موضوع
بخش عمدهای از افراد مبتلا به سرطان با تشخیص گسترش سرطان (متاستازها) به مغز روبهرو خواهند شد. رادیوتراپی معمولا برای درمان متاستازهای مغزی استفاده میشود.
هدف مطالعه مروری
ما این مرور را برای تعیین اثربخشی و عوارض جانبی رادیوتراپی کل مغز (whole brain radiotherapy; WBRT) انجام دادیم که به تنهایی یا در ترکیب با سایر درمانها برای بزرگسالان مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی ارائه میشود.
یافتههای اصلی چه هستند؟
این مرور 54 کارآزمایی منتشر شده را شامل 11,898 شرکتکننده وارد کرد.
دادهها هیچ فواید آشکار بیشتری را از برنامههای دوز تغییر یافته WBRT در مقایسه با برنامههای دوز استاندارد آن نشان نمیدهند.
استفاده از سایر روشهای درمانی مانند شیمیدرمانی، حساس کنندههای اشعه، و عوامل هدفمند مولکولی در ترکیب با WBRT هنوز مزیتی را نشان ندادهاند.
تقویت اثرات رادیوسرجری (radiosurgery) با WBRT باعث بهبود بقا در افراد منتخب مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی نمیشود. هنگامی که WBRT به رادیوسرجری اضافه شد، کنترل موضعی و کنترل دوردست مغز را بهبود میبخشد. با این حال، پیامدهای عصبیشناختی (neurocognitive) در افراد انتخاب شده تحت درمان با رادیوسرجری به تنهایی، در مقایسه با WBRT و رادیوسرجری، بهتر هستند.
برای افراد منتخب مبتلا به سرطان ریه غیر-سلول کوچک متاستاتیک به مغز، بقای بیماران درمان شده با WBRT و مراقبت حمایتی مطلوب، ممکن است بهتر از مراقبت حمایتی مطلوب به تنهایی نباشد.
کیفیت شواهد
مطالعات شواهدی را با قطعیت متوسط تا بالا ارائه دادهاند.
نتیجهگیریها چه هستند؟
طرحهای تقسیم دوز بیولوژیکی بالاتر تغییر یافته WBRT، همانطور که در کارآزماییهای تصادفیسازی شده گزارش شد، در مقایسه با درمان استاندارد (3000 سانتیگِرِی (cGy) در 10 کسر روزانه، یا 2000 سانتیگِرِی در 4 یا 5 کسر روزانه)، هیچ مزیتی را برای بقای کلی بیماران، عملکرد نورولوژیکی، یا کنترل نشانهها ایجاد نکردند. با این حال، بقای کلی و عملکرد نورولوژیکی برای طرحهای تقسیم دوز بیولوژیکی پائینتر WBRT نسبت به برنامههای دوز استاندارد، بدتر بود.
افزودن WBRT به رادیوسرجری باعث بهبود کنترل موضعی و دوردست مغز (یعنی عدم وجود ضایعات جدید داخل جمجمهای در محل ضایعات درمان شده یا خارج از آن پس از درمان) میان افراد منتخب مبتلا به متاستازهای مغزی شد، اما محققان پیامدهای شناختی بدتر و عدم تفاوت را در بقای کلی گزارش کردند.
افراد منتخب مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی ناشی از سرطان ریه غیر-سلول کوچک، در صورت دریافت مراقبتهای حمایتی مطلوب و حذف WBRT، ممکن است تفاوتی را در بقای کلی خود نشان ندهند.
استفاده از سایر روشهای درمانی (حساس کنندههای اشعه، شیمیدرمانی، یا عوامل هدفمند مولکولی) همراه با WBRT به صورت آزمایشی باقی میمانند.
برای ارزیابی استراتژیهای محافظت از زوال شناختی ناشی از WBRT، انجام کارآزماییهای بیشتر ضروری است. همچنین، کارآزماییهای آینده باید افراد مبتلا به متاستازهای مغزی را با تمرکز بر ویژگیهای پیشبینی کننده و خصوصیات تومور بررسی کنند.
هیچ یک از کارآزماییها با برنامههای تغییر یافته کسر دوز بیولوژیکی بالاتر WBRT، منفعتی را برای OS؛ NFI، یا کنترل نشانه در مقایسه با مراقبتهای استاندارد به تنهایی، گزارش نکردند. با این حال، OS و NFI برای برنامههای کسر دوز بیولوژیکی پائینتر WBRT نسبت به برنامههای دوز استاندارد، بدتر بود.
افزودن WBRT به رادیوسرجری باعث بهبود کنترل موضعی و دوردست مغز در افراد منتخب مبتلا به متاستازهای مغزی شد، اما دادهها پیامدهای عصبیشناختی بدتری را نشان میدهند و هیچ تفاوتی در OS ندارند.
افراد منتخب مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی ناشی از سرطان ریه غیر-سلول کوچک، در صورت دریافت OSC و حذف WBRT، ممکن است تفاوتی را در بقای کلی خود نشان ندهند.
استفاده از حساس کنندههای اشعه، شیمیدرمانی، یا عوامل هدفمند مولکولی، همراه با WBRT به صورت آزمایشی باقی میمانند.
برای ارزیابی استفاده از عوامل محافظت کننده عصبیشناختی و کوچک کردن هیپوکامپ با WBRT، انجام کارآزماییهای بیشتری لازم است. همچنین، کارآزماییهای آینده باید شرکتکنندگان همگن مبتلا به متاستازهای مغزی را با تمرکز بر ویژگیهای پیشبینی کننده و مارکرهای مولکولار بررسی کنند.
