تردیدی وجود ندارد که زنان باید تشویق شوند تا از موقعیتهایی استفاده کنند که بیشترین راحتی، کنترل و مزیت را در مرحله اول زایمان برای آنها فراهم میکند. از آنجایی که زنان در اکثر جوامع غربی اکنون در تمام مدت زایمان خود در رختخواب میخوابند، مهم است تا از خطرات و مزایای موقعیتهایی که انتخاب میکنند، آگاه باشند.
این مرور شامل 25 مطالعه (با حضور 5218 زن) بود. اگرچه بسیاری از مطالعات کیفیت بالایی نداشتند و بیشتر زنان در معرض خطر پائین بودند، نشان دادند که مرحله اول زایمان ممکن است برای زنانی که در وضعیت عموی قرار میگیرند یا راه میروند، تقریبا یک ساعت و بیست دقیقه کوتاهتر باشد. از آنجایی که هر انقباض بالقوه دردناک است و زایمان طولانی میتواند فرایندی خستهکننده با فشار بیش از حد بر زن باشد که منجر به افزایش نیاز به مداخلات پزشکی میشود، این یک پیامد معنیدار برای زنان است. از جمله دیگر پیامدهای مهم برای زنانی که به جای دراز کشیدن در رختخواب، در وضعیت عمودی قرار گرفته و دارای تحرک بودند، میتوان به کاهش خطر زایمان سزارین، کاهش استفاده از بیحسی اپیدورال برای تسکین درد، و کاهش احتمال بستری شدن نوزاد در بخش نوزادان اشاره کرد. انجام پژوهشهای بیشتر با کیفیت بهتر برای تایید این نتایج برای همه زنان در حال زایمان همچنان مورد نیاز است. با این حال، با توجه به نتایج این مرور، توصیه میشود در جایی که امکانپذیر است، زنان را تشویق و حمایت کرد تا در مرحله اول زایمان از وضعیتهای عمودی و متحرک دلخواه خود استفاده کنند، زیرا این وضعیت ممکن است پیشرفت زایمان آنها را بهبود بخشد و منجر به پیامدهای بهتری برای آنها و نوزادانشان شود.
شواهد آشکار و مهمی وجود دارد که نشان میدهد راه رفتن و قرار گرفتن در وضعیت عمودی در مرحله اول زایمان باعث کاهش مدت زمان زایمان، خطر زایمان سزارین و نیاز به بیحسی اپیدورال میشود و به نظر نمیرسد با افزایش مداخلات پزشکی یا تاثیرات منفی بر بهزیستی مادر و نوزاد مرتبط باشد. با توجه به ناهمگونی بالا و سوگیری عملکرد (performance bias) بالا در موقعیتهای مطالعه، انجام کارآزماییهایی با کیفیت بهتر همچنان لازم است تا خطرات و مزایای واقعی وضعیتهای عمودی و تحرک را در مقایسه با وضعیتهای خوابیده برای همه زنان با اطمینان کامل تایید کنند. بر اساس یافتههای کنونی، توصیه میکنیم زنانی که در معرض زایمان کمخطر هستند، از مزایای وضعیتهای عمودی مطلع شده و تشویق و کمک شوند تا هر موقعیتی را که برایشان مناسب است، انتخاب کنند.
در کشورهایی هم با سطح درآمد بالا و هم پائین، زایمان در وضعیت خوابیده برای زنان باردار در مراکز سلامت شایعتر است. هیچ شواهدی مبنی بر هرگونه مزیت برای زنان یا نوزادان در این زمینه وجود ندارد، اگرچه ممکن است برای کارکنان راحتتر باشد. مطالعات مشاهدهای نشان دادهاند که خوابیدن زنان حین زایمان به پشت ممکن است عوارض جانبی بر انقباضات رحمی داشته باشد و مانع پیشرفت زایمان شود و در برخی از زنان جریان خون جفت را کاهش دهد.
ارزیابی تاثیرات تشویق زنان به اتخاذ وضعیتهای عمودی (upright) مختلف (از جمله راه رفتن، نشستن، ایستادن و زانو زدن) در مقایسه با وضعیتهای خوابیده (recumbent) (خوابیده به پشت، نیمه خوابیده و خوابیده به پهلو (lateral)) برای زنان در مرحله اول زایمان بر مدت زمان زایمان، نوع زایمان و دیگر پیامدهای مهم برای مادران و نوزادان.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 ژانویه 2013) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی شدهای که به ارزیابی زنانی پرداختند که به صورت تصادفیسازی شده به قرار گرفتن در وضعیتهای عمودی در مقایسه با وضعیتهای خوابیده در مرحله اول زایمان اختصاص یافتند.
گردآوری دادهها، ارزیابی کیفیت مطالعه و آنالیز نتایج را بر مبنای روشهایی که در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions) توضیح داده شد، انجام دادیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت روششناسی (methodology) مطالعات را ارزیابی کرده و دادهها را از هر مطالعه استخراج کردند. در جایی که اقتضا میکرد، به دنبال کسب اطلاعات بیشتری از نویسندگان کارآزماییها بودیم. از آنالیز اثرات تصادفی (random-effect) برای مقایسههایی استفاده کردیم که در آنها ناهمگونی (heterogeneity) بالایی وجود داشت. نتایج را با استفاده از میانگین خطر نسبی (RR) برای دادههای رتبهای (categorical data) و تفاوت میانگین (MD) برای دادههای پیوسته (continuous data) گزارش کردیم.
نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند زیرا کیفیت روششناسی 25 کارآزمایی واردشده (5218 زن) متغیر بود.
برای مقایسه 1: مقایسه وضعیتهای عمودی و ایستاده در مقایسه با وضعیتهای خوابیده و استراحت در تختخواب نشان داد که، مرحله اول زایمان در زنانی که به وضعیت عمودی اختصاص داده شدند، تقریبا یک ساعت و 22 دقیقه کوتاهتر از زنانی بود که در وضعیت خوابیده قرارگرفتند (میانگین MD؛ 1.36-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.22- تا 0.51-؛ 15 مطالعه، 2503 زن؛ اثرات تصادفی؛ T 2 = 2.39؛ Chi 2 = 203.55؛ df = 14؛ (P < 0.00001)؛ I 2 = 93%). همچنین زنانی که به وضعیت عمودی اختصاص یافتند، کمتر احتمال داشت که زایمان سزارین داشته باشند (RR: 0.71؛ 95% CI؛ 0.54 تا 0.94؛ 14 مطالعه، 2682 زن) و کمتر احتمال داشت که از بیحسی اپیدورال استفاده کنند (RR: 0.81؛ 95% CI؛ 0.66 تا 0.99، نه مطالعه، 2107 زن، اثرات تصادفی، T 2 = 0.02؛ I 2 = 61%). نوزادان مادران گروه وضعیت عمودی، کمتر احتمال داشت در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان بستری شوند، با این حال این یافته مبتنی بر یک کارآزمایی بود (RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.04 تا 0.89، یک مطالعه، 200 زن). برای دیگر پیامدها از جمله مدت زمان مرحله دوم زایمان یا پیامدهای دیگر مرتبط با بهزیستی (well being) مادر و نوزاد، تفاوتهای معنیداری میان گروهها مشاهده نشد.
برای مقایسه 2: وضعیتهای عمودی و ایستاده در مقایسه با وضعیتهای خوابیده و استراحت در تختخواب (با بیحسی اپیدورال: همه زنان)، هیچ تفاوت معنیداری میان گروهها از نظر پیامدهایی مانند مدت زمان مرحله دوم زایمان، یا پیامدهای دیگر مرتبط با بهزیستی مادر و نوزاد وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.