شواهد کافی برای ارزیابی اینکه واکسیناسیون پنوموکوک در دوران بارداری میتواند از عفونتهای نوزاد پیشگیری کند یا خیر، وجود ندارد.
اگرچه میزان بروز بیماری پنوموکوکی تهاجمی در سراسر جهان متغیر است، نرخ بیماری جدی یا مرگومیر در کودکان مبتلا به این عفونت بالا است. ارگانیسم استرپتوکوک پنومونیه (Streptococcus pneumoniae) (پنوموکوک (pneumococcus)) در دستگاه تنفسی فوقانی کلونیزه شده و میتواند باعث باکتریمی، مننژیت، پنومونی و دیگر دستگاههای تنفسی تحتانی، و عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی از جمله اوتیت میانی و سینوزیت، شود. برنامه واکسیناسیون نوزادان تازه متولد شده با سه دوز اولیه با دوز تقویتکننده میتواند تاثیر بیماری پنوموکوکی را در کودکان ایمنشده کاهش دهد، اما این واکسیناسیونها هیچ تاثیر محافظتی در نوزادان کمتر از سه ماه ندارند. ایمنسازی مادر در دوران بارداری از نظر پنوموکوک ممکن است راهی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری پنوموکوکی در ماههای نخست زندگی نوزاد باشد. هفت کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را وارد کردیم. در مجموع 919 زن باردار در شش کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده مشارکت کردند، این کارآزماییها دادههایی را برای این مرور ارائه دادند. کارآزماییها واکسن پنوموکوک پلیساکارید 23-ظرفیتی را با واکسن کنترل مقایسه کردند. همه زنان یکبار تزریق پنوموکوک یا واکسن کنترل (در صورت استفاده) دریافت کردند. میانگین سن بارداری زنان در زمان ایمنسازی، که ذکر شد، بین 27 تا 38 هفته بود. تنها دو کارآزمایی با 241 بارداری عفونتهای نوزادی را گزارش کردند. این اطلاعات برای گفتن اینکه واکسیناسیون پنوموکوک در دوران بارداری منجر به عفونتهای کمتر نوزاد میشود یا خیر، کافی نبود. دو کارآزمایی با 146 مورد بارداری، انتقال پنوموکوک را از بینی نوزادان (کلونیزاسیون پنوموکوکی) گزارش کردند، که شواهد کافی برای نشان دادن تاثیر درمان در کاهش کلونیزاسیون در دو تا سه ماهگی یا شش تا هفت ماهگی وجود نداشت. کارآزماییهای وارد شده از کیفیت معقولی برخوردار بودند. تفاوتی بین واکسن پنوموکوک و واکسن کنترل برای بروز حساسیت در محل تزریق وجود نداشت. هیچ موردی از عارضه جانبی جدی در این کارآزماییها گزارش نشد.
شواهد کافی برای ارزیابی اینکه واکسیناسیون پنوموکوک در دوران بارداری میتواند عفونتهای نوزاد را کاهش دهد یا خیر، وجود ندارد.
سالانه تقریبا 450,000 کودک در سراسر جهان بر اثر ابتلا به عفونتهای پنوموکوکی (pneumococcal infections) جان خود را از دست میدهند. ایجاد مقاومت باکتریایی در برابر عوامل ضد-میکروبی بر دشواری درمان بیماریها میافزاید و بر نیاز به رویکرد پیشگیرانه تاکید میکند. برنامههای واکسیناسیون نوزادان میتوانند تاثیر بیماری پنوموکوکی را در کودکان ایمنشده به میزان قابلتوجهی کاهش دهند، اما تاثیری بر موربیدیتی و مورتالیتی نوزادان کمتر از سه ماه ندارند. واکسیناسیون پنوموکوکی در دوران بارداری ممکن است راهی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری پنوموکوک در ماههای نخست زندگی باشد، پیش از اینکه واکسن پنوموکوکی که به نوزاد تزریق میشود شروع به ایجاد محافظت کند.
ارزیابی تاثیر واکسیناسیون پنوموکوک در دوران بارداری برای پیشگیری از عفونت نوزاد.
در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 جولای 2014) و فهرست منابع مطالعات بازیابیشده به جستوجو پرداختیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده با مشارکت زنان باردار که واکسن پنوموکوک را با دارونما (placebo) یا عدم ارائه مداخله، یا با واکسن دیگری برای پیشگیری از عفونتهای نوزاد مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده، دادهها را استخراج کرده و دقت آنها را بررسی کردند. برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان این مطالعه تماس گرفتیم.