این یک بهروزرسانی از مروری است که در کتابخانه کاکرین (2012، شماره 4) منتشر شد.
تخمین زده میشود که 20 تا 40 درصد افراد مبتلا به سرطان در طول دوره بیماری خود دچار متاستازهای مغزی شوند. بار (burden) متاستازهای مغزی بر کیفیت و طول بقای بیمار تأثیر میگذارد.
تعیین اثربخشی و عوارض جانبی رادیوتراپی کل مغز (whole brain radiotherapy; WBRT) که بهتنهایی یا در ترکیب با سایر درمانها برای بزرگسالان مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی تازه تشخیص داده شده ارائه میشود.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE و Embase را در می 2017 و National Cancer Institute Physicians Data Query را برای یافتن کارآزماییهای در حال انجام جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) فاز III را وارد کردیم که به مقایسه WBRT در مقابل دیگر درمانها برای مدیریت بزرگسالان مبتلا به متاستازهای متعدد مغزی تازه تشخیص داده شده، پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت مطالعات را ارزیابی کرده و دادهها را با استفاده از روششناسی استاندارد کاکرین استخراج کردند.
ما 10 RCT را به این مرور بهروز شده اضافه کردیم. این مرور اکنون شامل 54 کارآزمایی منتشر شده (45 گزارش کاملا منتشر شده، چهار خلاصه مقاله، و پنج زیرمجموعه اطلاعات از RCTهای قبلا منتشر شده) است که شامل 11,898 شرکتکننده میشود.
دوزهای بیولوژیکی پائینتر WBRT در مقابل کنترل
نسبت خطر (HR) برای بقای کلی (overall survival; OS) با دوزهای بیولوژیکی پائینتر WBRT در مقایسه با کنترل (3000 سانتیگِرِی (cGy) در 10 کسر روزانه) معادل 1.21 (95% فاصله اطمینان (CI): 1.04 تا 1.40؛ P = 0.01؛ شواهد با قطعیت متوسط) به نفع کنترل بود. HR برای بهبود عملکرد عصبی (neurological function improvement; NFI) معادل 1.74 (95% CI؛ 1.06 تا 2.84؛ P = 0.03؛ شواهد با قطعیت متوسط) به نفع کسر کنترل گزارش شد.
دوزهای بیولوژیکی بالاتر WBRT در مقابل کنترل
HR برای OS با دوزهای بیولوژیکی بالاتر WBRT در مقایسه با کنترل (3000 سانتیگِرِی در 10 کسر روزانه) برابر با 0.97 (95% CI؛ 0.83 تا 1.12؛ P = 0.65؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود. HR برای NFI معادل 1.14 (95% CI؛ 0.92 تا 1.42؛ P = 0.23؛ شواهد با قطعیت متوسط) گزارش شد.
WBRT در برابر حساس کنندههای اشعه
افزودن حساس کنندههای اشعه به WBRT هیچ مزیت اضافی برای OS (HR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.99 تا 1.12؛ P = 0.12؛ شواهد با قطعیت متوسط) یا برای نرخ پاسخ تومور مغزی (نسبت شانس (OR): 0.84؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.11؛ P = 0.22؛ شواهد با قطعیت بالا) به همراه ندارد.
رادیوسرجری و WBRT در مقابل WBRT بهتنهایی
HR برای بقای کلی با استفاده از WBRT و تقویت رادیوسرجری (radiosurgery) در مقایسه با WBRT بهتنهایی برای شرکت کنندگان انتخاب شده، 0.61 (95% CI؛ 0.27 تا 1.39؛ 0.24 = P؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود. برای کنترل کلی مغز در یک سال، HR معادل 0.39 (95% CI؛ 0.25 تا 0.60؛ P <0.0001؛ شواهد با قطعیت بالا) گزارش شد که به نفع گروه تقویت WBRT و رادیوسرجری رای داد.
رادیوسرجری به تنهایی در مقابل رادیوسرجری و WBRT
HR برای کنترل موضعی مغز برابر با 2.73 (95% CI؛ 1.87 تا 3.99؛ P <0.00001؛ شواهد با قطعیت بالا) بود که به نفع افزودن WBRT به رادیوسرجری گزارش شد. HR برای کنترل دوردست مغز، معادل 2.34 (95% CI؛ 1.73 تا 3.18؛ P <0.00001؛ شواهد با قطعیت بالا) گزارش شد که به نفع افزودن WBRT به رادیوسرجری بود. HR برای OS معادل 1.00 (95% CI؛ 0.80 تا 1.25؛ P = 0.99؛ شواهد با قطعیت متوسط) گزارش شد. دو کارآزمایی بدتر شدن پیامدهای عصبیشناختی و یک کارآزمایی پیامدهای بدتر کیفیت زندگی را هنگام اضافه شدن WBRT به رادیوسرجری گزارش کرد.
ما نتوانستیم دادههای حاصل از کارآزماییهای مربوط به شیمیدرمانی، مراقبت حمایتی مطلوب (optimal supportive care; OSC)، عوامل هدفمند مولکولی، عوامل محافظت کننده عصبیشناختی، و WBRT کوچک کننده هیپوکامپ را ترکیب کنیم. با این حال، یک کارآزمایی هیچ تفاوتی را در سالهای زندگی تعدیل شده بر حسب کیفیت (quality-adjusted life-years; QALY) برای شرکتکنندگان انتخاب شده مبتلا به متاستازهای مغزی ناشی از سرطان ریه غیر-سلول کوچک که بهطور تصادفی به OSC و WBRT در مقابل OSC به تنهایی تخصیص یافتند، گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.