پیشینه
سرفه شایعترین نشانهای است که به پزشکان گفته میشود. توصیههای فعلی درمان سرفه مرطوب طولانیمدت را با آنتیبیوتیکها پیشنهاد میکنند. ما این موضوع را بررسی کردیم که آنتیبیوتیکها در درمان کودکانی که مبتلا به سرفه مرطوب پایدار هستند، مفید هستند یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که به مقایسه آنتیبیوتیکها با یک دارونما (placebo) (درمان ظاهری) یا گروه کنترل پرداختند. کودکان وارد شده در این کارآزماییها سرفه مرطوب داشتند که بیش از 10 روز طول کشیده بودند.
شواهد تا سپتامبر 2017 بهروز است.
ما سه مطالعه را یافتیم که از نظر تعداد روشهای وارد شده آنتیبیوتیکهای مختلف متفاوت بودند (دو مطالعه از آموکسیسیلین (amoxicillin)/کلاوولانات اسید (clavulanate acid) و یک مطالعه از اریترومایسین (erythromycin) استفاده کردند) و مدت درمان هفت یا 14 روز بود.
میانگین سنی کودکان بین 21 ماه تا شش سال بود.
نتایج کلیدی
این مرور، که شامل 190 کودک مبتلا به سرفه مرطوب پایدار بود، نشان داد که آنتیبیوتیکها در درمان سرفه مفید هستند. نرخ درمان، یک کودک درمان شده برای هر سه کودک تحت درمان بود. آنتیبیوتیکها همچنین از بدتر شدن بیماری پیشگیری کردند، بنابراین از یک دوره بیشتر آنتیبیوتیک، برای یک کودک از هر چهار کودک تحت درمان، اجتناب شد. ما هیچ شواهد بارزی را در مورد اینکه آنتیبیوتیکها با عوارض جانبی بیشتری همراه بودند یا خیر، نیافتیم. نتوانستیم نتایج طولانیمدت را ارزیابی کنیم.
قابلیت اطمینان شواهد
قابلیت اطمینان شواهد در هنگام استفاده از آنتیبیوتیکها برای درمان سرفه و برای پیشرفت بیماری متوسط بود، در حالی که برای عوارض جانبی داروها پائین بود.
گرفتن پیغام خانگی
آنتیبیوتیکها در درمان کودکان مبتلا به سرفه مزمن مرطوب (بیش از چهار هفته) موثر بودند و میتوانند در هنگام مراجعه به پزشک، توسط پزشکان مورد توجه قرار گیرند.
شواهد نشان میدهند که آنتیبیوتیکها برای درمان کودکان مبتلا به سرفه مزمن مرطوب (بیشتر از چهار هفته) با NNTB برابر با سه موثر هستند. با این حال، آنتیبیوتیکها عوارض جانبی دارند و این مرور فقط عدم قطعیت را در مورد خطر افزایش عوارض جانبی هنگام استفاده در این شرایط گزارش کرد. ورود یک مطالعه قویتر، مرور قبلی کاکرین و نتایج آن را تقویت کرد.
سرفه یک علامت شایع است که به پزشکان مراجعه میشود. شایعترین علت سرفه مرطوب مزمن دوران کودکی (به مدت بیش از چهار هفته) برونشیت باکتریایی طولانیمدت (protracted bacterial bronchitis; PBB) در بعضی از شرایط است، اگر چه علل جدیتر دیگری نیز میتوانند منجر به این بیماری شوند. مدیریت به موقع و موثر سرفههای مرطوب یا پرخلط مزمن، کیفیت زندگی و پیامدهای بالینی را بهبود میبخشد. دستورالعملهای بینالمللی فعلی نشان میدهند که یک دوره استفاده از آنتیبیوتیکها اولین درمان انتخابی در غیاب نشانهها یا علائم خاص برای یک تشخیص جایگزین است. این مرور به دنبال کشف شواهد موجود برای حمایت از این توصیه است.
