افراد مبتلا به فیبروز سیستیک (cystic fibrosis; CF) از مشکلات تنفسی رنج میبرند. مدتهاست که درمان با اکسیژن مکمل، یک استاندارد مراقبتی برای افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی بوده است. معمولا پزشکان این درمان را برای افراد مبتلا به CF، هنگامیکه اکسیژن کافی در خونشان وجود ندارد، تجویز میکنند. به دنبال شواهدی بودیم که نشان دهد این درمان، طول عمر و کیفیت زندگی افراد مبتلا به CF را بهبود میبخشد. یازده مطالعه را با 172 شرکتکننده پیدا کردیم که در این مرور وارد شدند. همه مطالعات، اکسیژن با جریان کم (low-flow) را با هوای اتاق مقایسه کردند. ده مورد از این مطالعات، کوتاهمدت بودند. چهار مورد نیز به بررسی تجویز اکسیژن مکمل در طول شب پرداختند. در طول شب، سطح اکسیژن هم در طول خواب با حرکات سریع چشم (rapid eye movement; REM) و هم در خواب غیر-REM در افرادی که اکسیژن را با جریان کم تنفس کردند، افزایش یافت. همچنین شرکتکنندگانی که در طول شب اکسیژن تنفس کردند، زمان کمتری را در خواب REM سپری کردند و مدت زمان کمتری طول کشید تا به خواب بروند. شش مورد از این مطالعات به بررسی تاثیر تجویز اکسیژن مکمل بر ورزش پرداختند. سطوح اکسیژن و دیاکسید کربن در خون شرکتکنندگان، هنگام انجام ورزش یا پساز آن، زمانی که اکسیژن با جریان کم استنشاق کردند، افزایش یافت. افراد قادر بودند در صورت تنفس اکسیژن با جریان کم، مدت زمان بیشتری را ورزش کنند. افرادی که بهصورت طولانیمدت اکسیژن دریافت کردند، حضور منظمتری در مدرسه یا محل کار خود داشتند. شواهد اندکی برای تایید یا رد استفاده طولانیمدت از اکسیژندرمانی در افراد مبتلا به بیماریهای ریوی پیشرفته ناشی از CF وجود دارد. در کوتاهمدت، درمان منجر به بهبودی در سطح اکسیژن خون افراد مبتلا به CF در طول خواب و ورزش شده است. این افزایش اکسیژن، با افزایش سطح دیاکسید کربن نیز همراه بود، که احتمالا از نظر بالینی مهم نیست. بااینحال، در بیماران مبتلا به بیماریهای ریوی پیشرفته، که در این موارد ممکن است نیاز به پایش بیشتری داشته باشند، باید احتیاط کرد. انجام تحقیقات بیشتر در مورد تاثیرات اکسیژندرمانی طولانیمدت بر کیفیت خواب و ورزش در افراد مبتلا به CF ضروری است. متاسفانه، انتظار نداریم که چنین پژوهشهایی به این زودی انجام شوند، بنابراین تا زمانی که کارآزماییهای جدیدی را پیدا نکنیم، قصد نداریم این مرور را دوباره بهروز کنیم.
هیچ داده منتشرشدهای برای راهنمایی درباره تجویز طولانیمدت اکسیژن مکمل برای افراد مبتلا به بیماریهای پیشرفته ریوی ناشی از CF وجود ندارد. اکسیژندرمانی کوتاهمدت در طول خواب و ورزش، اکسیژنرسانی را بهبود میبخشد، اما با هیپرکاپنی نسبتا کم و احتمالا از نظر بالینی بیاهمیت همراه است. بهبودیهایی در مدت زمان ورزش، زمان به خواب رفتن و حضور منظم در مدرسه یا محل کار مشاهده شد. نیاز به انجام کارآزماییهای بالینی در ابعاد بزرگتر و با طراحی خوب وجود دارد تا مزایای اکسیژندرمانی طولانیمدت در افراد مبتلا به CF که بهطور پیوسته (continuous) یا در طول ورزش یا خواب، یا هر دو، تجویز میشود، ارزیابی شود. بااینحال، انتظار نداریم که هیچ پژوهش جدیدی به زودی در این زمینه انجام شود و تا زمانی که شواهد جدیدی در دسترس قرار نگیرد، قصد نداریم این مرور را دوباره بهروز کنیم.
جدیترین عارضه فیبروز سیستیک (cystic fibrosis; CF) مربوط به نارسایی تنفسی (respiratory insufficiency) است. مدتهاست که درمان با اکسیژن مکمل، بهعنوان یک استاندارد مراقبتی برای افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی همراه با هیپوکسمی (hypoxemia) شناخته میشود. پزشکان معمولا برای افراد مبتلا به CF، هنگامی که هیپوکسمی رخ میدهد، اکسیژندرمانی را تجویز میکنند. بااینحال، مشخص نیست که شواهد تجربی برای ارائه اندیکاسیونهایی برای این درمان با هزینههای مالی و تاثیر اغلب عمیق آن بر سبک زندگی، در دسترس قرار داشته باشد.
ارزیابی اینکه اکسیژندرمانی، طول عمر یا کیفیت زندگی افراد مبتلا به CF را بهبود میبخشد یا خیر.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین را جستوجو کردیم، که شامل منابع شناساییشده از جستوجوهای صورت گرفته در بانک اطلاعاتی جامع الکترونیکی و جستوجوهای دستی در مجلات و کتابچههای خلاصه مقالات کنفرانسهای مرتبط بودند.
آخرین جستوجو در پایگاه ثبت کارآزماییهای این گروه: 15 می 2013.
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای که به مقایسه اکسیژن تجویز شده در هر غلظتی، به هر روش، در افراد مبتلا به CF برای هر طول دورهای، پرداختند.
نویسندگان بهطور مستقل از هم به بررسی خطر سوگیری (bias) در مطالعات واردشده و استخراج دادهها پرداختند.
این مرور شامل 11 مطالعه منتشرشده است (172 شرکتکننده)؛ فقط یک مورد اکسیژندرمانی طولانیمدت را بررسی کرد (28 شرکتکننده). هیچ بهبودی در بقا (survival)، سلامت ریه یا قلب بیماران مشاهده نشد که اهمیت آماری داشته باشد. در افرادی که تحت اکسیژندرمانی قرار گرفتند، بهبودی در حضور منظم در مدرسه یا محل کار در ماههای 6 و 12، مشاهده شد. چهار مطالعه، تاثیر اکسیژن مکمل را در طول خواب توسط پلیسومنوگرافی (polysomnography) بررسی کردند. اگرچه اکسیژنرسانی بهبود یافت، هیپرکاپنی (hypercapnia) خفیف مشاهده شد. شرکتکنندگان سریعتر به خواب رفتند و درصدی از کل زمان خواب که با حرکات سریع چشم سپری کردند، کاهش یافت، اما هیچ پیشرفت قابل توجهی در پارامترهای کیفی خواب مشاهده نشد. شش مطالعه دریافت اکسیژن مکمل را در طول ورزش ارزیابی کردند. دوباره، اکسیژنرسانی بهبود یافت، اما هیپرکاپنی خفیف ایجاد شد. طول دوره انجام ورزش در شرکتکنندگانی که اکسیژندرمانی دریافت کردند، به میزان قابل توجهی طولانیتر بود. دیگر پارامترهای ورزش با استفاده از اکسیژن تغییر نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.