بزرگسالان مبتلا به بیماری شدید کلیوی که تحت درمان دیالیز قرار دارند، در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری قلبی هستند. درمان با استاتین خطرات مرگومیر و عوارض بیماری قلبی را در جمعیت عمومی کاهش میدهد.
در سال 2009، تعداد 14 مطالعه را شناسایی کردیم که 2086 بیمار را وارد کردند، و دریافتیم در حالی که استاتینها عموما بیخطر هستند و سطح کلسترول را کاهش میدهند، از وقوع مرگ یا حوادث قلبی بالینی در افرادی که تحت درمان دیالیز قرار دارند، پیشگیری نمیکنند. این آخرین بهروزرسانی، در مجموع 25 مطالعه (8289 بیمار) را آنالیز کرد، و شامل نتایج حاصل از دو مطالعه بزرگ جدید بود. ما دریافتیم که استاتینها کلسترول را در افرادی که تحت درمان دیالیز قرار دارند کاهش میدهد اما از وقوع مرگومیر، حمله قلبی، یا سکته مغزی پیشگیری نمیکند.
شواهد برای عوارض جانبی ناقص بود، و مضرات بالقوه درمان با استاتین نامشخص باقی ماند. دادههای مطالعه کنونی نشان ندادند که درمان با استاتین باید با شروع دیالیز متوقف شود یا خیر، اگرچه مزایای مرتبط با ادامه درمان احتمالا اندک است. اطلاعات محدودی برای افراد تحت درمان با دیالیز صفاقی در دسترس بود که نشان میدهد انجام تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
استاتینها تاثیرات مفید اندک یا عدم تاثیر بر مرگومیر یا حوادث قلبی عروقی و عوارض جانبی نامطمئن در بزرگسالان تحت درمان دیالیز دارند، علیرغم اینکه کاهش مرتبط بالینی در سطح کلسترول سرم دیده شد.
افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته که تحت دیالیز قرار دارند، با نرخ بیشتر مرگومیر یا مورتالیتی ناشی از بیماری قلبیعروقی روبهرو هستند که بهطور قابل توجهی بیشتر از جمعیت عمومی است. مطالعاتی که مزایای استاتینها (مهارکنندههای HMG CoA ردوکتاز) را ارزیابی کردهاند، نتایج متناقضی را برای افراد تحت دیالیز گزارش میکنند و متاآنالیزهای موجود قدرت کافی را برای تعیین اینکه تاثیرات استاتینها با شدت بیماری کلیوی متفاوت هستند یا خیر، نداشتهاند. اخیرا، اطلاعات بیشتری در مورد اثرات استاتینها در بیماران دیالیزی در دسترس قرار گرفتهاند. این یک نسخه بهروز شده از مروری است که نخستینبار در سال 2004 منتشر، و آخرینبار در سال 2009 بهروز شد.
ارزیابی فواید و مضرات استفاده از استاتین در بزرگسالان نیازمند به دریافت دیالیز (همودیالیز یا دیالیز صفاقی).
از طریق برقراری ارتباط با هماهنگکننده جستوجوی کارآزماییها و با استفاده از واژگان و اصطلاحات جستوجوی مرتبط با این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین را تا تاریخ 29 فوریه 2012 جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی برای ورود در نظر گرفته شدند که تاثیرات استاتینها را با دارونما (placebo)، عدم درمان، مراقبت استاندارد یا دیگر استاتینها بر مرگومیر، حوادث قلبیعروقی و سمیّت مرتبط با درمان در بزرگسالان تحت درمان با دیالیز مقایسه کردند.
دو یا چند نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. تاثیرات درمان با استفاده از یک مدل اثرات تصادفی (random-effects model) خلاصه شده و آنالیزهای زیرگروه برای کشف منابع ناهمگونی (heterogeneity) انجام شدند. تاثیرات درمان به صورت تفاوت میانگین (MD) برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) و خطرات نسبی (RR) برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous) با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان شدند.
سطح خطر سوگیری (bias) در بسیاری از مطالعات واردشده بالا بود. تولید تصادفی توالی (random sequence generation) و پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) به ترتیب در سه (12%) و چهار (16%) مطالعه گزارش شد. شرکتکنندگان و پرسنل در 13 مطالعه (52%) و ارزیابان پیامد در پنج مطالعه (20%) کورسازی شدند. گزارشدهی کامل از پیامد در نه مطالعه (36%) دیده شد. عوارض جانبی فقط در نه مطالعه (36%) گزارش شدند؛ 11 مطالعه (44%) استفاده از بودجه صنعت را گزارش کردند.
تعداد 25 مطالعه (8289 شرکتکننده) را در این آخرین بهروزرسانی گنجاندیم؛ 23 مطالعه (24 مقایسه، 8166 شرکتکننده) استاتینها را با دارونما یا عدم درمان، و دو مطالعه (123 شرکتکننده) استاتینها را مستقیما با یک یا چند استاتین دیگر مقایسه کردند. استاتینها تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر حوادث قلبیعروقی عمده (4 مطالعه، 7084 شرکتکننده: RR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.03)، مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) (13 مطالعه؛ 4705 شرکتکننده: RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.90 تا 1.02)، مرگومیر قلبیعروقی (13 مطالعه، 4627 شرکتکننده: RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.84 تا 1.06)، و انفارکتوس میوکارد (3 مطالعه، 4047 شرکتکننده: RR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.07)؛ و تاثیرات نامشخص بر سکته مغزی (2 مطالعه، 4018 شرکتکننده: RR: 1.29؛ 95% CI؛ 0.96 تا 1.72) داشتند.
خطرات عوارض جانبی ناشی از درمان با استاتین نامشخص بود؛ که شامل تاثیرات بر افزایش کراتینکیناز (5 مطالعه، 3067 شرکتکننده: RR: 1.25؛ 95% CI؛ 0.55 تا 2.83) یا آنزیمهای عملکرد کبد (4 مطالعه، 3044 شرکتکننده؛ RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.41 تا 1.25)، ترک مطالعه به دلیل عوارض جانبی (9 مطالعه، 1832 شرکتکننده: RR: 1.04؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.25) یا سرطان (2 مطالعه، 4012 شرکتکننده: RR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.11) بودند. استاتینها کلسترول تام سرم (14 مطالعه، 1803 شرکتکننده؛ MD؛ 44.86- میلیگرم/دسیلیتر؛ 95% CI؛ 55.19- تا 34.53-) و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین (12 مطالعه، 1747 شرکتکننده: MD؛ 39.99- میلیگرم/دسیلیتر؛ 95% CI؛ 52.46- تا 27.52) را کاهش دادند. دادههای مقایسه مستقیم درمان با استاتین با استاتین دیگر پراکنده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.