تعیین اثربخشی آنتیبیوتیکها در درمان کودکان مبتلا به سرفه مرطوب طولانیمدت (به استثنای کودکان مبتلا به برونشکتازی (bronchiectasis) یا سایر بیماریهای تنفسی زمینهای شناخته شده) و ارزیابی خطر آسیب ناشی از حوادث جانبی.
ما یک جستوجوی بهروز شده (از سال 2008 به بعد) را با استفاده از پایگاه ثبت تخصصی گروه راههای هوایی در کاکرین (Cochrane Airways Group Specialised Register)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase؛ پایگاههای ثبت کارآزمایی؛ مقالات مروری و فهرست منابع مقالات مرتبط انجام دادیم. آخرین جستوجوها در سپتامبر 2017 انجام شد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه آنتیبیوتیکها با یک دارونما (placebo) یا یک گروه کنترل در کودکان مبتلا به سرفه مرطوب مزمن پرداختند. ما کارآزماییهای خوشهای و متقاطع را از مرور خارج کردیم.
از روشهای استاندارد توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. نتایج جستوجوها را در برابر معیارهای از پیش تعیین شده برای ورود مرور کردیم. دو نویسنده مستقل مرور دادهها را برای ورود انتخاب، استخراج و ارزیابی کردند. در صورت نیاز، برای یافتن اطلاعات بیشتر ما با نویسندگان مطالعات واجد شرایط تماس گرفتیم. دادهها را بر اساس «قصد درمان (intention to treat)» تجزیهوتحلیل کردیم.
سه مطالعه را برای ورود به این مرور واجد شرایط در نظر گرفتیم. دو مطالعه در مرور قبلی بودند و یک مطالعه، جدید وارد شد. مطالعات قدیمی را در معرض خطر بالا یا نامشخص سوگیری (bias) در نظر گرفتیم در حالی که مطالعه وارد شده جدید را در معرض خطر پائین سوگیری قضاوت کردیم. این مطالعات از نظر طول مدت درمان (از 7 تا 14 روز) و آنتیبیوتیک مورد استفاده متفاوت بودند (دو مطالعه از آموکسیسیلین (amoxicillin)/کلاولانات اسید (clavulanate acid) و یک مطالعه از اریترومایسین (erythromycin) استفاده کرد).
ما 190 کودک (171 کودک کامل کننده مطالعه)، را با میانگین سنی 21 ماه تا شش سال، در متاآنالیز (meta‐analyses) وارد کردیم. تجزیهوتحلیل هر سه کارآزمایی (190 کودک) نشان داد که درمان با آنتیبیوتیکها نسبت کودکانی را که در پیگیری درمان نشدند، کاهش داد (معیار پیامد اولیه) (نسبت شانس (OR): 0.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 0.31؛ تجزیهوتحلیل با استفاده از قصد درمان)، که به معنی تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مثبت بیشتر (number needed to treat for an additional beneficial outcome; NNTB) برابر با 3؛ (95% CI؛ 2 تا 4) ترجمه شد. ناهمگونی قابل توجهی را شناسایی نکردیم (برای هر دو مدل اثر ثابت و اثرات-تصادفی، آماره I² برابر با 0% بود). دو کارآزمایی قدیمیتر که پیشرفت بیماری را مورد بررسی قرار دادند، بر اساس نیاز به آنتیبیوتیکهای بیشتر تعریف شدند (125 کودک)، که در گروه آنتیبیوتیک بهطور قابل توجهی پائینتر بود (OR: 0.10؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.34؛ NNTB: 4؛ (95% CI؛ 3 تا 5). هر سه کارآزمایی (190 کودک) حوادث جانبی را گزارش کردند، که در گروه آنتیبیوتیک در مقایسه با کنترل بهطور قابل توجهی افزایش نیافت (OR: 1.88؛ 95% CI؛ 0.62 تا 5.69). کیفیت شواهد را بر اساس رتبهبندی درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای تمامی معیارهای پیامد متوسط ارزیابی کردیم، به جز شواهد مربوط به حوادث جانبی که ما کیفیت آن را پائین ارزیابی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.