پیشینه
ارزیابی خطر بیومدیکال فرآیندی است که به افراد در مورد تاثیرات سیگار بر بدنشان بازخورد میدهد. تاثیرات فیزیکی سیگار را میتوان با استفاده از معیارهای مختلف ارزیابی کرد، برخی فکر میکنند که میتواند به عنوان ابزاری برای تشویق افراد به ترک سیگار استفاده شود. شواهدی را در مورد اینکه ارائه بازخورد به افراد سیگاری بزرگسال در مورد تاثیرات سیگار بر بدنشان به ترک سیگار کمک میکند یا خیر، مرور کردیم.
ویژگیهای مطالعه
این مرور شامل 20 مطالعه است که از معیارهای مختلف استفاده میکنند. یک مطالعه شامل دو معیار بود و در مجموع 21 معیار ارزیابی شدند. معیارهای اصلی بازخوردی که ارزیابی کردیم، عبارت بودند از سطح مونوکسید کربن در تنفس افراد (علامتی از سیگار کشیدن فعلی)، معیارهای عملکرد ریه (علامت آسیب ریه ناشی از سیگار کشیدن)، تستهای ژنتیکی برای ارائه خطر فردی سرطان، و اولتراسوند شریانهای اصلی گردن برای اندازهگیری میزان پلاک (یک عامل خطر برای سکته مغزی). مطالعات را با توجه به نوع بازخوردی که به افراد داده شد، در سه طبقهبندی گروهبندی کردیم: بازخورد در مورد مواجهه با سیگار (پنج مطالعه)؛ بازخورد در مورد خطر ابتلای افراد به بیماریهای مرتبط با سیگار (پنج مطالعه)؛ و بازخورد در مورد مضرات سیگار (11 مطالعه). این مطالعات در مجموع شامل 9262 نفر بودند. همه شرکتکنندگان سیگاریهای بزرگسال بودند و هم مردان و هم زنان وارد مطالعه شدند (اگرچه یک مطالعه در کلینیک سربازان ارتش انجام شد و فقط 4% آنها زن بودند). بیشتر مطالعات در محیطهای ارائه طبابت بالینی یا مراقبت اورژانسی به اجرا درآمدند. همه مطالعات، حداقل شش ماه به طول انجامیدند. شواهد گزارش شده تا مارچ 2018 بهروز است.
نتایج کلیدی
شواهدی را نیافتیم که نشان دهد ارائه بازخورد به سیگاریها در مورد مواجهه با سیگار، خطر ژنتیکی بیماریهای مرتبط با سیگار، یا تاثیرات سیگار کشیدن بر بدنشان به ترک سیگار کمک میکند. امیدوارکنندهترین نتایج مربوط بود به ارائه بازخورد به افراد در مورد آسیبهایی که سیگار برای بدنشان وارد میآورد. مطالعات در مورد مضرات یا عوارض جانبی ارائه بازخورد، گزارشی را ارائه نکردند. با این حال، با توجه به ماهیت معیارها (تستهای ریه یا خون)، انتظار داریم که خطر آسیبها کم باشد.
قطعیت شواهد
به دلیل مشکلاتی که در نحوه انجام برخی از مطالعات وجود دارد، فکر میکنیم که پژوهشهای بیشتر احتمالا نتیجهگیریهای ما را تغییر میدهند.
شواهد کمی در مورد تاثیرات ارزیابی خطر بیومدیکال برای کمک به ترک سیگار وجود دارد. امیدوارکنندهترین نتایج مربوط است به اسپیرومتری و اولتراسوند کاروتید، که در آن شواهد با قطعیت متوسط، که به دلیل عدم-دقت و خطر سوگیری محدود شد، مزیتی را که دارای اهمیت آماری باشد، تشخیص ندادند، اما فواصل اطمینان بسیار کم یک مزیت را از دست داد، و تخمین نقطهای به نفع مداخله بود. آنالیز حساسیت که مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری را حذف کرد، مزیتی را نشان داد. شواهدی با قطعیت متوسط که به دلیل خطر سوگیری محدود شد، تاثیری را از ارائه بازخورد بر مواجهه با سیگار با پایش CO نشان ندادند. شواهدی با قطعیت پائین، که به دلیل خطر سوگیری و عدم-دقت محدود شد، مزیتی را برای بازخورد در مورد خطر مربوط به سیگار کشیدن با تست مارکر ژنتیکی نشان ندادند. شواهد کافی برای ارزیابی این فرضیه وجود ندارد که چندین نوع ارزیابی موثرتر از اشکال واحد ارزیابی هستند.
