هدف از این مرور، ارزیابی شواهد اثربخشی و بی‌خطری برای استفاده از فاکتور VIIa نوترکیب (recombinant factor VIIa; rFVIIa) بود. این دارو در بیمارانی استفاده شده که در معرض خطر خون‌ریزی شدید (مثلا به دلیل جراحی پرخطر برنامه‌ریزی شده)، یا خون‌ریزی کنترل‌نشده (مثلا مربوط به تروما) قرار دارند. مقالات زیادی در متون علمی در مورد استفاده غیرمجاز از این دارو توضیح داده شده، که اغلب حاکی از مزیت آن است. بااین‌حال، بیشتر مقالات بر اساس تعداد کمی از بیماران (در گزارش‌های موردی (case reports) یا سری موارد (case series)) بوده و ممکن است تحت تاثیر سوگیری (bias) قرار داشته باشند. کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده، یافته‌های پژوهشی را با کیفیت بالاتری ارائه می‌کنند و به ما امکان می‌دهند شواهد اثربخشی دارو را با اطمینان بیشتری ارزیابی کنیم.
این مرور 29 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را با 4290 بیمار وارد کرد. کارآزمایی‌ها، کاهش نسبتا کمی را در میزان هدررفت کل خون یا گلبول‌های قرمز تزریق‌شده (معادل کمتر از یک واحد ترانسفیوژن گلبول قرمز) با استفاده از rFVIIa نشان دادند. بااین‌حال، به دلیل محدودیت‌های داده‌ها، این میزان کاهش احتمالا بیشازحد برآورد شدند. ما هم‌چنین افزایش خطر لخته خونی در شریان‌ها (مانند حمله قلبی یا سکته مغزی) را در بیمارانی که rFVIIa دریافت کردند، مشاهده کردیم. وقتی نتایج با هم تجمیع شدند، داده‌های حمایت‌کننده از استفاده خارج از مجوز FVIIa نوترکیب، ضعیف بودند. استفاده از rFVIIa خارج از اندیکاسیون‌های مجاز فعلی آن باید به کارآزمایی‌های بالینی محدود شود.
اثربخشی rFVIIa به‌عنوان یک داروی هموستاتیک عمومی‌تر، چه از نظر پیشگیرانه و چه از نظر درمانی، ثابت نشده است. نتایج نشان‌دهنده افزایش خطر حوادث شریانی در بیماران دریافت کننده rFVIIa هستند. استفاده از rFVIIa خارج از اندیکاسیون‌های مجاز فعلی آن باید به کارآزمایی‌های بالینی محدود شود.
فاکتور VIIa نوترکیب (recombinant factor VIIa; rFVIIa) برای استفاده در بیماران مبتلا به هموفیلی و آلو (allo)-آنتی‌بادی‌های مهاری و برای پروفیلاکسی و درمان بیماران مبتلا به کمبود مادرزادی فاکتور VII تجویز می‌شود. هم‌چنین برای اندیکاسیون‌های خارج از مجوز، به منظور پیشگیری از خون‌ریزی در جراحی‌هایی که احتمال هدررفت خون زیاد است و/یا برای توقف خون‌ریزی که کنترل آن با روش‌های دیگر دشوار است، استفاده می‌شود. این سومین نسخه از مرور کاکرین در سال 2007 در مورد استفاده از فاکتور VIIa نوترکیب برای پیشگیری و درمان خون‌ریزی در بیماران بدون هموفیلی است، و برای ترکیب داده‌های کارآزمایی اخیر به‌روز شده است.
ارزیابی اثربخشی rFVIIa در صورت استفاده درمانی برای کنترل خون‌ریزی فعال یا پیشگیری از خون‌ریزی (شدید) در بیماران بدون هموفیلی.
تا 23 مارچ 2011، در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE و دیگر بانک‌های اطلاعاتی پزشکی جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) که rFVIIa را با دارونما (placebo)، یا یک دوز از rFVIIa را با دوز دیگر، در هر جمعیتی از بیماران (به جز هموفیلی) مقایسه کردند. پیامدها عبارت بودند از مرگ‌ومیر، هدررفت خون یا کنترل خون‌ریزی، نیاز به ترانسفیوژن گلبول قرمز، تعداد بیماران دریافت‌کننده تزریق خون، و عوارض جانبی ترومبوآمبولی.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم مطالعات بالقوه مرتبط را برای ورود ارزیابی کرده، داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را بررسی کردند. ما مطالعات پیشگیرانه و درمانی rFVIIa را به‌طور جداگانه در نظر گرفتیم.
بیست و نه RCT وارد شدند: 28 RCT دوسو کور (double-blind) و کنترل‌شده با دارونما و یک مورد دوزهای مختلف rFVIIa را مقایسه کرد. در ارزیابی «خطر سوگیری»، اکثر مطالعات با خطراتی برای روایی (validity) مواجه بودند، اگرچه RCTهای درمانی کمتر از RCTهای پیشگیرانه مستعد سوگیری بودند.
شانزده کارآزمایی شامل 1361 شرکت‌کننده، استفاده پیشگیرانه از rFVIIa را بررسی کردند؛ 729 بیمار rFVIIa را دریافت کردند. هیچ شواهدی مبنی بر مزیت این مداخله برای مرگ‌ومیر وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 1.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.97). کاهش هدررفت خون (تفاوت میانگین (MD): 297- میلی‌لیتر؛ 95% CI؛ 416- تا 178-) و کاهش نیاز به ترانسفیوژن گلبول قرمز (MD؛ 261- میلی‌لیتر؛ 95% CI؛ 367- تا 154-) با درمان rFVIIa گزارش شد؛ بااین‌حال، این مقادیر احتمالا به دلیل ناتوانی در ترکیب داده‌های کارآزمایی‌ها (چهار RCT در پیامد هدررفت خون و سه RCT در پیامد نیاز به دریافت ترانسفیوژن) بیشازحد برآورد شده‌اند که تفاوتی را در درمان rFVIIa در مقایسه با دارونما نشان نمی‌دهند. روندی به نفع rFVIIa در تعداد شرکتکنندگان دریافت‌کننده تزریق خون وجود داشت (RR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.01). بااین‌حال، روندی علیه rFVIIa از نظر عوارض جانبی ترومبوآمبولی دیده شد (RR: 1.35؛ 95% CI؛ 0.82 تا 2.25).
سیزده کارآزمایی شامل 2929 شرکت‌کننده، استفاده درمانی از rFVIIa را بررسی کردند؛ 1878 بیمار rFVIIa را دریافت کردند. هیچ پیامدی وجود نداشت که در آن، مزیت یا معایب مشاهده‌شده rFVIIa نسبت به دارونما، فقط به‌طور تصادفی مشاهده نشده باشد. روندی به نفع rFVIIa برای کاهش مرگ‌ومیر وجود داشت (RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.06). بااین‌حال، روندی علیه rFVIIa برای افزایش عوارض جانبی ترومبوآمبولی دیده شد (RR: 1.14؛ 95% CI؛ 0.89 تا 1.47).
هنگامی که همه کارآزمایی‌ها برای بررسی خطر رویدادهای ترومبوآمبولی با هم تجمیع شدند، افزایش قابل توجهی در کل حوادث شریانی مشاهده شد (RR: 1.45؛ 95% CI؛ 1.02 تا 2.05).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.