آنتراسیکلینها یکی از موثرترین درمانهای شیمیدرمانی موجود برای انواع مختلف سرطان به شمار میآیند. با این حال، بسته به دوز تجمعی، خطر آسیب به قلب (سمّیت قلبی) وجود دارد. در تلاش برای پیشگیری از وقوع آسیب قلبی، از مشتقات مختلف آنتراسیکلین (مانند دوکسوروبیسین، دانوروبیسین، و اپیروبیسین) استفاده میشود.
نویسندگان دریافتند که برای استفاده از بسیاری از ترکیبات مختلف مشتقات آنتراسیکلین، شواهدی با کیفیت بالا در دسترس نبوده و نتیجهگیری غیر ممکن است.
برای استفاده از اپیروبیسین در مقابل دوکسوروبیسین، برخی پیشنهادها مبنی بر کاهش نرخ بروز نارسایی قلبی بالینی در بیماران تحت درمان با اپیروبیسین وجود داشت. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد تفاوتی در نرخ پاسخ ضد تومور و بقا (survival) بین اپیروبیسین و دوکسوروبیسین دیده میشود. نمیتوان در مورد عوارض جانبی نتیجهگیری کرد. هیچ اطلاعاتی برای کودکان و بیماران مبتلا به لوکمی وجود ندارد. انجام پژوهشهای بیشتری مورد نیاز است. برای استفاده از دوکسوروبیسین در مقابل دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم، نویسندگان نرخ بسیار کمتری را از نارسایی قلبی بالینی و نارسایی قلبی تحت بالینی (یعنی ناهنجاریهای مختلف قلبی، با روشهای تشخیصی مختلف مانند اکوکاردیوگرافی در بیماران بدون علامت) در بیماران تحت درمان با دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم یافتند. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد تفاوتی در نرخ پاسخ ضد توموری و بقا بین دوکسوروبیسین و دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم دیده میشود. نرخ کمتری از عوارض جانبی در بیماران تحت درمان با دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم شناسایی شد. هیچ اطلاعاتی برای کودکان و بیماران مبتلا به لوکمی وجود ندارد. انجام پژوهشهای بیشتری مورد نیاز است.
وقتی اپیروبیسین یا دوکسوروبیسین با دوز مشابه تجویز میشوند، نمیتوانیم از هیچ یک حمایت کنیم. بر اساس شواهد موجود کنونی در مورد نارسایی قلبی، به این نتیجه میرسیم که در بزرگسالان مبتلا به تومور تو-پُر (solid)، دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم باید به دوکسوروبیسین ترجیح داده شود. هم برای اپیروبیسین در مقابل دوکسوروبیسین و هم برای دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم در مقابل دوکسوروبیسین متداول، هیچ نتیجهگیری در مورد تاثیرات درمان در کودکان تحت درمان با آنتراسیکلینها و همچنین در بیماران مبتلا به لوکمی وجود ندارد. انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه مورد نیاز است. برای دیگر ترکیبات مشتقات آنتراسیکلین، شواهد کافی برای نتیجهگیری قطعی در مورد وقوع سمیّت قلبی در بیماران تحت درمان با آنتراسیکلین در دسترس نبود.
استفاده از آنتراسیکلینها (anthracycline) با وقوع سمیّت قلبی (cardiotoxicity) محدود میشود. در تلاش برای پیشگیری از بروز این وضعیت، مشتقات مختلف آنتراسیکلین مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
تعیین وقوع سمیّت قلبی با استفاده از مشتقات مختلف آنتراسیکلین در بیماران مبتلا به سرطان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین، شماره 2؛ 2009)؛ MEDLINE (1966 تا 29 تا می 2009) و EMBASE (1980 تا 2 جون 2009) را جستوجو کردیم. علاوه بر این، فهرست منابع مقالات مرتبط، خلاصه مقالات کنفرانسها و بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که در آنها مشتقات مختلف آنتراسیکلین در بیماران مبتلا به سرطان (کودکان و بزرگسالان) مقایسه شدند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه، ارزیابی خطر سوگیری (bias) و استخراج دادهها را، از جمله عوارض جانبی، انجام دادند.
پنج RCT را با کیفیت متفاوت شناسایی کردیم که به اپیروبیسین (epirubicin) در مقابل دوکسوروبیسین (doxorubicin) (1036 بیمار) با دوز مشابه پرداختند. متاآنالیز، شواهدی را مبنی بر وجود تفاوت معنیدار در وقوع نارسایی قلبی بالینی میان گروههای درمان نشان نداد (RR: 0.36؛ 95% CI؛ 0.12 تا 1.11). با این حال، برخی پیشنهادها مبنی بر کاهش نرخ نارسایی قلبی بالینی در بیماران تحت درمان با اپیروبیسین وجود دارد.
دو RCT را با کیفیتهای متفاوت شناسایی کردیم که به مقایسه دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم (liposomal-encapsulated) در مقابل دوکسوروبیسین متداول (521 بیمار) پرداختند. متاآنالیز، نرخ بسیار کمتری را از بروز نارسایی قلبی بالینی و نارسایی قلبی بالینی و تحت بالینی در بیماران تحت درمان با دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم نشان داد (به ترتیب، RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.05 تا 0.75 و RR: 0.38؛ 95% CI؛ 0.24 تا 0.59). لازم به ذکر است که در یکی از مطالعات، بیماران گروه دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم، دوز تجمعی بیشتری را از آنتراسیکلین نسبت به بیماران گروه دوکسوروبیسین دریافت کردند.
برای دیگر ترکیبات احتمالی از مشتقات مختلف آنتراسیکلین، فقط یک RCT (اپیروبیسین در مقابل دوکسوروبیسین کپسوله شده با لیپوزوم) یا هیچ RCTای شناسایی نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.