سپسیس و شوک سپتیک علل اصلی مرگ‌ومیر هستند. سپسیس یک سندرم پیچیده ناشی از یک عفونت احتمالی یا شناخته شده بوده، و پاتوژنز آن شامل تعاملات بین التهاب و مسیرهای لخته شدن خون است. این وضعیت جدی پزشکی با یک پاسخ التهابی به عفونت که می‌تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد، مشخص می‌شود. بیماران مبتلا به سپسیس ممکن است به دلیل وجود میکروب‌های موجود در خون، ادرار، ریه‌ها، پوست، یا دیگر بافت‌ها، پاسخ التهابی را ایجاد کنند. سپسیس شدید به دلیل لخته شدن خون در عروق خونی ظریف می‌تواند منجر به نارسایی چند اندام شود. این وضعیت میزان خونی را که به اندام‌ها می‌رسد کاهش می‌دهد و شوک سپتیک ایجاد می‌شود. پروتئین C فرآیند انعقاد را کاهش داده و کمبود پروتئین C می‌تواند منجر به تشدید لخته شدن خون شود. سپسیس و شوک سپتیک باعث کاهش سطوح پروتئین C در بدن می‌شوند. پیشنهاد شده که پروتئین C فعال شده (APC) نوترکیب انسانی باعث افزایش سطوح پروتئین C و بهبود یا پیشگیری از نارسایی چند ارگان می‌شود. در این مرور کاکرین به‌روز شده، بانک‌های اطلاعاتی را تا جون 2012 جست‌وجو کردیم. شش کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده را وارد کردیم که شامل 6781 نفر (6307 بزرگسال و 474 شرکت‌کننده کودک) با خطر بالا یا پائین مرگ‌ومیر بود. همه کارآزمایی‌ها دارای خطر بالای سوگیری بوده و توسط صنعت داروسازی (Eli Lilly) حمایت شدند. هیچ شواهدی را پیدا نکردیم که نشان دهد APC خطر مرگ‌ومیر را در بزرگسالان یا کودکان مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک کاهش می‌دهد. برعکس، APC خطر خونریزی جدی را افزایش داد.
در 25 اکتبر 2011، آژانس دارویی اروپا (European Medicines Agency) یک بیانیه مطبوعاتی را در مورد خروج جهانی Xigris® (پروتئین C فعال شده نوترکیب انسانی) از بازار توسط Eli Lily به دلیل عدم تاثیر مفید آن بر مورتالیتی 28 روزه در کارآزمایی PROWESS-SHOCK منتشر کرد. علاوه بر این، Eli Lily از توقف تمام کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام خبر داد. APC نباید برای درمان سپسیس یا شوک سپتیک خارج از کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده استفاده شود.
شواهد کنونی از استفاده از پروتئین C فعال شده نوترکیب انسانی در بزرگسالان یا کودکان مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک حمایت نمی‌کند؛ علاوه بر این، افزایش خطر خونریزی مرتبط با استفاده از آن گزارش شد.
این مرور به‌روز شده هیچ شواهدی را نیافت مبنی بر اینکه APC باید برای درمان بیماران مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک استفاده شود. به نظر می‌رسد APC با خطر بالاتر خونریزی همراه است. شرکت دارویی تولید کننده APC؛ Eli Lily؛ اعلام کرد که تمام کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام با استفاده از این دارو برای درمان بیماران مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک متوقف شده است. APC نباید برای درمان سپسیس یا شوک سپتیک خارج از کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده استفاده شود.
سپسیس یک وضعیت شایع و اغلب کشنده است. پروتئین C فعال شده (activated protein C; APC) نوترکیب انسانی برای کاهش خطر بالای مرگ ناشی از سپسیس شدید یا شوک سپتیک معرفی شده است. این مرور سیستماتیک، به‌روزرسانی یک مرور کاکرین است که برای نخستین‌بار در سال 2007 منتشر شد.
مزایا و مضرات APC را برای بیماران مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک ارزیابی کردیم.
ما CENTRAL (کتابخانه کاکرین 2013، شماره 5). MEDLINE (جون 2012 تا می 2013)؛ EMBASE (جون 2012 تا می 2013)؛ BIOSIS (جون 2012 تا می 2013)؛ CINAHL (جون 2012 تا می 2013) و LILACS (جون 2012 تا می 2013) را جست‌وجو کردیم. هیچ گونه محدودیت زبانی اعمال نشد.
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی‌شده‌ای را وارد کردیم که به ارزیابی تاثیرات APC برای سپسیس شدید یا شوک سپتیک در بزرگسالان و کودکان پرداختند. مطالعاتی را که روی نوزادان متمرکز بودند، حذف کردیم. مورتالیتی به هر علتی را در روز 28 و در پایان دوره پیگیری مطالعه، و مورتالیتی بیمارستانی را به عنوان پیامدهای اولیه در نظر گرفتیم.
انتخاب کارآزمایی‌ها، ارزیابی خطر سوگیری (bias)، و استخراج داده‌ها را دو بار به‌طور مستقل از هم انجام دادیم. خطرات نسبی (RR) را برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) تخمین زدیم. ناهمگونی آماری را با استفاده از I2 اندازه‌گیری کردیم. از مدل اثرات تصادفی استفاده کردیم.
یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده جدید را در این به‌روزرسانی شناسایی کردیم که شامل شش کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده شامل 6781 شرکت‌کننده در کل، پنج کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده در بزرگسالان (N = 6307) و یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده در کودکان (N = 474) شرکت‌کننده است. همه کارآزمایی‌ها دارای خطر بالای سوگیری بوده و توسط صنعت داروسازی حمایت شدند. APC در مقایسه با دارونما (placebo) تاثیر معنی‌داری بر مورتالیتی به هر علتی در روز 28 نداشت (856/3643 (23.49%) در مقابل 837/3549 (23.58%)؛ RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 1.14؛ I2 = 49%). APC تاثیر قابل‌توجهی بر مورتالیتی داخل بیمارستانی نداشت (393/1767 (22.2%) در مقابل 379/1710 (22.1%)؛ RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.16؛ I2 = 20%). APC با افزایش خطر خونریزی جدی همراه بود (113/3424 (3.3%) در مقابل 74/3343 (2.2%)؛ RR: 1.45؛ 95% CI؛ 1.08 تا 1.94؛ I2 = 0%). APC تاثیر قابل‌توجهی بر عوارض جانبی جدی بر جای نگذاشت (463/3334 (13.9%) در مقابل 439/3302 (13.2%)؛ RR: 1.04؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.18؛ I2 = 0%). تجزیه‌وتحلیل‌های مرحلهای کارآزمایی (Trial Sequential Analyses) نشان داد که برای نتیجه‌گیری‌های قابل اعتماد در مورد این پیامدها ممکن است به انجام کارآزمایی‌های بیشتری نیاز نباشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.