سلنیوم (selenium) یک ماده معدنی ضروری برای سلامت است. این ماده نقش مهمی را در دفاع در برابر آسیب بافتی و بیماری بازی میکند. بهبود وضعیت سلنیوم میتواند به محافظت از بزرگسالان مبتلا به بیماریهای جدی کمک کند.
در این مرور بهروز شده، محققان کاکرین تاثیرات مصرف مکمل سلنیوم اضافی را در بزرگسالانی ارزیابی کردند که از بیماری بحرانی بهبود مییابند. ما به بررسی این موضوع پرداختیم که با مصرف مکمل سلنیوم تعداد افراد فوت شده در طول درمان تغییر کردند یا خیر. همچنین تاثیر چنین استراتژی را بر نرخ عفونتها و دیگر بیماریها در این بیماران هنگامی که در بیمارستان بستری بودند، بررسی کردیم. همچنین این موضوع را نیز بررسی کردیم که مصرف سلنیوم بر طول مدت دریافت کمک تنفسی در بیماران تحت ونتیلاتور و مدت بستری آنها در بخش مراقبتهای ویژه و بیمارستان تاثیر میگذارد یا خیر.
تعداد 16 کارآزمایی را با 2084 شرکتکننده وارد کردیم. سیزده کارآزمایی تستهایی را با سلنیوم انجام دادند در حالی که سه کارآزمایی ترکیب ابسلن (ebselen) حاوی سلنیوم را بررسی کردند. کیفیت کلی کارآزماییهای وارد شده ضعیف بود، در مورد شاخصهای کیفیت اطلاعات کمی وجود داشت. نتایج محدود بوده و کارآزماییهای شامل مکمل سلنیوم عمدتا حجم نمونه کوچکی داشتند. بیشتر کارآزماییها، از نظر داشتن اطلاعات گمراه کننده یا حتی نادرست، پُر-خطر بودند. بنابراین میبایست نتایج را با احتیاط تفسیر کرد. شواهد تا 21 می 2014 بهروز است.
سیزده کارآزمایی در مورد سدیم سلنیت داخل-وریدی، تاثیری را با اهمیت آماری بر مرگومیر نشان دادند. سه کارآزمایی با ترکیب ابسلن حاوی سلنیوم، هیچ تاثیری را بر مرگومیر نشان ندادند. هیچ تاثیری بر عفونتها یا بیماریهای ثانویه مشاهده نشد.
هیچ شواهد روشنی مبنی بر مزایای مصرف مکمل سلنیوم یا ابسلن برای روزهای استفاده از دستگاه تنفس، مدت بستری در بخش مراقبتهای ویژه، طول مدت بستری در بیمارستان یا کیفیت زندگی به دست نیامد. با توجه به کیفیت کارآزماییهای وارد شده، باید هنگام تفسیر قدرت شواهد به نفع مکمل سلنیوم، علیرغم یافتههای دارای اهمیت آماری، محتاط بود.
بهطور کلی، شواهدی با کیفیت پائین از مطالعات برای همه نتایج وجود داشت. انجام کارآزماییهایی مورد نیاز است که بر عدم-قطعیت آماری مطالعات مرور شده، به ویژه در رابطه با حجم نمونه، طراحی و پیامدها غلبه کنند.
علیرغم انتشار تعدادی کارآزمایی، شواهد کنونی برای توصیه به مصرف مکمل سلنیوم یا ابسلن در بیماران به شدت بدحال همچنان مورد مناقشه است. انجام کارآزماییهایی مورد نیاز است که بر نواقص روششناسی مطالعات مرور شده، به ویژه در رابطه با حجم نمونه، طراحی و پیامدها، غلبه کنند.
سلنیوم (selenium) یک ماده معدنی ضروری برای سلامت است و نقش مهمی را در ایمنی، دفاع در برابر آسیب بافتی و عملکرد تیروئید بازی میکند. بهبود وضعیت سلنیوم میتواند به محافظت در برابر آسیب شدید و فشار بیش از حد وارد شده به بافت و عفونت در بزرگسالان به شدت بدحال کمک کند. نسخه اصلی این مرور کاکرین در سال 2004 منتشر و در سال 2007 و پس از آن در سال 2015 بهروز شد.
هدف اولیه این مرور، بررسی تاثیر تغذیه غنی شده با سلنیوم یا ابسلن (ebselen) بر مورتالیتی در بیماران به شدت بد-حال بود.
هدف ثانویه نیز بررسی رابطه بین مکمل سلنیوم یا ابسلن و تعداد عفونتها، مدت زمان استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی، مدت زمان بستری در بخش مراقبتهای ویژه و مدت زمان بستری در بیمارستان بود.