یک استراتژی احتمالی برای افزایش نرخ ترک سیگار میتواند ارائه بازخورد به سیگاریها در مورد تاثیرات بیومدیکال فعلی یا بالقوه سیگار کشیدن با استفاده از، برای مثال، اندازهگیری مونوکسید کربن بازدمی (carbon monoxide; CO)، عملکرد ریه، یا استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سرطان ریه یا بیماریهای دیگر باشد.
هدف اصلی، تعیین اثربخشی ارائه بازخورد به سیگاریها در مورد اندازهگیری CO بازدمی، نتایج اسپیرومتری، تصویربرداری از پلاک آترواسکلروتیک، و استعداد ژنتیکی برای ابتلا به بیماریهای مرتبط با سیگار در کمک به آنها برای ترک سیگار بود.
برای یافتن مطالعات افزوده شده از آخرین نسخه بهروز شده در سال 2012 و برای آخرین نسخه بهروز شده، پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین را در مارچ 2018 و ClinicalTrials.gov و WHO ICTRP را در سپتامبر 2018 جستوجو کردیم.
معیارهای ورود به مرور عبارت بودند از: طراحی کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده؛ شرکتکنندگان در زمان اجرای کارآزمایی سیگاری میبودند؛ مداخلات مبتنی بر تست بیومدیکال برای افزایش نرخ ترک سیگار؛ گروههای کنترل، دریافتکننده تمام اجزای دیگر مداخله باشند؛ و پیامد نرخ ترک سیگار در حداقل شش ماه پس از شروع مداخله.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد نظر کاکرین بهره بردیم. نتایج را به صورت خطر نسبی (RR) برای ترک سیگار با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان کردیم. در جایی که مناسب بود، مطالعات را با استفاده از روش اثرات-تصادفی منتل-هنزل (Mantel-Haenszel) تجمیع کردیم.
تعداد 20 کارآزمایی را با استفاده از انواع مداخلات تستهای بیومدیکال وارد کردیم؛ یک کارآزمایی شامل دو مداخله، در مجموع 21 مداخله بود. تعداد 9262 شرکتکننده را وارد کردیم، که همه آنها بزرگسالان سیگاری بودند. همه مطالعات شامل مردان و زنان بزرگسال سیگاری در مراحل مختلفی از تغییر و انگیزه برای ترک سیگار بودند. به جز سه مورد، همه مطالعات را در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری (bias) برای حداقل یک حوزه یافتیم. کارآزماییها را در سه طبقهبندی با توجه به نوع بازخورد ارائه شده تجمیع کردیم: بازخورد برای مواجهه با خطر (پنج مطالعه)؛ بازخورد برای خطر ابتلا به بیماری مرتبط با سیگار (پنج مطالعه)؛ و بازخورد برای آسیبهای مربوط به سیگار کشیدن (11 مطالعه). شواهدی مبنی بر افزایش نرخ ترک سیگار به دلیل ارائه بازخورد برای مواجهه با خطر، که عمدتا شامل بازخورد در مورد اندازهگیری CO بود، در پنج کارآزمایی تجمعی وجود نداشت (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.21؛ I2 = 0%؛ n = 2368). ارائه بازخورد در مورد خطر ابتلا به بیماری مرتبط با سیگار، از جمله چهار مطالعه که بازخورد را در مورد مارکرهای ژنتیکی برای خطر ابتلا به سرطان و یک مطالعه که بازخورد را در مورد مارکرهای ژنتیکی برای خطر ابتلا به بیماری کرون (Crohn's disease) تست کردند، مزیتی در ترک سیگار نداشت (RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.01؛ I2 = 0%؛ n = 2064). ارائه بازخورد در مورد آسیبهای مربوط به سیگار، از جمله نه مطالعه برای تست اسپیرومتری با یا بدون بازخورد در مورد سن ریه و دو مطالعه برای تست بازخورد در مورد اولتراسوند کاروتید، نیز مزیتی به همراه نداشت (RR: 1.26؛ 95% CI؛ 0.99 تا 1.61؛ I2 = 34% ؛ n = 3314). فقط یک مطالعه بهطور مستقیم چندین شکل اندازهگیری را با یک شکل واحد اندازهگیری مقایسه کرد و تفاوت معنیداری را از لحاظ تاثیر بین اندازهگیری CO به اضافه استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سرطان ریه و اندازهگیری فقط CO تشخیص نداد (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.43 تا 1.56؛ n = 189).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.