کلیه‌ها ممکن است حین جراحی در اثر آسیب مستقیم و غیرمستقیم آسیب ببینند. دلایل این امر متعدد بوده و شامل تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از جراحی و پاسخ بدن به چنین آسیبی است. آسیب به کلیه‌ها در دوره حین و پس از جراحی با عوارض و مرگ‌ومیر قابل توجهی همراه است. این مرور کاکرین به‌روز شده، 72 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) را با 4378 شرکت‌کننده بررسی کرد (جست‌وجوی داده‌ها تا آگوست 2012)؛ مداخلات اغلب شامل مداخلات دارویی (تجویز دوپامین و آنالوگ‌های آن، دیورتیک‌ها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (angiotensin-converting enzyme; ACE)، N- استیل سیستئین، پپتید ناتریورتیک دهلیزی، بی‌کربنات سدیم، آنتی‌اکسیدان‌ها و اریتروپویتین) یا مایعات هیدراتاسیون انتخابی بودند. ما تلاش کردیم تا با ارزیابی عملکرد کلیه تا هفت روز پس از جراحی، هرگونه آسیب امکان‌پذیر را به کلیه‌ها شناسایی کنیم.
هیچ شواهد بارزی از RCTهای موجود نشان نمی‌دهد که هریک از اقدامات مورد استفاده برای محافظت از کلیه‌ها در طول دوره حین و پس از جراحی، مفید هستند. این یافته‌ها در 14 مطالعه روی بیماران مبتلا به آسیب کلیوی از قبل موجود، و در 24 مطالعه که با کیفیت روش‌شناسی خوبی در نظر گرفته شدند، صادق بودند. پیامدهای اولیه این مطالعات مرگ‌ومیر و آسیب حاد کلیوی بودند. میزان مرگ‌ومیر گزارش شده در مطالعات با خطر پائین سوگیری میان گروه‌های مداخله و کنترل (نسبت شانس (odds ratio; OR): 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.52 تا 1.97) یا برای آسیب حاد کلیوی (OR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.55 تا 2.03) متفاوت نبود. خلاصه‌ای از یافته‌ها تصویر مشابهی را نشان داد. بنابراین نتیجه می‌گیریم که هیچ‌یک از مداخلات مورد استفاده کنونی برای محافظت از کلیه‌ها در طول دوره حین و پس از جراحی مفید نیستند و باعث افزایش آسیب نیز نمی‌شوند.
هیچ شواهد قابل اعتمادی از متون علمی موجود پیشنهاد نمی‌دهد که مداخلات حین جراحی می‌توانند از کلیه‌ها در برابر آسیب محافظت کنند. با این حال، معیارهای مورد استفاده برای تشخیص آسیب حاد کلیوی در بسیاری از مطالعات قدیمی‌تر که برای ورود در این مرور انتخاب شدند، متفاوت بودند، و بسیاری از آنها با کیفیت روش‌شناسی ضعیفی مانند تعداد ناکافی بودن تعداد شرکت‌کنندگان و ارایه تعریف ضعیف از نقاط پایانی مانند نارسایی حاد کلیوی و آسیب حاد کلیوی روبه‌رو بودند. برای تعیین هرگونه مزیت ناشی از مداخلات مورد استفاده برای محافظت از کلیه‌ها در دوره حین و پس از جراحی، می‌بایست روش‌های جدید تشخیص آسیب کلیوی مانند استفاده از بیومارکرهای خاص و تعریف بهتر معیارها برای شناسایی آسیب کلیوی (RIFLE (خطر، آسیب، نارسایی، از دست دادن عملکرد کلیه و نارسایی کلیه در مرحله نهایی (risk, injury, failure, loss of kidney function and end-stage renal failure)) یا AKI (آسیب حاد کلیه؛ acute kidney injury)) مورد بررسی قرار گیرند.
روش‌های مختلفی برای محافظت از عملکرد کلیه در بیماران تحت جراحی استفاده شده‌اند. این موارد اغلب شامل مداخلات دارویی مانند دوپامین و آنالوگ‌های آن، دیورتیک‌ها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (angiotensin-converting enzyme; ACE)، N- استیل سیستئین (N-acetyl cysteine; NAC)، پپتید ناتریورتیک دهلیزی (atrial natriuretic peptide; ANP)، بی‌کربنات سدیم، آنتی‌اکسیدان‌ها و اریتروپویتین (erythropoietin; EPO) می‌شوند.
این مرور با هدف تعیین اثربخشی اقدامات مختلف مورد حمایت برای محافظت از کلیه بیماران در دوره حین و پس از جراحی انجام می‌شود.
