خارج کردن دندان عقل (مولر سوم (third molars)) با جراحی، رایجترین پروسیجر جراحی است که در جراحی دهان انجام میشود. عوارض پس از جراحی ممکن است شامل تورم، کبودی و محدودیت در باز شدن دهان باشد، اما بیماران اغلب نگران درد پس از جراحی هستند که ممکن است شدید باشد. پاراستامول (paracetamol) در تسکین درد، با بروز عوارض جانبی اندک، موثر است. این دارو یکی از رایجترین ضددردهایی است که بدون نیاز به نسخه پزشک در سراسر دنیا در دسترس است. در این مرور، بهترین دوز پاراستامول و مناسبترین زمان تجویز آن را برای تسکین درد پس از جراحی دندان عقل بررسی کردیم. عوارض جانبی دوزهای مختلف دارو نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
بیست و یک مطالعه، با بیش از 2000 شرکتکننده، وارد شدند. پاراستامول در مقایسه با دارونما (placebo) برای تسکین درد در 4 و 6 ساعت پس از مصرف دارو، از نظر آماری فایده قابل توجه و معنیداری داشت. این دارو در دوز 1000 میلیگرم بیشترین اثربخشی را دارد، و میتوان آن را در فواصل شش ساعته بدون به خطر انداختن سلامت فرد، مصرف کرد. تفاوت آماری معنیداری میان تعداد بیمارانی که عوارض جانبی را گزارش کردند، وجود نداشت، بهطور کلی این میزان در گروه پاراستامول 19% و در گروه دارونما 16% بود. لازم به ذکر است که اکثر مطالعات عمدتا به دلیل گزارشدهی ضعیف از اطلاعات خود، دارای محدودیتهایی بودند. با این حال، این مرور به این نتیجه رسید که پاراستامول یک داروی بیخطر و موثر برای درمان درد پس از جراحی دندان عقل پائین است.
پاراستامول یک داروی بیخطر و موثر برای درمان درد پس از جراحی دندان عقل پائین است.
پاراستامول (paracetamol) معمولا برای تسکین درد پس از جراحی دهان استفاده میشود. در این مرور، مناسبترین دوز پاراستامول و بهترین زمان تجویز آن را برای تسکین درد، با در نظر گرفتن عوارض جانبی دوزهای مختلف دارو، بررسی کردیم. این امر دندانپزشکان و بیمارانشان را از بهترین استراتژی برای تسکین درد پس از کشیدن دندان عقل با جراحی آگاه میکند.
ارزیابی تاثیرات مفید و مضر مصرف پاراستامول برای تسکین درد پس از برداشتن دندان عقل پائین (lower wisdom teeth) با جراحی، در مقایسه با دارونما (placebo)، در دوزهای مختلف و تجویز آن پس از جراحی.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین؛ پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه درد، مراقبت تسکینی و حمایتی در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE و Current Controlled Trials Register را جستوجو کردیم. جستوجوی دستی شامل مجلات متعدد دندانپزشکی بود. کتابشناختیهای (bibliography) کارآزماییهای بالینی مرتبط را ارزیابی کرده و مقالات را برای یافتن مطالعات خارج از مجلات جستوجو شده، بررسی کردیم. در تلاش برای شناسایی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) منتشرنشده یا در حال انجام، به نویسندگان RCTهای شناساییشده، به تولیدکنندگان داروهای ضددرد نامه نوشتیم، و منابع شخصی را جستوجو کردیم. هیچ نوع محدودیت زبانی اعمال نشد. آخرین جستوجوی الکترونیکی در 24 آگوست 2006 انجام شد.
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده، گروه موازی (parallel group)، کنترلشده با دارونما، و دوسو کور (double blind) از تجویز پاراستامول برای تسکین درد حاد، پس از جراحی مولر (molar) سوم.
همه کارآزماییهای شناساییشده بهطور مستقل از هم و به صورت تکراری توسط دو نویسنده مرور بررسی شدند، هر گونه اختلاف نظر با بحث و تبادل نظر برطرف شد، یا در صورت لزوم با نویسنده مرور سوم مشورت شد. نسبتی از بیماران با حداقل 50% تسکین درد برای پاراستامول و دارونما محاسبه شد. تعداد بیماران دچار عوارض جانبی، و/یا تعداد کل عوارض جانبی گزارششده، آنالیز شدند.
بیست و یک کارآزمایی، معیارهای ورود را به مرور داشتند. در مجموع 2048 بیمار در ابتدا وارد کارآزماییها شده (1148 بیمار در گروه پاراستامول و 892 در گروه دارونما) و از این تعداد 1968 (96%) در متاآنالیز وارد شدند (1133 مورد در گروه پاراستامول و 835 مورد در گروه دارونما). پاراستامول در مقایسه با دارونما برای تسکین درد و شدت درد در 4 و 6 ساعت، از نظر آماری مزیت معنیداری داشت. اکثر مطالعات با خطر سوگیری (bias) متوسط مواجه بودند و پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) گزارششده، مشکل اصلی بود. مقادیر خطر نسبی (RR) برای تسکین درد در 4 ساعت برابر با 2.85 (95% فاصله اطمینان (CI): 1.89 تا 4.29) و در 6 ساعت معادل 3.32 (95% CI؛ 1.88 تا 5.87) گزارش شدند. یک مزیت آماری معنیدار نیز میان دوزهای تا 1000 میلیگرم و 1000 میلیگرم مشاهده شد، بهطوری که برای هر اندازهگیری در هر دو نقطه زمانی، هر چه دوز بالاتر، فواید بیشتری به همراه داشت. تفاوت آماری معنیداری میان تعداد بیمارانی که عوارض جانبی را گزارش کردند، وجود نداشت، بهطور کلی این میزان در گروه پاراستامول 19% و در گروه دارونما 16% بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.