سوال مطالعه مروری
این مرور، تلاش دارد تا بر اساس شواهد مشخص کند که استفاده از دارو، «در صورت نیاز» در مقایسه با استفاده منظم از همان دارو برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که در بیمارستان بستری هستند، از نظر بالینی خوب است یا خیر. جستوجوها برای کارآزماییهای تصادفیسازی شده که این سوال را بررسی کردهاند، توسط گروه اسکیزوفرنی در کاکرین در سال 2001؛ 2006؛ 2012 و 2013 انجام شده است.
پیشینه
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است. افراد مبتلا به این بیماری اغلب صداهایی را میشنوند و چیزهایی را میبینند (توهم) و باورهای عجیب و غریب دارند (هذیان) که باعث اضطراب یا ترس، یا هر دو میشود. این نشانههای اسکیزوفرنی میتواند باعث اضطراب، پرخاشگری و دیسترس شود. درمان اصلی برای اسکیزوفرنی، داروهای آنتیسایکوتیک است. با این حال، این داروها معمولا چند هفته طول میکشد تا عمل کنند. در این میان، تا زمانی که داروهای آنتیسایکوتیک که به طور منظم استفاده میشوند، شروع به کار کنند، میتوان برای افراد مضطرب در بیمارستان، داروهای اضافی دیگری را زمانی که مورد نیاز است، به کار برد (اگر پزشکان فکر کنند که مناسب است). این داروی «در صورت نیاز»، اغلب برای کمک به افراد بیمار برای اینکه نگرانی کمتری احساس کنند و برای کاهش رفتار آشفته، استفاده میشود. داروی «در صورت نیاز»، معمولا در نمودار دارویی توسط پزشکان نوشته میشود به طوری که پرستاران میتوانند آن را با اختیار خود و در غیاب دکتر به کار برند. اگرچه مزایای بسیاری برای این روش وجود دارد، مضرات بالقوه نیز دارد. برای مثال، ممکن است شناخت اینکه کدام دارو (داروی تجویز شده یا داروی «در صورت نیاز») موثر است، مشکل باشد و همچنین ممکن است کارکنان بخش به جای صرف وقت با آنها یا استفاده از روشهای دیگر، برای افراد آشفته به راحتی از داروی اضافی استفاده کنند.
ویژگیهای مطالعه
این جستوجو فقط کارآزماییهایی را پیدا کرد که دو داروی مختلف را که هر دو «در صورت نیاز» استفاده میشوند، با هم مقایسه کرده بودند. نویسندگان این مرور، هیچ کارآزمایی را که در آن فقط تجویز داروهای اضافی در صورت لزوم با مصرف منظم دوزهای همان دارو مقایسه شده باشد، پیدا نکردند.
نتایج کلیدی
نویسندگان این مرور هیچ کارآزمایی را که بتواند برای این مرور انتخاب شود، پیدا نکردند. اگرچه روش استفاده از دارو «در صورت نیاز»، شایع است، در حال حاضر هیچ شواهد معتبری وجود ندارد که نشان دهد این روش، زمانی که با ارائه دوز منظمی از همان دارو مقایسه شود، بهترین راه کمک به افراد بیمار است یا خیر.
کیفیت شواهد
نویسندگان این مرور هیچ کارآزمایی را که داروی «در صورت نیاز» را با مصرف منظم همان دارو مقایسه کند، پیدا نکردند. داروی «در صورت نیاز»، هر چند به طور گستردهای استفاده میشود، اما از نظر علمی بررسی نشده است. یک کارآزمایی تصادفیسازی شده با طراحی و روش گزارشدهی و نحوه انجام خوب به گردآوری شواهد بیشتر کمک خواهد کرد.
بن گری (Ben Gray)، پژوهشگر ارشد، بنیاد مکپین (http://mcpin.org)(برای "خلاصه به زبان ساده" قبلی به ضمیمه 3 مراجعه کنید).
در حال حاضر هیچ شواهدی از درون کارآزماییهای تصادفیسازی شده برای حمایت از این روش شایع در عمل وجود ندارد. این عمل در حال حاضر، به جای شواهد با کیفیت بالا، مبتنی بر پایه تجربه بالینی و عادت است.
داروهایی که برای درمان بیماریهای روانی استفاده میشوند ممکن است هفتهها طول بکشد تا تاثیر بگذارند. در این فاصله، برای آرام کردن بیماران در بخشهای روانپزشکی، «در صورت نیاز» میتوان از دوزهای دارویی اضافی استفاده کرد. انجام این کار شایع است، به طوری که 20% تا 50% از افراد بستری در بخشهای روانپزشکی حاد، حداقل یک دوز از داروهای روانگردان را «در صورت نیاز» در طول پذیرش خود دریافت میکنند.
مقایسه تاثیرات رژیمهای دارویی «در صورت نیاز» (as required) با الگوهای منظم دارویی بر درمان نشانههای روانپریشی یا اختلال رفتاری، که در بیماریهای روانی به عنوان درمانهای ثانویه هستند. این رژیمها ممکن است به تنهایی یا همراه با هر گونه داروی روانگردان معمول دیگر برای درمان طولانی-مدت بیماریهای اسکیزوفرنی یا شبه-اسکیزوفرنی تجویز شوند.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (Cochrane Schizophrenia Group's Trials Register) را جستوجو کردیم که مبتنی بر جستوجوهای منظم در بانکهای اطلاعاتی MEDLINE؛ EMBASE؛ PubMed؛ CINAHL؛ BIOSIS؛ AMED؛ Psychinfo و پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی در نوامبر 2001، مارچ 2006، جولای 2012 و اکتبر 2013 بود.
هدف ما این بود که تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده مرتبطی را وارد مرور کنیم که شامل بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی یا شبه-اسکیزوفرنی بستری شده در بیمارستان بوده و به مقایسه هرگونه رژیم دارویی تجویز شده برای تسکین کوتاه-مدت اختلال رفتاری یا نشانههای روانپریشی، که باید با اختیار کارکنان بخش به بیماران داده شوند («در صورت نیاز»، «prn»)، با الگوهای غیر-اختیاری ثابت تجویز دارو از همان نوع دارو(ها) پرداخته باشند. این داروها، علاوه بر داروهای روانگردان معمول بودند که برای درمان طولانیمدت بیماریهای اسکیزوفرنی یا شبه-اسکیزوفرنی تجویز شدهاند.
برای نتیجهگیری، به طور جداگانه چکیدهها و مقالات را برای ورود بررسی کردیم. پس از یافتن کارآزماییها، دادهها را از مقالات استخراج و کیفیت دادهها را بررسی کردیم. برای دادههای دو-حالتی، خطرات نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان (CI) محاسبه کردیم. تجزیهوتحلیلها را بر اساس قصد درمان (intention-to-treat) انجام دادهایم. در صورتی که دادهها در دسترس باشند، جدول «خلاصهای از یافتهها» را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) کامل میکنیم.
ما قادر به شناسایی هیچ کارآزماییهای تصادفیسازی شدهای نبودیم که به مقایسه رژیم دارویی «در صورت نیاز» با رژیم معمول از همان دارو پرداخته باشد. پیامدهای اصلی ما عبارت بودند از وجود تغییرات مهم در الف) وضعیت روانی، ب) رفتار، ج) دوز داروی استفاده شده، د) عوارض جانبی، ه) رضایت از مراقبت، و) هزینههای مراقبت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.