امروزه از چسبهای بافتی (tissue adhesives یا glues) بهطور فزایندهای به جای بخیهها (sutures) یا منگنه برای بستن زخمها استفاده میشوند. پیشنهاد شده که استفاده از چسبهای بافتی برای بستن زخمهای جراحی ممکن است سریعتر و راحتتر از بخیهها باشد. چسبهای بافتی هیچ خطری از لحاظ آسیب ناشی از اشیای تیز ندارند - بر خلاف سوزنهایی که برای بخیه استفاده میشوند - و تصور میشود که از ایجاد عفونت نیز جلوگیری میکنند. این ممکن است به این معنی باشد که آنها همچنین باعث بهبودی شده و از نیاز به برداشتن بخیهها اجتناب میشود.
پژوهشگران متون علمی پزشکی را تا مارچ 2014 جستوجو کرده و 33 مطالعه پزشکی را شناسایی کردند که استفاده از چسبهای بافتی را برای بستن زخمها بررسی کردند. آنها چسب بافتی را با روش دیگری مانند بخیه، منگنه، نوار یا نوع دیگری از چسب بافتی مقایسه کردند. پیامدهای اصلی مورد نظر این بود که زخمها بسته میمانند - و مجددا باز نمیشوند - و اینکه عفونی میشوند یا خیر. نتایج مرور به وضوح نشان داد که هنگام استفاده از بخیه، زخمهای کمتری مجددا باز میشوند. مطالعات همچنین گزارش کردند که برخی از انواع چسبهای بافتی ممکن است کمی سریعتر از انواع دیگر استفاده شوند. هیچ تفاوت بارزی بین چسبهای بافتی و روشهای جایگزین بستن زخم برای نتایج زیبایی یا هزینهها وجود نداشت. نتایج مربوط به روش ترجیحی بستن پوست توسط جراحان و بیماران ترکیب شدند.
بخیهها برای به حداقل رساندن خطر پارگی زخم بهطور قابلتوجهی بهتر از چسبهای بافتی هستند. در برخی موارد ممکن است استفاده از چسبهای بافتی سریعتر از بخیهها باشد. اگرچه جراحان ممکن است استفاده از چسبهای بافتی را به عنوان جایگزینی برای دیگر روشهای بستن محل جراحی در اتاق عمل در نظر بگیرند، باید توجه داشته باشند که بخیهها احتمال وقوع پارگی زخم را به حداقل میرسانند. نیاز به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده بیشتر و با طراحی خوب برای مقایسه چسبهای بافتی با روشهای جایگزین بستن زخم وجود دارد. این کارآزماییها باید شامل افرادی باشند که سلامت آنها ممکن است در بهبود زخم و محلهای جراحی با کشش (tension) بالا، اختلال ایجاد کند.
بخیه (stitches)، منگنه (staple) و نوارهای چسبی (adhesive tapes) سالهاست که به عنوان روشهایی برای بستن زخم مورد استفاده قرار میگیرند، اما چسبهای بافتی (tissue adhesives) به تازگی وارد بالین شدهاند. بستن زخمها با بخیه باعث میشود که به دقت بسته شوند، اما بخیهها ممکن است واکنش بافتی در پی داشته و برداشتن آنها ضروری شود. مزایای استفاده از چسبهای بافتی، نداشتن خطر آسیب ناشی از سوزن (needlestick injury) و عدم نیاز به برداشتن بخیهها است. در ابتدا، چسبهای بافتی عمدتا در بخش اورژانس استفاده میشدند، اما این مرور به استفاده از چسبهای بافتی در اتاق/سالن عمل میپردازد که در آن جراحان بهطور فزایندهای از آنها برای بستن برشهای پوستی جراحی استفاده میکنند.
تعیین تاثیرات چسبهای بافتی مختلف در مقایسه با تکنیکهای مرسوم بستن پوست برای بستن زخمهای جراحی.
در ماه مارچ 2014، برای دومین نسخه بهروز شده، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid EMBASE و EBSCO CINAHL را جستوجو کردیم. جستوجو و انتخاب مطالعه را بر اساس زبان انتشار، تاریخ انتشار یا محیط انجام مطالعه محدود نکردیم.
فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای ورود به این مرور واجد شرایط بودند.
غربالگری مطالعات واجد شرایط، استخراج دادهها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را بهطور مستقل از هم و در نسخههای تکراری انجام دادیم. نتایج را به صورت مدلهای اثرات تصادفی با استفاده از تفاوت میانگین برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) و خطرات نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CI) برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) بیان کردیم. ناهمگونی مطالعات را با توجه به هر دو عوامل بالینی و روششناسی (methodology) مورد بررسی قرار دادیم.
این دومین نسخه بهروز شده مرور، 19 کارآزمایی واجد شرایط دیگر را شناسایی کرد که در مجموع، تعداد مطالعاتی را که معیارهای ورود را داشتند، به 33 مطالعه (2793 شرکتکننده) رساند. شواهدی با کیفیت پائین نشان میدهد که بخیهها برای کاهش خطر پارگی زخم (wound breakdown) بهطور قابلتوجهی بهتر از چسبهای بافتی هستند (پارگی زخم (dehiscence)؛ RR: 3.35؛ 95% CI؛ 1.53 تا 7.33؛ 10 کارآزمایی، 736 شرکتکننده که دادههایی را برای انجام متاآنالیز ارائه دادند). تعداد افراد مورد نیاز برای درمان جهت حصول یک پیامد مضر دیگر، 43 محاسبه شد. برای همه پیامدهای دیگر - عفونت، رضایت بیمار و اپراتور و هزینه - هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین بخیهها یا چسبهای بافتی وجود نداشت. هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین چسبهای بافتی و نوارها برای به حداقل رساندن پارگی زخم، عفونت، ارزیابی بیماران از زیبایی ظاهری، رضایت بیمار یا رضایت جراح یافت نشد. با این حال، در ارزیابی زیبایی ظاهری توسط جراحان، شواهدی به نفع استفاده از نوار به دست آمد (تفاوت میانگین (VAS از 0 تا 100): 9.56 (95% CI؛ 4.74 تا 14.37؛ 2 کارآزمایی، 139 شرکتکننده). یک کارآزمایی چسبهای بافتی را با روشهای مختلف بستن زخم مقایسه کرد و دریافت که هم بیماران و هم متخصصان بالینی به طور قابلتوجهی از روشهای بستن جایگزین نسبت به چسبها رضایت بیشتری داشتند. به نظر میرسد تفاوت کمی در پیامد برای انواع مختلف چسبهای بافتی وجود دارد. یک مطالعه که چسبهای ویسکوزیته بالا را با چسبهای ویسکوزیته پائین مقایسه کرد، نشان داد که استفاده از چسبهای ویسکوزیته بالا نسبت به چسبهای بافتی با ویسکوزیته پائین زمانبَرتر است، اما تفاوت زمانی کم بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.