پیشینه
برنامه‌های رسانه‌های جمعی شامل ارتباطات از طریق تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها، بیلبوردها، پوسترها، بروشورها یا جزوه‌ها، با هدف تشویق سیگاری‌ها به ترک و خودداری از مصرف در افراد غیر-سیگاری است. تایید نقش آنها در این فرایند دشوار است و نیاز به طراحی روش‌شناسی دقیق دارند.
سوال مطالعه مروری
ارزیابی اثربخشی مداخلات رسانه‌ای در کاهش مصرف سیگار در بزرگسالان.
ویژگی‌های مطالعه
ما تا 30 نوامبر 2016 جست‌وجو کردیم و 11 مطالعه مرتبط را برای این مرور یافتیم. تعداد شرکت‌کنندگان بین مطالعات وارد شده متفاوت بود. تمام مطالعات شامل بزرگسالان بودند، با این حال بعضی از مطالعات جوانان (+14 یا +15 سال) را وارد کردند. کمپین‌ها شامل تلویزیون، رادیو، رسانه‌های چاپی و تبلیغاتی بیلبورد بود. مطالعات در شرایط، مدت زمان، محتوای مداخله، طول مدت مشاهده، اندازه‌گیری رفتار مصرف سیگار و نحوه نمایش نتایج متفاوت بودند. دو کمپین کاهش قطعی شیوع سیگار کشیدن را گزارش کردند، و چند تاثیر مثبت در سه کمپین دیگر مشاهده شد. سه کمپین در مقیاس بزرگ، مصرف دخانیات پائین‌تری را گزارش کردند. سه مطالعه چند تاثیر مثبت را در نرخ پرهیز از مصرف یا ترک نشان دادند. یک مطالعه کاهش قابل توجهی را نشان نداد، اما تاثیر مداخله را روی افراد سیگاری و افراد سابقا سیگاری نشان داد.
نتایج کلیدی
برنامه‌های کنترل دخانیات شامل برنامه‌های رسانه‌های جمعی می‌توانند رفتار مصرف سیگار را در بزرگسالان تغییر دهند، اما شواهد حاصل از مطالعات با کیفیت و مقیاس متغیر و اینکه مطالعات اغلب در محیطی انجام شدند که در آن تاثیرات دیگری بر سیگار کشیدن وجود دارد، مجزا کردن تاثیرات کمپین رسانه‌ای را دشوار می‌سازد. الگوهای هم‌سو و سازگار با سن، تحصیلات، قومیت یا جنسیت یافت نشد.
کیفیت شواهد
مشکلاتی که در رابطه با طراحی و انجام تمام مطالعات وجود داشت، سبب نامشخص بودن شواهد شد. این امر به مطالعات آینده کمک خواهد کرد تا بتوانند جوامعی را به عنوان مقایسه کننده وارد کنند که در آنها مداخلات رسانه‌های جمعی برای تخمین بهتر تاثیر کمپین رسانه‌های جمعی اجرا نشده بود.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برنامه‌های جامع مبارزه با دخانیات شامل برنامه‌های رسانه‌های جمعی، می‌تواند در تغییر رفتار سیگار کشیدن در بزرگسالان موثر باشد، اما شواهد حاصل از یک گروه ناهمگون از مطالعاتی با کیفیت روش‌شناسی متغیر است. یک برنامه کنترل دخانیات در سطح ایالت (ماساچوست) نتایج مثبتی را تا هشت سال پس از کمپین نشان داد. یک برنامه دیگر (کالیفرنیا) نتایج مثبتی را در طول دوره تامین مالی کافی و اجرا و در ارزیابی نهایی از شروع برنامه نشان داد. شش مطالعه از نه مطالعه انجام شده در جوامع یا مناطق، تاثیرات مثبتی بر رفتار سیگار کشیدن نشان دادند و حداقل یک تغییر قابل توجه در شیوع سیگار کشیدن مشاهده شد (سیدنی). شدت و مدت کمپین‌های رسانه‌ای ممکن است بر اثربخشی تاثیر بگذارد، اما طول مدت پیگیری و رویدادها و روندهای سکولار همزمان می‌تواند اندازه‌گیری را دشوار کند. هیچ ارتباط هم‌سو و سازگاری بین اثربخشی کمپین انتخاباتی و سن، تحصیلات، قومیت یا جنسیت مشاهده نشد.
