پیش از ایجاد برشهای جراحی، پوست بیماران در محل عمل بهطور معمول با محلولهای ضدعفونی کننده در اتاق عمل تمیز میشود. این پاکسازی پوست با یک ضدعفونی کننده با هدف کاهش میکروارگانیسمهای موجود روی پوست و در نتیجه کاهش خطر عفونی شدن زخم جراحی انجام میشود. مشخص نیست یک درمان ضدعفونی کننده بهتر از هر درمان دیگر در پیشگیری از عفونت است یا خیر، بنابراین تیم ما شواهد مربوط به استفاده از عوامل ضدعفونی کننده پوست را پیش از جراحی تمیز (یعنی جراحی که سیستم تنفسی، روده، دستگاه تناسلی یا ادراری یا هر قسمتی از بدن دارای عفونت موجود را درگیر نمیکند)، برای ارزیابی اینکه میان درمانهای ضدعفونی کننده پیش از جراحی تفاوتی وجود دارد یا خیر، بررسی کرد. متاسفانه تحقیقاتی با کیفیت بسیار پائین در مورد پاکسازی پوست پیش از جراحی وجود دارد و نمیتوانیم بگوییم که یک ضدعفونی کننده بهتر از دیگری در پیشگیری از بروز عفونت زخم است یا خیر. انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا نشان داده شود که یک ضدعفونی کننده بهتر از مابقی در پیشگیری از بروز عفونت زخم پس از جراحی تمیز است یا خیر.
مرور جامع شواهد کنونی نشان میدهد که آمادهسازی پوست پیش از جراحی با کلرهگزیدین 0.5% در محلولهای الکلی متیله شده نسبت به رنگ پوویدون آیوداین مبتنی بر الکل، با نرخ کمتری از SSIها پس از جراحی تمیز مرتبط است. با این حال این مطالعه منفرد، ضعیف گزارش شد. بنابراین، پزشکان ممکن است هنگام انتخاب میان گزینههای جایگزین، ویژگیهای دیگری را مانند هزینهها و عوارض جانبی احتمالی در نظر بگیرند.
طراحی کارآزماییهای آتی باید بر اساس سوالاتی باشد که اولویت بالایی برای تصمیمگیرندگان دارند. ممکن است سرمایهگذاری در حداقل یک کارآزمایی بزرگ (از نظر تعداد شرکتکنندگان) لازم باشد تا دادههای قطعی و امیدوارانه قطعی به مجموع شواهد فعلی اضافه شوند. در حالت ایدهآل، کارآزماییهای آینده باید محلولهای حاوی ید و کلرهگزیدین مربوط به عملکرد فعلی، همچنین نوع محلول مورد استفاده (الکل در مقابل آبی) را ارزیابی کنند.
نرخ عفونت محل جراحی در ماه پس از انجام جراحی تمیز از 0.6% (پروتز زانو) تا 5% (قطع عضو یا آمپوتاسیون) متغیر است. با توجه به تعداد زیاد پروسیجرهای جراحی تمیز که در سال انجام میشوند، هزینههای درمان عفونت محل جراحی (surgical site infection; SSI) میتوانند از نظر مالی و اجتماعی قابل توجه باشند. ضدعفونی کردن پوست با استفاده از آنتیسپتیکها برای کاهش خطر بروز SSIها، با حذف خاک و ارگانیسمهای موقتی از ناحیهای از پوست که در آن برش جراحی ایجاد میشود، انجام میشود. تصور میشود که آنتیسپتیکها برای باکتریها سمی هستند و بنابراین به حذف مکانیکی آنها کمک میکنند. به نظر میرسد اثربخشی آمادهسازی پوست پیش از جراحی، هم به آنتیسپتیک مورد استفاده و هم به روش استعمال آن بستگی دارد، با این حال، مشخص نیست که ضدعفونی کردن پوست پیش از جراحی واقعا عفونت زخم پس از جراحی را کاهش میدهد یا خیر، و، اگر چنین است، کدام ضدعفونی کننده بیشترین اثربخشی را دارد.
تعیین اینکه ضدعفونی کردن پوست پیش از جراحی بلافاصله پیش از برش جراحی برای جراحی تمیز از بروز SSI پیشگیری میکند یا خیر، و برای تعیین اثربخشی نسبی ضدعفونی کنندههای جایگزین.
برای این سومین بهروزرسانی، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین (جستوجو در 27 ژانویه 2015)، و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین، 2014، شماره 12) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که استفاده از عوامل ضدعفونی کننده پوست را که بلافاصله پیش از ایجاد برش در جراحی تمیز استفاده میشوند، ارزیابی کردند. هیچ محدودیتی برای ورود گزارشها بر اساس زبان مقاله، تاریخ یا وضعیت انتشار، وجود نداشت.
استخراج دادهها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) نیز توسط دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انجام شدند.
در بهروزرسانی سوم، هیچ مطالعه جدیدی به مرور اضافه نشد.
سیزده مطالعه در این مرور وارد شدند (2,623 شرکتکننده). آنها چندین نوع مختلف از عوامل ضدعفونی کننده پوست را ارزیابی کردند - که منجر به 11 مقایسه مختلف شد. اگرچه آنتیسپتیکهای ارزیابیشده میان مطالعات متفاوت بودند، همه کارآزماییها شامل نوعی ید (iodine) بودند. ید موجود در الکل با الکل به تنهایی در یک کارآزمایی مقایسه شد؛ یک کارآزمایی رنگ پوویدون آیوداین (povidone iodine) (نوع محلول گزارش نشد) را با صابون و الکل مقایسه کرد. شش مطالعه انواع مختلف محصولات حاوی ید را با یکدیگر و پنج مطالعه محصولات حاوی ید را با محصولات حاوی کلرهگزیدین (chlorhexidine) مقایسه کردند.
شواهدی از یک مطالعه وجود دارد که نشان داد آمادهسازی پوست پیش از جراحی با کلرهگزیدین 0.5% در محلولهای الکلی متیله شده در مقایسه با محلول پوویدون آیوداین بر پایه الکل، منجر به کاهش خطر بروز SSI شد (RR: 0.47؛ 95% CI؛ 0.27 تا 0.82). با این حال، مهم است که توجه داشته باشید این کارآزمایی جزئیات مهمی را در مورد مداخلات (مانند غلظت رنگ پوویدون آیوداین استفادهشده) و انجام کارآزمایی، گزارش نکرد، بهطوری که خطر سوگیری نامشخص باقی ماند.
هیچ تفاوت آماری معنیداری در نرخ SSI در دیگر مقایسههای ضدعفونی کنندههای پوستی وجود نداشت. بهطور کلی، خطر سوگیری در مطالعات واردشده نامشخص بود.
یک متاآنالیز برای مقایسه درمان ترکیبی انجام شد و نشان داد که محصولات حاوی الکل بالاترین احتمال اثربخشی را داشتند - با این حال، کیفیت این شواهد نیز پائین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.