اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک بیماری روانی جدی است که میتواند باعث بروز توهم، باورهای نادرست ثابت (هذیان) و/یا بیتفاوتی، کندی و حرکت یا فکر کمتر شود. برای اغلب بیماران، شروع آن در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه بیست است. با این حال، هرچند نادر، میتواند در دوران کودکی ظاهر شود، جایی که بهطور کلی شدیدتر است و چشمانداز بلندمدت آن ضعیفتر. شروع آن در دوران کودکی در این مورد به عنوان بروز بیماری که پیش از 13 سالگی ظاهر میشود، تعریف میشود.
این مرور به استفاده از داروهای ضدروانپریشی برای کسانی که اسکیزوفرنی آنها در دوران کودکی ایجاد شده، میپردازد. شش کارآزمایی شامل 256 کودک و نوجوان یافت شدند. آنها در ایالات متحده آمریکا یا چین انجام شدند و همگی کمتر از 12 هفته به طول انجامید. همه مطالعات یک داروی ضدروانپریشی را با دیگری، با نسل اول قدیمیتر (تیپیکال) در مقابل دیگری، نسل اول در مقایسه با نسل دوم (آتیپیکال) و نسل دوم در مقایسه با دیگر داروهای نسل دوم، مقایسه کردند. دو مورد از کارآزماییها (46 کودک) این داروها را در شرکتکنندگانی که حداقل دو داروی ضدروانپریشی دیگر برایشان موثر نبودند (اسکیزوفرنی مقاوم به درمان) مقایسه کردند.
نتیجهگیری کلی از این گروه از کارآزماییها دشوار است، زیرا آنها پیامدها را برای داروهای مختلف مقایسه میکنند، از دهه 1970 تا 2006 (در این زمان تشخیص اسکیزوفرنی دوران کودکی تغییر کرده است) و عمدتا تعداد کمی شرکتکننده دارند. دادهها نشان میدهند که داروی ضدروانپریشی آتیپیکال کلوزاپین (clozapine) در مقایسه با داروهای ضدروانپریشی تیپیکال، پیامد کلی بهتری را نشان میدهد. با این حال، این بستگی به این داشت که کودکان حاضر در کارآزمایی چگونه رتبهبندی شدند. بیمارانی که کلوزاپین مصرف کردند، در مقایسه با کسانی که از هالوپریدول استفاده کردند، احتمال بیشتری داشت که دچار عوارض جانبی خوابآلودگی، کاهش تعداد گلبولهای سفید خون (آگرانولوسیتوز (agranulocytosis)) و افزایش تعداد ضربان قلب (تاکیکاردی (tachycardia)) شوند. در کارآزمایی دیگری نشان داده شد که هالوپریدول بیشتر از ریسپریدون باعث ایجاد عوارض جانبی حرکتی میشود. هنگام مقایسه داروهای ضدروانپریشی تیپیکال با تیپیکال، و آتیپیکال با آتیپیکال، هیچ دارویی نسبت به دیگری، بهبودی قابل توجهی را برای پیامدهای گزارششده نشان نداد.
اگرچه شروع اسکیزوفرنی در دوران کودکی نادر است، انجام یک کارآزمایی بزرگ چند-مرکزی، که در آن پیامدها در طول ماهها به جای هفتهها اندازهگیری شوند، به تعیین داروهای ضدروانپریشی برای این گروه از افراد کمک میکند.
(خلاصه به زبان ساده برای این مرور توسط Janey Antoniou از RETHINK، بریتانیا (
www.rethink.org
) آماده شد).
کارآزماییهای مرتبط کمی وجود دارند، و در حال حاضر، شواهد قطعی اندکی در مورد تاثیرات داروهای آنتیسایکوتیک برای مبتلایان به اسکیزوفرنی با شروع در دوران کودکی وجود دارد. برخی از مزایای استفاده از آنتیسایکوتیک آتیپیکال کلوزاپین در مقایسه با هالوپریدول شناسایی شدند، اما مزایای آن با افزایش خطر عوارض جانبی جدی جبران شدند. انجام کارآزماییهای بزرگتر و قویتر مورد نیاز است.