هفت کارآزمایی گنجانده شدند، اما فقط شش کارآزمایی (919 شرکتکننده) دادههایی را ارائه دادند. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه واکسیناسیون پنوموکوک در دوران بارداری خطر عفونت نوزاد را کاهش میدهد، وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 1.46؛ دو کارآزمایی، 241 بارداری، شواهد با کیفیت پائین). اگرچه دادهها تاثیری را بر کاهش کلونیزاسیون پنوموکوکی در نوزادان تا سن 16 ماهگی نشان میدهند (میانگین RR؛ 0.33؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.98؛ یک کارآزمایی، 56 بارداری)، هیچ شواهدی مبنی بر این تاثیر در نوزادان دو تا سه ماه (میانگین RR؛ 1.13؛ 95% CI؛ 0.46 تا 2.78؛ دو کارآزمایی، 146 بارداری، شواهد با کیفیت پائین) یا تا شش تا هفت ماه (میانگین RR؛ 0.67؛ 95% CI؛ 0.22 تا 2.08، دو کارآزمایی، 148 بارداری شواهد با کیفیت پائین) وجود نداشت. هیچ یک از کارآزماییهای موجود در این مرور، مرگومیر نوزادی ناشی از عفونت پنوموکوکی را گزارش نکردند.
سطوح آنتیبادی نوزاد به صورت میانگین هندسی و 95% CI گزارش شدند. نتایج متناقضی بین مطالعات وجود داشتند. دو مطالعه سطوح ایمونوگلوبولین G بالاتری (immunoglobulin G; IgG) را در خون بند ناف در گروه واکسن پنوموکوک در مقایسه با گروه کنترل برای همه سروتیپها نشان دادند. در مقابل، کارآزمایی دیگری تفاوتی در سطوح آنتیبادی نوزادی بین گروه واکسن پنوموکوک و گروه کنترل نشان نداد.
سطوح آنتیبادی مادر به صورت میانگین هندسی و 95% CI گزارش شدند. یک مطالعه سطوح IgG بسیار بالاتری را در سرم مادر در زنان ایمنشده با واکسن پنوموکوک در مقایسه با واکسن کنترل بدون توجه به هر نوعی از سروتیپ نشان داد. مطالعه دیگر سطوح آنتیبادی بسیار بالای مادر را فقط برای سروتیپ 14 نشان داد، اما هیچ شواهدی دال بر تاثیر آن برای سایر سروتیپها وجود نداشت.
درصد زنان دارای محافظت سرمی در یک کارآزمایی هنگام زایمان و 12 ماه پس از زایمان اندازهگیری شد. هنگام زایمان، نتایج برای سروتیپ 6 (RR: 1.49؛ 95% CI؛ 1.31 تا 1.69)، سروتیپ 14 (RR: 1.40؛ 95% CI؛ 1.25 تا 1.56) و سروتیپ 19 (RR: 2.29؛ 95% CI؛ 1.89 تا 2.76) به نفع گروه مداخله بود. هیچ تفاوت گروهی در 12 ماه پس از زایمان برای سروتیپهای 6 یا 14 مشاهده نشد (به ترتیب؛ RR: 1.06؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.12 و RR: 1.06؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.15)، اما نتایج برای سروتیپ 19 به نفع گروه مداخله بود (RR: 1.59؛ 95% CI؛ 1.37 تا 1.85).
تفاوت معنیداری از نظر حساسیت در محل تزریق بین زنان دریافتکننده واکسن پنوموکوک و کسانی که واکسن کنترل دریافت کردند، وجود نداشت (میانگین RR؛ 3.20؛ 95% CI؛ 0.32 تا 31.54؛ دو کارآزمایی، 130 زن).
بهطور کلی، سطح کیفیت شواهد برای پیامدهای اولیه پائین بود. بیشتر پیامدها دارای فواصل اطمینان وسیعی بودند که از خط عدم-تاثیر عبور کردند، و در بیشتر کارآزماییهای وارد شده تعداد شرکتکنندگان و رویدادها کم بود و این امر منجر به کاهش سطح شواهد به دلیل عدم-دقت یافتهها شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.