تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت شش ماه (در برابر سه تا چهار ماه، با ادامه شیردهی ترکیبی پس از آن) عفونت گوارشی را کاهش داده و به کاهش وزن مادر کمک و از بارداری پیشگیری می‌کند، اما هیچ تاثیر طولانی-مدتی بر بیماری آلرژیک، رشد، چاقی، توانایی شناختی، یا رفتاری ندارد.
نتایج دو کارآزمایی کنترل‌شده و 21 مطالعه دیگر نشان می‌دهند که تغذیه انحصاری با شیر مادر (بدون مواد جامد یا مایعاتی غیر از شیر انسان، به جز ویتامین‌ها و داروها) به مدت شش ماه، نسبت به تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت سه تا چهار ماه و سپس شیردهی ترکیبی، مزایای فراوانی دارد. این مزایا عبارتند از، خطر کمتر ابتلا به عفونت گوارشی، کاهش وزن سریع‌تر مادر پس از تولد نوزاد و تاخیر در شروع مجدد قاعدگی. خطر کاهش دیگر عفونت‌ها، بیماری‌های آلرژیک، چاقی، پوسیدگی دندان، یا مشکلات شناختی یا رفتاری نشان داده نشد. کاهش سطح آهن بدن، در سیستم‌های کشورهای در حال توسعه مشاهده شده است.
نوزادانی که به مدت شش ماه به‌طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، نسبت به نوزادانی که تا سه یا چهار ماهگی به‌طور نسبی با شیر مادر تغذیه می‌شوند، دچار عوارض کمتری از عفونت گوارشی شده، و هیچ نقصی در رشد میان نوزادان کشورهای در حال توسعه یا توسعهیافته نشان داده نشد که به مدت شش ماه یا بیشتر منحصرا با شیر مادر تغذیه شدند. علاوه بر این، مادران چنین نوزادانی آمنوره شیردهی طولانی‌تری دارند. هر چند که شیرخواران هم‌چنان باید به صورت انفرادی مدیریت شوند تا رشد ناکافی یا دیگر پیامدهای نامطلوب در آنان نادیده گرفته نشده و مداخلات مناسب ارائه شوند، شواهد موجود نشان می‌دهد که هیچ خطر آشکاری در توصیه، به عنوان یک سیاست کلی، به تغذیه انحصاری با شیر مادر برای شش ماه اول زندگی، در سیستم‌های کشورهای در حال توسعه و نیز کشورهای توسعهیافته وجود ندارد.
اگرچه مزایای سلامت تغذیه با شیر مادر به‌طور گسترده‌ای ثابت شده، نظرات و توصیه‌ها در مورد طول مدت زمان مطلوب شیردهی انحصاری با شیر مادر، به شدت متفاوت هستند. از سال 2001، سازمان جهانی بهداشت تغذیه انحصاری با شیر مادر را به مدت شش ماه توصیه کرده است. بیشتر بحث‌های اخیر در کشورهای توسعهیافته، بر کفایت ریز‌مغذی‌ها، هم‌چنین وجود و میزان مزایای سلامت این عمل متمرکز شده است.
ارزیابی تاثیرات تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت شش ماه بر سلامت، رشد و تکامل کودک و بر سلامت مادر، در برابر تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت سه تا چهار ماه همراه با شیردهی ترکیبی (معرفی غذاهای مایع یا جامد تکمیلی با ادامه تغذیه با شیر مادر) و پس از آن تا شش ماه.
ما کتابخانه کاکرین (2011، شماره 6)، MEDLINE (1 ژانویه 2007 تا 14 جون 2011)، EMBASE (1 ژانویه 2007 تا 14 جون 2011)، CINAHL (1 ژانویه 2007 تا 14 جون 2011)، BIOSIS (1 ژانویه 2007 تا 14 جون 2011)، ایندکس مدیکوس آفریقا (African Index Medicus) (جست‌وجو شده در 15 جون 2011)، ایندکس مدیکوس برای منطقه مدیترانه شرقی WHO (IMEMR) (جست‌وجو شده در 15 جون 2011)؛ LILACS (Latin American and Caribbean Health Sciences) (جست‌وجو شده در 15 جون 2011) را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین با کارشناسان این حوزه تماس گرفتیم.