در این نسخه بهروز شده، شماره فعلی پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین، کتابخانه کاکرین (2014، شماره 5)؛ MEDLINE (Ovid SP؛ تا 20 می 2014)؛ EMBASE (Ovid SP؛ تا 20 می 2014)؛ CAB؛ BIOSIS و CINAHL را جستوجو کردیم. فهرست منابع جدیدترین مرورها را به صورت دستی جستوجو کرده، جستوجو در MEDLINE را نیز به صورت متقاطع کنترل کردیم. برای درخواست مطالعات گم شده، گزارش نشده یا در حال انجام، با نویسندگان اصلی مطالعات وارد شده تماس گرفتیم. آخرین جستوجو در تاریخ 21 می 2014 انجام شد. جستوجو در حال حاضر از ابتدای تاسیس تا 21 می 2014 ادامه دارد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را بدون در نظر گرفتن وضعیت انتشار، تاریخ نشر، وضعیت کورسازی، پیامدهای منتشر شده یا زبان نگارش، وارد مرور کردیم. برای بازیابی دادههای ازدسترفته و مرتبط، با محققان و نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کرده و هرگونه اختلافنظر را از طریق مباحثه حل کردند. معیار پیامد اولیه، مورتالیتی به هر علتی بود. چندین آنالیز زیر-گروه و حساسیت را برای ارزیابی تاثیرات سلنیوم در بیماران به شدت بدحال انجام دادیم. تخمین تجمعی را از تاثیرات مداخله، به صورت خطرات نسبی (RRs) با 95% فواصل اطمینان (CIs) ارائه کردیم. خطر سوگیری (bias) را به وسیله ارزیابی روششناسی اجزای کارآزمایی و خطر خطای تصادفی را از طریق تجزیهوتحلیل مرحلهای کارآزمایی (trial sequential analysis) ارزیابی کردیم.
شش RCT جدید را در این نسخه بهروز شده از مرور گنجاندیم. در کل، در این مرور 16 RCT (2084 شرکتکننده) را وارد کردیم. اکثر کارآزماییها در معرض خطر سوگیری بالایی قرار داشتند. قابلیت دسترسی دادههای مربوط به پیامد محدود بوده و کارآزماییهای حاوی مکمل سلنیوم، به استثنای یک کارآزمایی، از نظر حجم نمونه کوچک بودند. بنابراین میبایست نتایج را با احتیاط تفسیر کرد.
سیزده کارآزمایی مربوط به سدیم سلنیت داخل-وریدی، کاهش مورتالیتی کلی را نشان دادند که از اهمیت آماری برخوردار بود (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.72 تا 0.93؛ 1391 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین). با این حال، تخمین نقطهای کلی در مورد مورتالیتی عمدتا تحت تاثیر کارآزماییهایی با خطر بالای سوگیری قرار داشتند. متاآنالیز سه کارآزمایی انجام شده در مورد ابسلن دارای RR معادل 0.83 بود (95% CI؛ 0.52 تا 1.34؛ 693 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین).
نه کارآزمایی سدیم سلنیت داخل-وریدی برای مورتالیتی 28 روزه بدون به دست آمدن تفاوتی که دارای اهمیت آماری باشد، آنالیز شد (RR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.69 تا 1.02؛ 1180 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، در حالی که سه کارآزمایی برای مورتالیتی 90 روزه با یافتههای مشابه آنالیز شدند (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.18؛ 614 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین).
دو کارآزمایی انجام شده در مورد ابسلن برای مورتالیتی 90 روزه آنالیز شده و هیچ مزیتی در آنها مشاهده نشد (RR: 0.72؛ 95% Cl؛ 0.42 تا 1.22؛ 588 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین).
برای مورتالیتی میان بیماران بخش مراقبتهای ویژه، مکمل سلنیوم نتوانست مزیتی را نشان دهد که از اهمیت آماری برخوردار باشد (RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.77 تا 1.01، نه کارآزمایی، 1168 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین).
شش کارآزمایی مربوط به سدیم سلنیت داخل-وریدی، تفاوتی را در شرکتکنندگان مبتلا به عفونت نشان داد که از اهمیت آماری برخوردار نبود (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.75 تا 1.23؛ 934 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین). بهطور مشابه، سه کارآزمایی ابسلن دادههایی را برای شرکتکنندگانی که به عفونتها (تب (pyrexia)، عفونتهای تنفسی یا مننژیت) مبتلا شدهاند، بدون هیچ مزیت آشکاری ارائه کردند (RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.36 تا 1.02؛ 685 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین).
آنالیزهای ما هیچ تاثیری را از سلنیوم یا ابسلن بر عوارض جانبی نشان نداد (سلنیوم: RR: 1.03؛ 95% Cl؛ 0.85 تا 1.24؛ شش کارآزمایی، 925 شرکتکننده؛ ابسلن: RR: 1.16؛ 95% CI؛ 0.40 تا 3.36؛ دو کارآزمایی؛ 588 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
هیچ شواهد واضحی به نفع مکمل سلنیوم برای پیامدهایی مانند تعداد روزهای استفاده از ونتیلاتور (تفاوت میانگین (MD): 0.86-؛ 95% CI؛ 4.39- تا 2.67، چهار کارآزمایی، 191 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، طول مدت بستری در بخش مراقبتهای ویژه (MD: 0.54؛ 95% CI؛ 2.27- تا 3.34، هفت کارآزمایی، 934 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا طول مدت بستری در بیمارستان (MD: -3.33؛ 95% CI؛ 5.22- تا 1.44-، پنج کارآزمایی، 693 شرکتکننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود نداشت.
کیفیت متدولوژی کارآزمایی پائین بود. به دلیل وجود خطر بالای سوگیری در کارآزماییهای وارد شده، نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.