سوال مطالعه مروری
طب سوزنی، درمانی است مبتنی بر طب باستانی چینی که در آن سوزن‌های نازک یا فشار بر نواحی خاصی از بدن به منظور مقاصد درمانی وارد می‌شوند. ما می‌خواستیم بدانیم که طب سوزنی در بهبود بازیابی فعالیت‌های روزمره، حرکت و کیفیت زندگی در افرادی که ظرف بیش از یک ماه گذشته مبتلا به سکته مغزی شده‌اند، موثر است یا خیر.
پیشینه
سکته مغزی یکی از علل عمده مرگ‌ومیر در جهان است و می‌تواند موجب ناتوانی شدید شود. طب سوزنی، درمانی نسبتا ساده، ارزان و بی‌خطر است که صدها سال است در چین استفاده شده و به‌طور روزافزون در برخی از کشورهای غربی انجام می‌گیرد. با این حال، هنوز مشخص نیست که شواهد موجود به اندازه‌ای قابل اعتماد هستند که استفاده معمول از طب سوزنی در مدیریت بالینی سکته مغزی توصیه شود یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد 31 مطالعه را تا جولای 2015 برای ورود به این مطالعه مروری شناسایی کردیم. آن‌ها شامل 2257 شرکت‌کننده بودند که طی بیش از یک ماه گذشته، به سکته مغزی مبتلا شده بودند. همه این مطالعات، طب سوزنی را با هدف ارتقای بهبودی و نقاهت در مقایسه با عدم انجام آن یا طب سوزنی ساختگی، ارزیابی کردند. پیامدها شامل معیارهای فعالیت‌های روزانه (فعالیت‌های زندگی روزمره)، عملکرد عصبی، حرکت، شناخت، افسردگی، بلع، درد و کیفیت زندگی بودند. اغلب مطالعات (29/31) در چین انجام شدند؛ آن‌ها به‌طور قابل ملاحظه‌ای از نظر زمان سکته مغزی، روش خاص استفاده‌شده و فراوانی طب سوزنی، تفاوت داشتند.
نتایج کلیدی
شواهدی را یافتیم که طب سوزنی، فعالیت‌های زندگی روزمره و تعدادی از جنبه‌های عملکرد عصبی را بهبود بخشید. با این حال، این نتیجه‌گیری‌ها بر مبنای مطالعاتی با کیفیت پائین شواهد صورت گرفتند. بروز هیچ عارضه جانبی جدی گزارش نشد و اطلاعاتی درباره تاثیرات طب سوزنی بر مرگ‌ومیر یا نیاز به مراقبت ارائه شده در موسسات وجود نداشت.
کیفیت شواهد
به دلیل ارائه ضعیف گزارش از ویژگی‌های مطالعه، تعیین قابل اعتماد بودن کیفیت شواهد دشوار بود. بنابراین، اکثر نتیجه‌گیری‌ها را دارای شواهدی با کیفیت پائین یا بسیار پائین توصیف کردیم.
طبق شواهد موجود، طب سوزنی ممکن است دارای تاثیرات مثبتی بر بهبود وابستگی، نواقص عصبی کلی، و برخی از اختلالات خاص عصبی برای افراد مبتلا به سکته مغزی در مرحله نقاهت، بدون هیچ عارضه جانبی جدی بارزی باشد. با این حال اغلب کارآزمایی‌های وارد شده، دارای کیفیت و حجم نمونه نامناسب بودند، بنابراین شواهد کافی برای گرفتن هرگونه نتیجه درباره استفاده روتین از آن وجود نداشت. انجام کارآزمایی‌های با دقت طراحی‌شده، تصادفی‌سازی شده، چند-مرکزی و با حجم نمونه بزرگ مربوط به استفاده از طب سوزنی برای سکته مغزی، جهت ارزیابی بیشتر تاثیرات آن مورد نیاز هستند.
سکته مغزی دومین علت شایع مرگ‌ومیر در جهان است و در حال حاضر به عامل اصلی مرگ در چین تبدیل شده است. هم‌چنین علت اصلی ناتوانی و وابستگی در بزرگسالان به حساب می‌آید. صدها سال است که طب سوزنی در چین برای مدیریت بالینی سکته مغزی استفاده می‌شود و به‌طور فزاینده‌ای در برخی کشورهای غربی انجام می‌گیرد. این نسخه به‌روز شده از مطالعه مروری کاکرین است که در سال 2006 منتشر شد.
