مایعات و دیورتیک‌ها برای درمان کولیک حاد حالب

سنگ‌های کلیه معمولا از توده‌های کریستال و پروتئین تشکیل می‌شوند. حرکت سنگ‌ها از کلیه به سمت مجاری ادراری یکی از علل شایع انسداد مجاری ادراری در بزرگسالان است و می‌تواند باعث درد شدید (کولیک (colic)) شود. این مرور با هدف تعیین اینکه افزایش مصرف مایعات و دیورتیک‌ها یا هر دو می‌توانند عبور سنگ‌ها را تسریع کرده و نشانه‌ها را بهبود بخشند یا خیر، انجام شد. نه مرور اولیه و نه این به‌روزرسانی متعاقب، شواهد کافی را برای تعیین نتیجه‌گیری در مورد بی‌خطری و اثربخشی افزایش مایعات یا دیورتیک‌ها یا هر دو برای درمان افراد مبتلا به کولیک حاد حالب شناسایی نکردند. انجام مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل‌شده بیشتر و بزرگتر مورد نیاز است.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

ما هیچ شواهد قابل اعتمادی را در متون علمی برای حمایت از استفاده از دیورتیک‌ها و مایع‌درمانی با حجم بالا برای افراد مبتلا به کولیک حاد حالب پیدا نکردیم. با این حال، با توجه به اثر درمانی بالقوه مثبت مایعات و دیورتیک‌ها برای تسهیل عبور سنگ، ظرفیت این مداخلات مستلزم بررسی بیشتر برای تعیین پروفایل‌های بی‌خطری و کارآمدی است.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

کولیک حاد حالب (acute ureteric colic) معمولا با درد شدید و ناتوان‌کننده همراه است. از نظر تئوری، افزایش جریان مایع در کلیه آسیب‌دیده ممکن است عبور سنگ را تسریع کرده و در نتیجه نشانه‌ها را سریعتر بهبود بخشد. با این حال، کارآمدی و بی‌خطری (safety) مداخلاتی مانند مایعات داخل وریدی (intravenous, IV) یا خوراکی با حجم بالا و دیورتیک‌ها به منظور تسریع عبور سنگ حالب، نامشخص است.

اهداف: 

بررسی مزایا و مضرات استفاده از دیورتیک‌ها و مایع‌درمانی IV یا خوراکی با حجم بالا (بیشتر از حجم نگهدارنده) برای درمان بیماران بزرگسال مبتلا به کولیک حاد حالب بدون عارضه.

روش‌های جست‌وجو: 

ما پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین (3 ژانویه 2012) را جست‌وجو کردیم. پیش از این، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین )، MEDLINE (از 1966)، EMBASE (از 1980) را جست‌وجو کرده و فهرست منابع کتب مرجع نفرولوژی و اورولوژی، مقالات مروری، مطالعات مرتبط و خلاصه مقالات مجامع علمی نفرولوژی را به صورت دستی جست‌وجو کردیم.

معیارهای انتخاب: 

همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTها (شامل دوره اول مطالعات متقاطع (cross-over) تصادفی‌سازی شده) که به بررسی مصرف دیورتیک‌ها یا مایعات IV یا خوراکی با حجم بالا برای درمان کولیک حاد حالب بدون عارضه در بیماران بزرگسال مراجعه‌کننده به بخش اورژانس برای نخستین‌بار در طول آن دوره پرداختند، گنجانده شدند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کیفیت مطالعات را بررسی و داده‌ها را استخراج کردند. آنالیز‌های آماری با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) برای مطالعات متعدد با پیامدهای یکسان انجام شدند، در غیر این صورت از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) استفاده شد. نتایج در قالب خطرات نسبی (RR) برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) یا به صورت تفاوت‌های میانگین (MD) برای داده‌‏های پیوسته (continuous data)، هر دو با 95% فواصل اطمینان (CI)، بیان شدند.

نتایج اصلی: 

دو مطالعه (شامل 118 شرکت‌کننده) ارتباط میان هیدراتاسیون شدید و پیامدهای کولیک حالب را بررسی کردند. هنگامی که عدم دریافت مایعات به مدت شش ساعت با تجویز سه لیتر مایعات IV طی یک دوره شش ساعته مقایسه شد، تفاوت معنی‌داری در درد در شش ساعت (1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده: RR: 1.06؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.57)، خارج کردن سنگ با جراحی (1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده: RR: 1.20؛ 95% CI؛ 0.41 تا 3.51) یا دستکاری با سیستوسکوپی (1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده: RR: 0.67؛ 95% CI؛0.21 تا 2.13) وجود نداشت. هنگامی که هیدراتاسیون IV سریع با دو لیتر مایعات در طول چهار ساعت با هیدراتاسیون IV حداقلی با سرعت 20 میلی‌لیتر در ساعت مقایسه شد، تفاوتی در دفع کامل سنگ (1 مطالعه، 43 شرکت‌کننده: RR: 1.38؛ 95% CI؛ 0.50 تا 3.84)، نمره ساعتی درد یا نیاز بیماران به عوامل نارکوتیک (P> 0.05 برای همه مقایسه‌ها) دیده نشد.

یک مطالعه هیچ جزئیاتی را ارایه نکرد که به ما اجازه دهد هر یک از موارد خطر سوگیری (bias) (انتخاب، تشخیص، عملکرد، خروج بیماران از مطالعه (attrition) یا سوگیری گزارش‌دهی (reporting bias)) را ارزیابی کنیم. مطالعه دوم روش تصادفی‌سازی یا تخصیص (allocation) را گزارش نکرد (سوگیری انتخاب - نامشخص)، آنها گزارش کردند که بیماران نسبت به درمان کور بودند ( خطر پائین سوگیری)، ضددرد‌ها بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده نمره درد (خطر پائین) تجویز شدند و ارزیابی عبور سنگ بعید بود که تحت تاثیر آگاهی از تخصیص گروه باشد (خطر پائین). با این حال، مطالعه دوم درصد بالایی را از شرکت‌کنندگان که پس از تصادفی‌سازی حذف شدند، گزارش کرد (26%؛ خطر سوگیری بالا). ما قادر به ارزیابی یا احراز هیچ یک از دیگر موارد خطر سوگیری نبودیم.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information