جست‌وجو برای اولین نسخه این مرور در سال 2000، در مجموع 2668 استناد مجزا را به دست آورد. تماس با کارشناسان در این زمینه مطالعات منتشر شده و منتشر نشده بیشتری را یافت. به‌روزرسانی مرور متون علمی در دسامبر 2006، 835 استناد مجزای بیشتر را به همراه داشت.
همه کارآزمایی‌های بالینی کنترل‌شده به صورت داخلی و مطالعات مشاهده‌ای را انتخاب کردیم که پیامدهای سلامت کودک یا مادر را با تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت شش ماه یا بیشتر، در برابر تغذیه انحصاری با شیر مادر برای حداقل سه تا چهار ماه با ادامه شیردهی ترکیبی تا حداقل شش ماه، مقایسه کردند. مطالعات بر اساس طراحی مطالعه (کارآزمایی‌های کنترل شده در برابر مطالعات مشاهده‌ای)، محل انجام مطالعه (کشورهای در حال توسعه در برابر کشورهای توسعهیافته)، و زمان‌بندی گروه‌های مقایسه‌شده تغذیه (سه تا هفت ماه در برابر پس از آن) طبقه‌بندی شدند.
کیفیت مطالعه را ارزیابی و داده‌ها را به‌طور مستقل از هم استخراج کردیم.
تعداد 23 مطالعه مستقل را با معیارهای انتخاب شناسایی کردیم: 11 مورد از کشورهای در حال توسعه (دو مورد از آنها کارآزمایی‌های کنترل‌شده در هندوراس) و 12 مورد از کشورهای توسعهیافته (همه مطالعات مشاهده‌ای). تعاریف تغذیه انحصاری با شیر مادر، به‌طور قابل‌توجهی در مطالعات مختلف متفاوت بود. نه کارآزمایی‌ها و نه مطالعات مشاهده‌ای نشان نمی‌دهند که نوزادانی که به مدت شش ماه به‌طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمبودهایی را در وزن‌گیری یا افزایش قد نشان می‌دهند، اگرچه حجم نمونه‌های بزرگ‌تر برای منتفی دانستن تفاوت‌های متوسط در خطر سوءتغذیه لازم است. در کشورهای در حال توسعه که ذخایر آهن نوزادان ممکن است کمتر از حد مطلوب باشد، شواهد حاکی از آن است که تغذیه انحصاری با شیر مادر بدون مکمل آهن تا شش ماه، ممکن است وضعیت خونی آنها را به خطر اندازد. بر اساس مطالعه بلاروس، شش ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر (در برابر سه ماه شیردهی انحصاری و به دنبال آن، ادامه نسبی شیردهی تا شش ماهگی) هیچ مزیتی را برای قد، وزن، شاخص توده بدن، پوسیدگی دندان، توانایی شناختی یا رفتاری در 6.5 سالگی نشان نداد. با این حال، بر اساس مطالعات انجام شده در بلاروس، ایران و نیجریه، به نظر می‌رسد در نوزادانی که به مدت شش ماه یا بیشتر به تغذیه انحصاری با شیر مادر ادامه می‌دهند، خطر ابتلا به عفونت‌های گوارشی (در مطالعات ایران و نیجریه) و تنفسی، به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابند. در مطالعات فنلاند، استرالیا و بلاروس، هیچ کاهش قابل‌توجهی در خطر وقوع اگزمای آتوپیک، آسم یا دیگر پیامدهای آتوپی نشان داده نشد. داده‌های دو کارآزمایی در هندوراس و مطالعات مشاهده‌ای از بنگلادش و سنگال، نشان می‌دهند که تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی، با تاخیر در شروع مجدد قاعدگی مادر و در کارآزمایی‌های هندوراس، کاهش وزن سریع‌تر پس از زایمان در مادر مرتبط است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.