اریتروپویتین (erythropoietin)، یک هورمون، ممکن است به درمان زنانی که پس از زایمان دچار کمخونی میشوند، کمک کند، اما میتواند عوارض جانبی نادری را هم ایجاد کند.
زنان مبتلا به کمخونی پس از زایمان ممکن است احساس خستگی و تنگی نفس داشته و در معرض خطر عفونت قرار بگیرند. درمانهای مرسوم شامل مصرف مکمل آهن و تزریق خون برای کمخونی شدید هستند. تجویز یک هورمون، به نام اریتروپویتین، ممکن است به بهبود سطح آهن در خون و توانایی زن برای شیردهی کمک کند. با این حال، بروز عوارض جانبی نادر (آسیب به گلبولهای قرمز خون) گزارش شدهاند. هیچ مطالعهای تاثیرات مصرف مکمل آهن خوراکی را به تنهایی، رایجترین درمان برای این نوع کمخونی، یا تزریق خون را به عنوان درمانی برای زنان مبتلا به کمخونی پس از زایمان، بررسی نکرد. انجام تحقیقات بیشتر، به ویژه در مورد مداخلات ساده مانند مکمل آهن خوراکی، مورد نیاز است.
شواهد محدودی از پیامدهای مطلوب برای درمان کمخونی پس از زایمان با اریتروپویتین وجود دارد. با این حال، بیشتر متون علمی موجود به جای پیامدهای بالینی، بر شاخصهای خونی آزمایشگاهی تمرکز دارند. برای ارزیابی درمان کمخونی پس از زایمان با مصرف مکملهای آهن و تزریق خون، انجام کارآزماییهای بیشتری باکیفیت بالا مورد نیاز است. کارآزماییهای آینده ممکن است اهمیت شدت کمخونی را در رابطه با درمان، و رژیم غذایی غنی از آهن به عنوان مداخله، بررسی کنند.
[نکته: ارزیابی 27 استناد موجود در بخش «در انتظار طبقهبندی» این مرور ممکن است نتیجهگیریها را تغییر دهند.]
کمخونی پس از زایمان با تنگی نفس، خستگی، تپش قلب و عفونتهای مادر همراه است. تزریق خون یا تجویز مکمل آهن در درمان کمخونی ناشی از فقر آهن استفاده شدهاند. اخیرا دیگر درمانهای کمخونی، به ویژه درمان با اریتروپویتین (erythropoietin) نیز مورد استفاده قرار گرفتهاند.
ارزیابی تاثیرات بالینی درمانهای کمخونی پس از زایمان، از جمله مکملهای آهن/فولات خوراکی، داخل وریدی یا زیرجلدی و تجویز اریتروپویتین، و تزریق خون.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (30 می 2004)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین ( کتابخانه کاکرین ، شماره 1، 2003)، MEDLINE (1966 تا مارچ 2003)، EMBASE (1980 تا مارچ 2003)، Current Contents و ACP Journal Club (از آغاز به کار تا مارچ 2003) را جستوجو کردیم. این جستوجو را در 7 جون 2012 بهروز کرده و نتایج را به بخش «در انتظار طبقهبندی» افزودیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که درمان کمخونی ناشی از فقر آهن پس از زایمان (تجویز خوراکی، داخل وریدی یا زیر جلدی آهن، فولات، اریتروپویتین یا تزریق خون) را با دارونما (placebo)، درمان دیگر یا عدم درمان مقایسه کردند.
دو محقق بهطور مستقل از هم، کیفیت کارآزماییها را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند.
شش RCT واردشده شامل 411 زن درمان با اریتروپویتین یا آهن را به عنوان مداخلات اولیه خود توصیف کردند. هیچ RCTای شناسایی نشد که درمان با تزریق خون را ارزیابی کرده باشد. پیامدهای کمی در رابطه با عوامل بالینی مادر و نوزاد گزارش شدند: مطالعات عمدتا بر پیامد جایگزین (surrogate outcome) مانند شاخصهای خونی متمرکز بودند. بهطور کلی، کیفیت روششناسی (methodology) در RCTهای واردشده قابل قبول بودند؛ با این حال، سودمندی آنها در این مرور توسط مداخلات و پیامدهای گزارششده محدود هستند.
هنگامی که اریتروپویتین فقط با آهن درمانی مقایسه شد، احتمال شیردهی را هنگام ترخیص از بیمارستان افزایش داد (1 RCT؛ 40 = n؛ نسبت خطر (relative risk): 1.90؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.21 تا 2.98). هنگامی که اریتروپویتین به علاوه آهن با فقط آهن درمانی مقایسه شد، هیچ تاثیر آشکاری بر نیاز به تزریق خون یافت نشد (2 RCT؛ 100 = n؛ RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.92)، اگرچه RCTها برای منتفی دانستن تفاوتهای بالینی مهم، حجم نمونه کافی نداشتند. زمانی که تجویز اریتروپویتین با فقط آهن درمانی، یا آهن و فولات مقایسه شد، شاخصهای خونی (هموگلوبین و هماتوکریت) مقداری افزایش نشان دادند، اما در مقایسه با دارونما، خیر.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.