تعیین اثربخشی و بی‌خطری (safety) درمان طب سوزنی در افراد مبتلا به سکته مغزی تحت-حاد و مزمن. ما قصد داشتیم تا این فرضیه‌ها را به آزمون بگذاریم: 1) طب سوزنی می‌تواند خطر مرگ‌ومیر یا وابستگی را در افراد مبتلا به سکته مغزی تحت-حاد و مزمن در پایان درمان و در دوره پیگیری کاهش دهد یا خیر؛ 2) طب سوزنی می‌تواند نقایص عصبی و کیفیت زندگی را پس از درمان و در پایان دوره پیگیری بهبود بخشد یا خیر؛ 3) طب سوزنی می‌تواند تعداد افرادی را که نیاز به مراقبت‌های ارائه شده در موسسات دارند، کاهش دهد یا خیر؛ و 4) طب سوزنی با هیچ عارضه جانبی غیر-قابل تحملی ارتباط ندارد یا خیر.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سکته مغزی در کاکرین (جون 2015)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛کتابخانه کاکرین شماره 7؛ 2015)، MEDLINE (1966 تا جولای 2015؛ OVID)؛ EMBASE (1980 تا جولای 2015؛ OVID) CINAHL (1982 تا جولای 2015؛ EBSCO) و AMED (1985 تا جولای 2015) را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین چهار بانک اطلاعاتی پزشکی چین زیر را جست‌وجو کردیم: بانک اطلاعاتی زیست-پزشکی چین (China Biological Medicine Database) (جولای 2015)؛ بانک اطلاعاتی ژورنال‌های علم و فناوری چین (Chinese Science and Technique Journals Database) (جولای 2015)؛ زیرساخت ملی چین (China National Infrastructure) (جولای 2015)، و بانک اطلاعاتی وان فانگ (Wan Fang database) (جولای 2015).
کارآزمایی‌های بالینی کاملا تصادفی‌سازی شده میان افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک، در مرحله تحت-حاد یا مزمن، که به مقایسه طب سوزنی شامل سوزن، با طب سوزنی دارونما، طب سوزنی ساختگی، یا عدم استفاده از طب سوزنی پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود به مطالعه انتخاب، کیفیت را ارزیابی، داده‌ها را استخراج و آن‌ها را بررسی متقابل کردند.
تعداد 31 کارآزمایی را با مجموع 2257 شرکت‌کننده در مرحله تحت-حاد یا مزمن از سکته مغزی انتخاب کردیم. سطح کیفیت روش‌شناسی اغلب کارآزمایی‌های وارد شده بالا نبود. سطح کیفیت شواهد برای پیامدهای اصلی براساس ارزیابی صورت گرفته توسط سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، پائین یا بسیار پائین بود.
دو کارآزمایی، طب سوزنی واقعی را به علاوه درمان پایه با طب سوزنی ساختگی به اضافه درمان پایه مقایسه کردند. هیچ شواهدی از تفاوت در تغییرات عملکرد حرکتی و کیفیت زندگی بین طب سوزنی حقیقی و طب سوزنی ساختگی برای افراد مبتلا به سکته مغزی در مرحله نقاهت وجود نداشت.
بیست-نه کارآزمایی، طب سوزنی را به علاوه درمان پایه با درمان پایه به‌تنهایی مقایسه کردند. طب سوزنی برای افراد مبتلا به سکته مغزی در فاز نقاهت در مقایسه با عدم دریافت انجام طب سوزنی، دارای تاثیرات مثبت بر بهبود وابستگی (فعالیت زندگی روزانه)، اندازه‌گیری‌شده توسط شاخص بارتل (Barthel) (نه کارآزمایی؛ 616 شرکت‌کننده؛ تفاوت میانگین (MD): 9.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.34 تا 14.05؛ GRADE بسیار پائین)، نقص عصبی کلی (گلوبال) (هفت کارآزمایی؛ 543 شرکت‌کننده؛ نسبت شانس (OR): 3.89؛ 95% CI؛ 1.78 تا 8.49؛ GRADE پائین)، و اختلالات عصبی خاص شامل عملکرد حرکتی ارزیابی‌شده با Fugl-Meyer Assessment (چهار کارآزمایی؛ 245 شرکت‌کننده؛ MD: 6.16؛ 95% CI؛ 4.20 تا 8.11؛ GRADE پائین)، عملکرد شناختی سنجیده‌شده توسط Mini-Mental State Examination (پنج کارآزمایی؛ 278 شرکت‌کننده؛ MD: 2.54؛ 95% CI؛ 0.03 تا 5.05؛ GRADE بسیار پائین)، افسردگی سنجیده‌شده توسط Hamilton Depression Scale (شش کارآزمایی؛ 552 شرکت‌کننده؛ MD: -2.58؛ 95% CI؛ 3.28- تا 1.87-؛ GRADE بسیار پائین)، عملکرد بلع اندازه‌گیری‌شده به وسیله drinking test (دو کارآزمایی؛ 200 شرکت‌کننده؛ MD: -1.11؛ 95% CI؛ 2.08- تا 0.14-؛ GRADE بسیار پائین) و درد سنجیده‌شده توسط Visual Analogue Scale (دو کارآزمایی؛ 118 شرکت‌کننده؛ MD: -2.88؛ 95% CI؛ 3.68- تا 2.09-؛ GRADE بسیار پائین) بود. تعداد اندکی از شرکت‌کنندگان مبتلا به سکته مغزی در گروه طب سوزنی، ناخوشی ناشی از طب سوزنی و عدم تحمل درد را در نقاط خاص طب سوزنی گزارش کردند. اطلاعاتی در مورد مرگ‌ومیر، نسبتی از افراد نیازمند به مراقبت ارائه شده در موسسات یا حمایت خانوادگی گسترده و مورتالیتی به هر علتی، در همه کارآزمایی‌های وارد شده در دسترس نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.