عفونت محل جراحی (surgical site infection) یکی از عوارض جدی جراحی بوده و معمولا با افزایش طول مدت بستری برای بیمار، و همچنین هزینههای بیمارستانی بیشتر همراه است. استفاده از محلولهای آنتیسپتیک برای حمام کردن یا دوش گرفتن پیش از جراحی بهطور گستردهای بر اساس این باور انجام میشود که به پیشگیری از ابتلا به عفونت محل جراحی کمک میکند. این مرور هفت کارآزمایی را با بیش از 10,000 بیمار شناسایی کرد که استفاده از آنتیسپتیکهای پوستی (محلول کلرهگزیدین) را در برابر صابون معمولی یا عدم شستوشو پیش از جراحی تست کردند. مرور این کارآزماییها شواهد بارزی را نشان نداد مبنی بر اینکه استفاده از محلول کلرهگزیدین پیش از جراحی در پیشگیری از ایجاد عفونت محل جراحی پس از جراحی بهتر از دیگر محصولات شستوشو بود.
این مرور شواهد بارزی را مبنی بر مزیت دوش گرفتن یا حمام کردن پیش از جراحی با کلرهگزیدین نسبت به دیگر محصولات شستوشو، به منظور کاهش عفونت محل جراحی ارائه نمیدهد. تلاش برای کاهش بروز عفونت محل جراحی نازوکومیال باید بر مداخلاتی متمرکز شود که تاثیر آنها اثبات شده است.
عفونت محل جراحی (surgical site infections; SSIs) عبارت است از عفونت زخمهایی که پس از پروسیجرهای تهاجمی (جراحی) ایجاد میشوند. حمام کردن یا دوش گرفتن پیش از جراحی با یک محصول آنتیسپتیک برای شستوشوی پوست یک رویکرد کاملا پذیرفته شده برای کاهش باکتریهای پوست (میکروفلور (microflora)) است. مشخص نیست کاهش میکروفلور پوست منجر به بروز کمتر عفونت محل جراحی میشود یا خیر.
مرور شواهد مربوط به تاثیر حمام کردن یا دوش گرفتن پیش از جراحی با آنتیسپتیکها به منظور پیشگیری از عفونت محل جراحی اکتسابی از بیمارستان (نازوکومیال (nosocomial)).
برای پنجمین نسخه بهروز شده این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین (در 18 دسامبر 2014 جستوجو شد)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library)، شماره 11؛ 2014)؛ Ovid MEDLINE (2012 تا هفته 4 دسامبر سال 2014)؛ Ovid MEDLINE (استنادات در حال انجام و دیگر استنادات نمایه نشده در 18 دسامبر 2014)؛ Ovid EMBASE (2012 تا هفته 51 سال 2014)؛ EBSCO CINAHL (2012 تا 18 دسامبر 2014) و فهرست منابع مقالات را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده که هر نوع داروی آنتیسپتیک مورد استفاده را برای حمام کردن کامل بدن یا دوش گرفتن پیش از جراحی، با ترکیبات غیر آنتیسپتیک در افرادی که تحت جراحی قرار داشتند، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای انتخاب، و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. برای دستیابی به اطلاعات بیشتر، با نویسندگان مطالعه تماس گرفته شد.
هیچ کارآزمایی جدیدی را برای گنجاندن در پنجمین نسخه بهروز شده این مرور شناسایی نکردیم. هفت کارآزمایی با مجموع 10,157 شرکتکننده وارد شدند. چهار مورد از کارآزماییهای وارد شده دارای سه گروه مقایسه بودند. آنتیسپتیک مورد استفاده در همه کارآزماییها کلرهگزیدین گلوکونات 4% (Hibiscrub/Riohex) بود. سه کارآزمایی با 7791 شرکتکننده، کلرهگزیدین را با دارونما (placebo) مقایسه کردند. حمام کردن با کلرهگزیدین در مقایسه با دارونما منجر به کاهشی در بروز SSIها نشد که از اهمیت آماری برخوردار باشد؛ نسبت خطر (relative risk; RR) در SSI معادل 0.91 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 1.04) بود. زمانی که فقط کارآزماییهایی با کیفیت بالا در این مقایسه گنجانده شدند، RR برای SSI معادل 0.95 (95% CI؛ 0.82 تا 1.10) گزارش شد. سه کارآزمایی با 1443 شرکتکننده استفاده از قالب صابون را با کلرهگزیدین مقایسه کردند؛ در صورت ترکیب این دو مداخله، هیچ تفاوتی در خطر بروز SSIها دیده نشد (RR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.57 تا 1.84). سه کارآزمایی با 1192 بیمار حمام کردن با کلرهگزیدین را با عدم شستوشو مقایسه کردند، یک مطالعه بزرگ تفاوتی را به نفع حمام کردن با کلرهگزیدین نشان داد که از اهمیت آماری برخوردار بود (RR: 0.36؛ 95% CI؛ 0.17 تا 0.79). مطالعات کوچکتر تفاوتی را بین بیمارانی که با کلرهگزیدین شسته شده و بیمارانی که پیش از جراحی شسته نشدند، نشان ندادند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.