کمپین‌های رسانه‌های جمعی برای کنترل دخانیات می‌تواند در دسترس تعداد زیادی از افراد قرار بگیرد. بخش عمده‌ای از منابع علمی بر تاثیر تبلیغات کنترل دخانیات بر جوانان متمرکز است، اما تعدادی از ارزیابی‌های کمپین‌ها نیز وجود دارد که سیگاری‌های بزرگسال را هدف قرار داده و نتایج ترکیبی را نشان می‌دهد. کمپین‌ها ممکن است محلی، منطقه‌ای یا ملی باشند و ممکن است با سایر مولفه‌های یک سیاست جامع کنترل دخانیات ترکیب شوند.
ارزیابی اثربخشی مداخلات رسانه‌ای در کاهش مصرف سیگار در بزرگسالان.
راهبرد جست‌وجوی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین با جست‌وجوهای اضافی برای همه مطالعات مربوط به ترک دخانیات/سیگار، رسانه‌های جمعی و بزرگسالان ترکیب شد. ما هم‌چنین پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) و تعدادی از بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی را جست‌وجو کردیم. آخرین جست‌وجو در نوامبر 2016 انجام شد.
کارآزمایی‌های کنترل شده به منظور تخصیص جوامع، مناطق یا ایالت‌ها به مداخله یا شرایط کنترل؛ سری‌های زمانی متوقف شده.
بزرگسالان، 25 ساله یا بیشتر، که به‌طور مرتب سیگار می‌کشند. مطالعاتی که تمام بزرگسالان را به صورت تعریف شده در مطالعات مورد پوشش قرار می‌دهند، وارد شدند.
رسانه‌های جمعی در اینجا به صورت کانال‌های ارتباطی مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها، بیلبوردها، پوسترها، بروشورها یا جزوه‌هایی که برای دسترسی تعداد زیادی از افراد به آنها در نظر گرفته شده‌اند و وابسته به تماس فرد با فرد نیست، تعریف شده‌اند. هدف اصلی کمپین رسانه‌های جمعی باید تشویق افراد سیگاری به ترک آن باشد. آنها می‌توانند به تنهایی یا در ارتباط با برنامه‌های کنترل دخانیات انجام شوند.
پیامد اولیه، تغییر رفتار سیگار کشیدن بود. این تغییر می‌تواند به صورت تغییرات در شیوع، تغییرات در مصرف سیگار، نرخ ترک یا شانس سیگاری بودن گزارش شود.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم تمام مطالعات را از نظر معیارهای ورود و برای کیفیت مطالعه ارزیابی کردند (MB؛ LS؛ RTM). یک نویسنده (MB) داده‌ها را استخراج و یک نویسنده دوم (LS) آنها را بررسی کرد.
نتایج به دلیل ناهمگونی مطالعات وارد شده، تجمیع نشدند و به صورت روایت‌گونه (narrative) و در قالب جدول ارائه شد.
یازده کمپین معیارهای ورود به این مرور را داشتند. مطالعات در طراحی، تنظیمات، مدت زمان، محتوا و شدت مداخله، طول مدت پیگیری، روش‌های ارزیابی و هم‌چنین در تعاریف و معیارهای رفتار مصرف سیگار مورد استفاده متفاوت بودند. میان هفت کمپین که شیوع سیگار کشیدن را گزارش دادند، کاهش قابل ملاحظه‌ای در کمپین‌های کنترل دخانیات در ایالت کالیفرنیا و ماساچوست در مقایسه با سایر ایالات در ایالات متحده آمریکا، مشاهده شد. در سه مورد از هفت مطالعه باقی‌مانده تاثیرات مثبت بر شیوع در کل جمعیت یا زیر-گروه‌ها مشاهده شد. سه کمپین از هفت کمپین در مقیاس بزرگ که نتایج را برای مصرف دخانیات گزارش دادند، کاهشی را نشان دادند که دارای اهمیت آماری بود. میان هشت مطالعه که نرخ رعایت یا رها کردن ترک سیگار را گزارش دادند، چهار مورد تاثیر مثبت نشان دادند، اگرچه در یکی از این مطالعات، تاثیر برای کنار گذاشتن و تقلیل به صورت ترکیبی اندازه‌گیری شد. از میان سه مطالعه که کاهش قابل توجهی نشان ندادند، یک مطالعه تاثیر مداخله‌ای معنی‌داری را روی افراد سیگاری و سابقا سیگاری نشان داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.