روش‌های پیشگیری از بارداری مبتنی بر «آگاهی از باروری (fertility awareness)» تلاش می‌کنند تا روزهای باروری را در چرخه قاعدگی یک زن شناسایی کنند. نام‌هایی که برای توصیف این رویکرد برای کنترل بارداری استفاده می‌شوند، عبارتند از «ریتم (rhythm)»، «پیشگیری طبیعی از بارداری (natural family planning)» و «پرهیز دوره‌ای (eriodic abstinence)». هدف این است که در روزهایی که ممکن است زنان باردار شوند، از رابطه جنسی خودداری کنند. زوج‌ها همچنین می‌توانند با استفاده از کاندوم، این روش‌ها را به کار گیرند یا از روش انزال خارج از واژن (withdrawal) استفاده کنند.
در فوریه 2012، جست‌وجوهای رایانه‌ای را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده‌ای انجام دادیم که روش‌های پیشگیری از بارداری مبتنی بر آگاهی از باروری را بررسی کردند. برای مرور اصیل، مطالعات ذکر شده در این کارآزمایی‌ها و در مقالات مروری را نیز بررسی کردیم. کارآزمایی‌هایی را وارد این مرور کردیم که یک روش مبتنی بر آگاهی از باروری را با دارونما (placebo) («داروی ساختگی») یا با روش دیگری از جمله یک روش متفاوت آگاهی از باروری مقایسه کردند. روش تست می‌توانست با یک روش مبتنی بر آگاهی از باروری مقایسه شود که همراه با نوع دیگری از کنترل بارداری استفاده شده باشد.
سه مطالعه پیدا شدند؛ یک مورد در کلمبیا و دو مورد در لس‌آنجلس، کالیفرنیا صورت گرفتند. به دلیل روش‌های ضعیف، نتوانستیم هیچ داده‌ای را آنالیز کنیم. نرخ بارداری قابل تعیین نبود. کارآزمایی کلمبیا نشان داد که تعداد مشابهی از زنان در گروه‌های تحریک تخمک‌گذاری و روش وابسته به نشانه‌ها، باردار شدند. در کارآزمایی لس‌آنجلس، بارداری‌های بیشتر در گروه روش تحریک تخمک‌گذاری مشاهده شد. ورود زوج‌ها در کارآزمایی‌های ایالات متحده آمریکا با مشکل مواجه بود، در حالی که در مطالعه کلمبیا به این موضوع اشاره‌ای نشد. نرخ انصراف از ادامه درمان، بالا بود. در دو کارآزمایی بزرگتر، اکثر شرکت‌کنندگان روش خود را زودتر از موعد متوقف کردند.
ما هنوز هم نمی‌دانیم که این روش‌ها تا چه حد در پیشگیری از بارداری موثر هستند. حتی با وجود آموزش و پشتیبانی فراوان، اکثر افراد در این کارآزمایی‌ها ادامه درمان را زودتر از موعد متوقف کردند. روش‌های کنترل بارداری باید پیش از توزیع و استفاده گسترده، با دقت بررسی شوند. کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده، بهترین روش تست اثربخشی یا عدم اثربخشی یک روش هستند.
کارآمدی نسبی روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری برای پیشگیری از بارداری هنوز هم ناشناخته باقی مانده است. با وجود آموزش‌های فشرده و پشتیبانی مستمر، اکثر شرکت‌کنندگان در این کارآزمایی‌ها، پیش از موعد مقرر از ادامه آن منصرف شدند. روش‌های پیشگیری از بارداری باید به درستی، ترجیحا در کارآزمایی‌های تصادفیسازی و کنترل‌شده، پیش از پذیرش و توزیع، ارزیابی شوند.
«روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری» (fertility awareness-based methods) درپیشگیری از بارداری «شامل شناسایی روزهای باروری در چرخه قاعدگی است، چه با مشاهده علائم باروری مانند ترشحات دهانه رحم و دمای پایه بدن، یا از طریق پایش روزهای چرخه قاعدگی. روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری را می‌توان در ترکیب با روش‌های پرهیز از مقاربت یا ایجاد حائل در طول زمان باروری استفاده کرد» (WHO 2000). چندین نام برای توصیف این رویکرد در پیشگیری از بارداری استفاده شده، از جمله «ریتم»، «پیشگیری طبیعی از بارداری» و «پرهیز دوره‌ای». روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری را می‌توان با پرهیز از مقاربت جنسی همراه کرد. به عنوان جایگزین، می‌توان آنها را همراه با روش‌های ضدبارداری ایجاد کننده مانع یا انزال خارج از واژن (withdrawal) در زمان‌های احتمالی باروری استفاده کرد.
همه کارآزمایی‌های تصادفیسازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را بازیابی و آنالیز کردیم که هر روش مبتنی بر آگاهی از باروری را که برای پیشگیری از بارداری استفاده شد، مورد بررسی قرار دادند.
در فوریه 2012، بانک‌های اطلاعاتی رایانه‌ای، CENTRAL؛ MEDLINE؛ POPLINE، و LILACS را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفیسازی و کنترل‌شده با موضوع روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری جست‌وجو کردیم. همچنین برای یافتن کارآزمایی‌ها در پایگاه ClinicalTrials.gov و ICTRP به جست‌وجو پرداختیم. جست‌وجوهای قبلی شامل EMBASE نیز بودند. برای مرور اولیه، فهرست منابع گزارش‌های کارآزمایی و همچنین مقالات مروری را بررسی کردیم.
همه RCTهایی را، به هر زبانی، که به مقایسه موارد زیر پرداختند، وارد این مرور کردیم: هر روش مبتنی بر آگاهی از باروری برای پیشگیری از بارداری با دارونما (placebo)؛ روش دیگر، از جمله روش جایگزین مبتنی بر آگاهی از باروری؛ یا روش‌های مبتنی بر آگاهی از باروری که همراه با دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده شدند.
تمام عناوین و چکیده مقالات یافت‌شده را برای گنجاندن در این مرور ارزیابی کردیم. کیفیت روش‌شناسی (methodology) کارآزمایی‌ها را برای سوگیری‌های (bias) احتمالی با ارزیابی کیفی طراحی مطالعه، روش تصادفیسازی، پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، کورسازی (blinding)، نرخ‌های قطع زودهنگام درمان، و نرخ از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری، بررسی کردیم. به دلیل ضعف‌های روش‌شناسی، نتوانستیم نتایج کارآزمایی‌ها را در نرم‌افزار RevMan وارد کنیم، معیارهای ارتباط را محاسبه کرده یا داده‌ها را ادغام کنیم.
به دلیل روش‌ها و گزارش‌دهی ضعیف، نرخ بارداری تعیین نشد. یک کارآزمایی در کلمبیا، تعداد مشابهی از بارداری‌ها را بین زنانی نشان داد که برای دریافت روش‌های تحریک تخمک‌گذاری و روش طبیعی پیشگیری از بارداری مبتنی بر ترکیب دو روش دمای پایه بدن و روش مخاط دهانه رحم (symptothermal)، تصادفیسازی شدند. برعکس، در یک کارآزمایی همزمان در لس‌آنجلس، تعداد بارداری‌ها در گروهی که به روش تحریک تخمک‌گذاری اختصاص یافتند، بیشتر بود. در دو کارآزمایی انجام‌شده در ایالات متحده آمریکا، ورود شرکت‌کنندگان به‌طور غیرمنتظره‌ای دشوار بود؛ این جنبه در گزارش ارایه‌شده از کلمبیا ذکر نشد. نرخ ادامه درمان، پائین بود. در دو کارآزمایی بزرگتر، اکثر شرکت‌کنندگان پیش از ورود به مرحله مشاهده کارآزمایی، روش اختصاص داده‌شده خود را متوقف کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.