نکته مهم
متادون (methadone) که از طریق دهان مصرف میشود، برای بسیاری از بزرگسالان دارای درد متوسط یا شدید سرطان، تسکین درد بهتری را فراهم میکند.
پیشینه
یک فرد از دو یا سه فرد مبتلا به سرطان، از دردی رنج میبرد که شدت آن متوسط یا شدید است. این درد به علت پیشرفت سرطان، بدتر میشود. متادون سالهای زیادی به عنوان یکی از انواع مختلف مسکنها برای درد سرطان مورد استفاده قرار گرفته است.
ویژگیهای مطالعه
در این مرور بهروز شده ما به دنبال این بودیم که تخمین بزنیم متادون چگونه کار میکند، چند شرکتکننده عوارض جانبی داشتند و اینکه این عوارض جانبی چقدر شدید بودند، برای مثال، این عوارض به قدری شدید بودند که شرکتکنندگان مصرف متادون را متوقف کنند یا خیر.
در می سال 2016، ما فقط شش مطالعه را با 388 شرکتکننده بزرگسال یافتیم. این مطالعات اغلب کوچک بودند، و شکلهای دارویی مختلف را مقایسه کردند.
یافتههای کلیدی
برای تسکین درد به نظر نمیرسد فرق چندانی بین متادون و مورفین وجود داشته باشد. در اکثر افراد درد با استفاده از متادون از متوسط یا شدید تا خفیف یا نداشتن درد کاهش یافت. متادون با برخی از عوارض ناخواسته، عمدتا خوابآلودگی، یبوست، و خشکی دهان همراه است. این عوارض ممکن است به قدری شدید باشند که از مصرف متادون توسط افراد جلوگیری کند. در مورد استفاده از متادون در کودکان دادهای در دسترس نیست.
ما میخواستیم ثبات بیشتری در طراحی مطالعه، به خصوص در گزارش مطالعه ببینیم، که باید شامل اطلاعاتی در مورد عوارض ناخواسته و پیامدی از کاهش درد تا سطح تحملپذیری، یعنی، نداشتن درد بدتر از درد خفیف باشد، به طوری که افراد مبتلا به سرطان نگران درد نباشند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد به دست آمده از مطالعات را در چهار سطح رتبه بندی کردیم: بسیار پائین، پائین، متوسط، یا بالا. شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان میدهد که ما در مورد نتایج بسیار نامطمئن هستیم. شواهد با کیفیت بالا به این معنی است که ما در مورد نتایج بسیار مطمئن هستیم. کیفیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود.
بر اساس شواهد با کیفیت پائین، متادون دارویی است که مزیت ضد-دردی مشابه مورفین دارد و در مدیریت درد سرطان در بزرگسالان نقش دارد. استفاده از سایر اوپیوئیدها مانند مورفین و فنتانیل (fentanyl) برای مدیریت درد آسانتر هستند اما ممکن است در بسیاری از اقتصادها از متادون گرانتر باشد.
این یک نسخه بهروز از نسخه اصلی مروری است که در سال 2004 منتشر و برای اولین بار در سال 2007 بهروز شده است. این نسخه شامل تغییرات قابل توجهی است تا آن را مطابق با نیازهای فعلی روششناسی تنظیم کند. متادون (methadone) یک اوپیوئید صناعی است که چالشهایی را در تیتراسیون دوز مطرح میکند و در بعضی از بیماران به عنوان یکی از آریتمیهای (arrhythmias) بالقوه کشنده شناخته شده است. این درمان برای افرادی استفاده میشود که نمیتوانند سایر اوپیوئیدها را تحمل کنند اما فقط باید توسط متخصصین با تجربه آغاز شوند. این مرور یکی از مجموعه مرورهای مربوط به استفاده از اوپیوئیدها برای درد سرطان است.
تعیین اثربخشی و تحملپذیری متادون به عنوان یک ضد-درد در بزرگسالان و کودکان مبتلا به درد سرطان.
برای این نسخه بهروز، ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL و clinicaltrials.gov را تا می 2016، بدون اعمال محدودیت زبانی، جستوجو کردیم. فهرست منابع مقالات مرتبط را نیز جستوجو کردیم.
ما به دنبال کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای مقایسه متادون (هر گونه فرمولاسیون و هر روش) با مقایسه کنندههای فعال یا دارونما (placebo) در افراد مبتلا به درد سرطان بودیم.
تمام نویسندگان در مورد مطالعات واجد شرایط ورود موافقت کردند. زمانی که عدم قطعیت در مورد واجد شرایط بودن وجود داشت، متون کامل را بازیابی کردیم. یک نویسنده مرور دادهها را استخراج کرد، که توسط یک نویسنده مرور دیگر بررسی شده بود. دادههای قابل مقایسه برای متاآنالیز (meta-analysis) کافی نبود. ما اطلاعات مربوط به تاثیر متادون را بر شدت درد یا تسکین درد، تعداد یا نسبت شرکتکنندگان با «نداشتن درد بدتر از درد خفیف» استخراج کردیم. دادههای مربوط به خروج و حوادث جانبی را جستوجو کردیم. به ویژه اطلاعات مربوط به حوادث جانبی مرتبط با اشتها، تشنگی، و خوابآلودگی را بررسی کردیم. شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کرده و جدول «خلاصه یافتهها» را ایجاد کردیم.
تصمیماتی را که در نسخه قبلی این مرور گرفته شدند، بازبینی کردیم و پنج مطالعه را که قبلا وارد شده بودند، از مرور خارج کردیم. یک مطالعه جدید را برای بهروز کردن این مرور شناسایی کردیم. این مرور شش مطالعه را با 388 شرکتکننده وارد کرد. ما هیچ مطالعهای در مورد کودکان شناسایی نکردیم.
مطالعات وارد شده از نظر روشها و مقایسهها بسیار متفاوت بودند، به طوری که سنتز نتایج امکانپذیر نبود. فقط یک مطالعه (103 شرکتکننده) به طور مشخص تعداد شرکتکنندگان با سطح معینی از تسکین درد، کاهش حداقل 20%، را گزارش کرد - در هر دو گروه متادون و مورفین (morphine) مشابه بود. استفاده از پیامد «نداشتن درد بدتر از درد خفیف»، نشان داد که متادون از نظر اثربخشی مشابه مورفین بود، و بیشتر شرکتکنندگانی که توانستند متادون را تحمل کنند، «نداشتن درد بدتر از درد خفیف» را به دست آوردند. خروج به دلیل حوادث جانبی با متادون غیر-معمول (12/202) و مشابه سایر گروهها بود. مرگومیرها غیر-معمول بود به جز در یک مطالعه که اکثر شرکتکنندگان، بدون در نظر گرفتن گروه درمان، فوت کردند. در مورد حوادث جانبی خاص، خوابآلودگی با متادون شایعتر از مورفین بود، در حالی که خشکی دهان با مورفین شایعتر از متادون بود. هیچ کدام از این مطالعات تاثیر اشتها را گزارش نکردند.
کیفیت شواهد را پائین قضاوت کردیم، که با توجه به خطر سوگیری (bias) و دادههای ناقص، سطح شواهد را کاهش دادیم. برای حوادث جانبی خاص، کیفیت شواهد را بسیار پائین در نظر گرفتیم، و با توجه به خطر سوگیری، دادههای ناقص، و غیر-مستقیم بودن، که به عنوان جایگزینی برای اشتها، تشنگی و خوابآلودگی استفاده شدند، آن را کاهش دادیم.
هیچ دادهای در مورد استفاده از متادون در کودکان وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.