ما سوالات زیر را در نظر گرفتیم: (1) آیا اقدامات خاصی برای محافظت از عملکرد کلیه در دوره حین و پس از جراحی شناخته شده‌اند؟ (2) از اقداماتی که برای محافظت از کلیه‌ها در دوره حین و پس از جراحی استفاده می‌شوند، کدام‌یک موثرتر از روش‌های دیگر به نظر می‌رسند؟ (3) از اقداماتی که برای محافظت از کلیه‌ها در دوره حین و پس از جراحی استفاده می‌شوند، کدام‌یک بی‌خطرتر از روش‌های دیگر به نظر می‌رسند؟
در این مرور به‌روز شده، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 2، 2012)، MEDLINE (Ovid SP) (1966 تا آگوست 2012) و EMBASE (Ovid SP) (1988 تا آگوست 2012) را جست‌وجو کردیم. ما در ابتدا شش مجله ( Aesthesia and Analgesi a؛ Anesthesiology ؛ Annals of Surgery ؛ British Journal of Anesthesia؛ Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery و Journal of Vascular Surgery) (1985 تا 2004) را به صورت دستی جست‌وجو کردیم. با این حال، از آنجایی که این مجلات به درستی در MEDLINE نمایه می‌شوند، تصمیم گرفتیم از سال 2004 به بعد فقط به جست‌وجوهای الکترونیکی و بدون جست‌وجوی دستی مجلات تکیه کنیم.
ما همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را در بزرگسالانی که تحت جراحی قرار گرفتند، انتخاب کردیم که برای آنها از یک اقدام درمانی به منظور ایجاد حفاظت کلیوی در دوره حین و پس از جراحی استفاده شد.
تعداد 72 مطالعه را برای ورود در این مرور انتخاب کردیم. دو نویسنده مرور، داده‌ها را از تمام مطالعات انتخاب‌شده استخراج کرده و در RevMan 5.1 وارد کردند؛ سپس داده‌ها به‌طور مناسب مورد آنالیز قرار گرفتند. ما آنالیزهای زیرگروه را برای نوع مداخله، نوع روش جراحی و اختلال عملکرد کلیوی از قبل موجود انجام دادیم. آنالیزهای حساسیت (sensitivity) را برای مطالعاتی با کیفیت روش‌شناسی (methodology) بالا و نسبتا خوب انجام دادیم.
مرور به‌روز شده، داده‌های 72 مطالعه را، با مجموع 4378 شرکت‌کننده، وارد کرد. از این تعداد، 2291 نفر نوعی از درمان را دریافت کرده و 2087 نفر به عنوان کنترل عمل کردند. مداخلات اغلب شامل عوامل دارویی مختلف، مانند دوپامین و آنالوگ‌های آن، دیورتیک‌ها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مهارکننده‌های ACE؛ NAC؛ ANP، بی‌کربنات سدیم، آنتی‌اکسیدان‌ها و EPO یا مایعات هیدراتاسیون انتخابی بودند. ناهمگونی (heterogeneity) بالینی و خطر سوگیری (bias) متفاوت میان مطالعات ذکر شدند، اگرچه قادر به تفسیر معنی‌دار داده‌ها بودیم. نتایج نشان‌دهنده ناهمگونی معنی‌دار بودند و نشان دادند که اکثر مداخلات هیچ سودی نداشتند.
داده‌های مربوط به مرگ‌ومیر حین و پس از جراحی در 41 مطالعه و داده‌های مربوط به آسیب حاد کلیوی در 44 مطالعه (همه مداخلات ترکیبی) گزارش شدند. به دلیل ناهمگونی بالینی قابل توجه (سناریوهای بالینی مختلف و همچنین تنوع روش‌شناسی قابل توجه میان مطالعات)، یک متاآنالیز را روی داده‌های ترکیبی انجام ندادیم.
آنالیز زیرگروه از مداخلات اصلی و پروسیجرهای جراحی، تاثیر معنی‌دار مداخلات را بر مرگ‌ومیر گزارش‌شده و آسیب حاد کلیوی نشان نداد. برای زیرگروهی از شرکت‌کنندگان که از قبل آسیب کلیوی داشتند، خطر مرگ‌ومیر از 10 کارآزمایی (959 شرکت‌کننده) با نسبت شانس (odds ratio; OR): 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.38 تا 1.52 تخمین زده شد؛ خطر آسیب حاد کلیوی (همانطور که در کارآزمایی‌ها گزارش شد) از 11 کارآزمایی (979 شرکت‌کننده) به صورت OR: 0.43؛ 95% CI؛ 0.23 تا 0.80 به دست آمد. آنالیز زیرگروه مطالعاتی که با خطر پائین سوگیری رتبه‌بندی شدند، نشان داد که 19 مطالعه تعداد موارد مرگ‌ومیر را گزارش کردند (1604 شرکت‌کننده)؛ OR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.54 تا 1.90. پانزده مطالعه داده‌های مربوط به آسیب حاد کلیوی را گزارش کردند (معیارهای انتخاب شده توسط مطالعات مجزا؛ 1600 شرکت‌کننده)؛ OR: 1.03؛ 95% CI؛ 0.54 تا 1.97.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.