدروکسیپروژسترون استات (medroxyprogesterone acetate) برای درمان سرطان پستان پیشرفته استفاده میشوند. مهار کنندههای آروماتاز (aromatase inhibitors; AIs) سنتز استروژن را در بافتهای محیطی مهار میکنند و تاثیر مشابهی با سایر درمانهای اندوکرین بر پسرفت تومور (tumour-regressing) دارند. آمینوگلوتتیمید (aminoglutethimide) اولین AI بود که استفاده بالینی داشت، در حال حاضر نسل سوم AIها، آناستروزول (anastrozole)، اگزمستان (exemestane) و لتروزول (letrozole)، تجویز میشوند. شواهد حاصل از کارآزماییهای تصادفیسازی شده در مورد میزان پاسخ و عوارض جانبی این داروها همچنان محدود است.
مقایسه AIها با دیگر درمانهای اندوکرین در درمان سرطان پستان پیشرفته در زنان یائسه شده.
برای این بهروزرسانی، پایگاه ثبت تخصصی گروه سرطان پستان در کاکرین و پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAI) و مجموعه مقالات کنفرانسهای مرتبط جستوجو شدند (تا 30 جون 2008).
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده با مشارکت زنان یائسه شده که به مقایسه تاثیرات هرگونه AI در برابر دیگر درمانهای اندوکرین، عدم استفاده از درمان اندوکرین، یا AI مختلف برای درمان سرطان پستان پیشرفته (متاستاتیک) پرداختند. مقالات غیر-انگلیسی زبان، مقایسههای دوزهای مختلف یک نوع AI ،AIهای مورد استفاده به عنوان درمان نئوادجوانت، یا پیامدهای غیر-مرتبط با پاسخ تومور از مطالعه خارج شدند.
دادههای به دست آمده از کارآزماییهای منتشر شده توسط دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم استخراج شده و نویسنده سوم به صورت متقابل (cross-checked) آنها را بررسی کرد. نسبتهای خطر (HR) برای تجزیهوتحلیل پیامدهای زمان سپری شده تا رخداد حادثه (time-to-event) (بقای کلی و بقای بدون پیشرفت بیماری) به دست آمد. برای پاسخ عینی، مزیت بالینی، و سمیت دارویی، نسبتهای شانس (OR) محاسبه شدند.
سیوهفت کارآزمایی شناسایی شدند، 31 مورد از آنها در تجزیهوتحلیل اصلی AI در برابر هر نوع درمان دیگر وارد شدند (11,403 زن). هیچ کارآزمایی به دلیل پنهانسازی تخصیص نامناسب از مطالعه خارج نشد. برآورد تجمعی، مزیت قابل توجهی را برای بقای بیمار از درمان با AI نسبت به سایر درمانهای اندوکرین نشان داد (HR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.84 تا 0.97). تجزیهوتحلیل زیرگروهی سه نوع AI که اغلب تجویز میشدند (آناستروزول، اگزمستان، لتروزول) نیز مزیت بقای مشابهی را نشان داد (HR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.80 تا 0.96). دادههای بسیار محدودی برای مقایسه یک AI با AI متفاوت وجود داشت، اما این دادهها مزیت لتروزول را نسبت به آناستروزول نشان دادند.
AIها پروفایل سمیت دارویی متفاوتی با سایر درمانهای اندوکرین دارند. برای AIهایی که در حال حاضر تجویز میشوند، و برای همه AIهایی که ترکیب شدند، سطوح مشابهی از گُرگرفتگی و آرترالژی گزارش شد؛ خطر بثورات جلدی، اسهال، تهوع و استفراغ با AIها افزایش یافت؛ اما در مقایسه با سایر درمانهای اندوکرین، خطر عوارضی مانند خونریزی از واژن تا 71% و حوادث ترومبوآمبولیک تا 47% کاهش یافت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.