اسکیزوفرنی با شروع در دوران کودکی (childhood-onset schizophrenia)، نوعی اسکیزوفرنی است که پیش از سن 13 سالگی شروع میشود. اگرچه این وضعیت نادر است، به نظر میرسد افرادی که در سنین پائین از اسکیزوفرنی رنج میبرند، مبتلا به یک نوع بالینی شدید این بیماری با پیشآگهی ضعیف طولانیمدت هستند. داروهای آنتیسایکوتیک یکی از راههای مدیریت این بیماری روانی نادر اما جدی است.
برسی تاثیرات مصرف داروهای آنتیسایکوتیک در درمان اسکیزوفرنی با شروع در دوران کودکی
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (نوامبر 2006 و فوریه 2007) را جستوجو کردیم، منابع تمام مطالعات شناسایی شده را برای یافتن کارآزماییهای بیشتر بررسی کردیم و برای دریافت اطلاعات بیشتر با شرکتهای دارویی مرتبط، و نویسندگان کارآزماییها تماس گرفتیم.
ما همه کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده را شامل کودکان و جوانان دارای تشخیص اسکیزوفرنی با شروع در دوران کودکی (یعنی تشخیص اسکیزوفرنی پیش از سن 13 سالگی) وارد کردیم که هر داروی آنتیسایکوتیک را با دارونما (placebo) یا آنتیسایکوتیک دیگر مقایسه کردند.
ما بهطور قابل اعتمادی مطالعات را انتخاب کردیم، کیفیت آنها را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردیم. دادههایی را که در آنها بیش از 50% از شرکتکنندگان در هر گروهی برای پیگیری در دسترس نبودند، حذف کردیم. ما نسبت خطر (relative risk) اثرات تصادفی (fixed effects)، و 95% فواصل اطمینان (CI) و، در صورت لزوم، تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (numbers needed to treat; NNT) را برای دادههای دو حالتی (dichotomous data) همگون بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) محاسبه کردیم. برای دادههای پیوسته (continuous data) عادی، تفاوت میانگین وزندهیشده (WMD) را به دست آوردیم.
از میان مجموعا 2062 استناد، شش کارآزماییها مرتبط را شناسایی کردیم. ما کارآزماییها را در سه مقایسه دستهبندی کردیم: داروهای آنتیسایکوتیک آتیپیکال در مقابل تیپیکال، آتیپیکال در مقابل آتیپیکال و تیپیکال در مقابل تیپیکال. تنها مقایسهای که تفاوتی را بین گروههای درمانی پیدا کرد، داروهای آنتیسایکوتیک آتیپیکال در مقایسه با تیپیکال بود. چند نتیجه از یک مطالعه، آنتیسایکوتیک آتیپیکال کلوزاپین (clozapine) را در درمان اسکیزوفرنی مقاوم به درمان با شروع در دوران کودکی، نسبت به هالوپریدول ترجیح داد (n=21؛ WMD CGAS: 17.00؛ 95% CI؛ 7.74 تا 26.26؛ n=21؛ WMD Bunney-Hamburg Psychosis Rating Scale: -3.60؛ 95% CI؛ 6.64- تا 0.56-). با این حال، شرکتکنندگانی که کلوزاپین مصرف کردند، سه برابر بیشتر احتمال داشت دچار خوابآلودگی شده (1 RCT؛ n=21؛ RR: 3.30؛ 95% CI؛ 1.23 تا 8.85، NNH: 2؛ 95% CI؛ 2 تا 17) و نیمی از کودکان دریافتکننده کلوزاپین دچار نوتروپنی شدند (1 RCT؛ n = 21؛ RR: 12؛ 95% CI؛ 0.75 تا 192.86).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.