همودیالیز، مایعات اضافی و محصولات متابولیک را از خون افرادی که عملکرد کلیوی محدودی دارند، حذف میکند. غشاهای همودیالیز بر اساس توانایی آنها در حذف مایعات و مولکولها به دو دسته با شار بالا (high-flux) یا کم شار (low-flux) طبقهبندی میشوند. پیشنهاد شده که حذف املاح بزرگتر از غشاهای همودیالیز با شار بالا ممکن است عملکرد طبیعی کلیه را بهتر منعکس کند و پیامدهای بالینی را بهبود بخشد. برای بررسی این موضوع، 33 مطالعه را آنالیز کردیم که شامل 3820 نفر بودند و بهطور مستقیم همودیالیز را با استفاده از غشاهای با شار بالا یا کم شار مقایسه کردند.
به این نتیجه رسیدیم که غشاهای دیالیز با شار بالا مرگومیرهای ناشی از علل قلبی و گردش خون (قلبیعروقی) را تا 17% کاهش میدهند، اما خطر کلی مرگومیر را کم نمیکنند. این بدان معناست که اگر 100 نفر به مدت تقریبا دو سال تحت درمان با دیالیز با شار بالا قرار گیرند، ممکن است از سه مورد مرگومیر ناشی از علل قلبیعروقی در افرادی که نیاز به همودیالیز طولانیمدت دارند، پیشگیری شود.
بر اساس شواهد موجود، نمیتوانیم مطمئن باشیم که نوع شار غشایی درگیر تاثیری بر مرگومیرهای ناشی از عفونت، بستری شدن در بیمارستان، مشکلات مفصلی ناشی از دیالیز طولانیمدت، کیفیت زندگی یا عملکرد کلیوی در افراد تحت همودیالیز طولانیمدت داشته باشد.
همودیالیز با شار بالا ممکن است مورتالیتی قلبیعروقی را در افرادی که نیاز به همودیالیز دارند، تا حدود 15% کاهش دهد. اکنون برای تایید این یافته به انجام یک RCT بزرگ با طراحی خوب نیاز است.
دستورالعملهای بالینی در مورد استفاده از غشاهای همودیالیز با شار بالا (high-flux) بسیار متفاوت هستند.
هدف ما آنالیز شواهد فعلی گزارش شده در مورد مزایا و آسیبهای همودیالیز با شار بالا (high-flux) و کم شار (low-flux) بود.
از طریق برقراری ارتباط با هماهنگ کننده جستوجوی کارآزماییها (Trials Search Co-ordinator) و با استفاده از واژگان و اصطلاحات جستوجوی مرتبط با این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین را جستوجو کردیم (جولای 2012). پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین شامل مطالعات شناسایی شده از منابع زیر است: جستوجوهای انجام شده به صورت Quarterly در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین CENTRAL، جستوجوهای هفتگی در MEDLINE OVID SP، جستوجوی دستی مجلات مرتبط با بیماریهای کلیه و مجموعه مقالات کنفرانسهای اصلی درباره بیماریهای کلیه، جستوجوهای انجام شده در سال جاری در EMBASE OVID SP، هشدارهای هفتگی برای آگاهیبخشی در مجلات منتخب مربوط به بیماریهای کلیه و جستوجو در پورتال جستوجوی پایگاه ثبت بینالمللی کارآزماییهای بالینی (ICTRP) و ClinicalTrials.gov.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که همودیالیز با شار بالا را با همودیالیز کم شار در افراد مبتلا به بیماری پیشرفته کلیه (end-stage kidney disease; ESKD) که به همودیالیز طولانیمدت نیاز داشتند، مقایسه کردند.
دادهها بهطور مستقل توسط دو نویسنده برای ویژگیهای مطالعه (شرکتکنندگان و مداخلات)، خطرات سوگیری (bias)، و پیامدها (مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) و مورتالیتی به علت خاص، بستری شدن در بیمارستان، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome)، آرتروپاتی (arthropathy) مرتبط با دیالیز، عملکرد کلیه و نشانهها) بین افراد تحت همودیالیز استخراج شد. تاثیرات درمان در قالب خطر نسبی (RR) یا تفاوت میانگین (MD)، با 95% فواصل اطمینان (CI) با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) بیان شدند.
تعداد 33 مطالعه را شامل 3820 شرکتکننده مبتلا به ESKD وارد مرور کردیم. غشاهای با شار بالا مورتالیتی قلبیعروقی را کاهش دادند (5 مطالعه، 2612 شرکتکننده: RR: 0.83؛ 95% CI؛ 0.70 تا 0.99) اما موجب کاهش مورتالیتی به هر علتی (10 مطالعه؛ 2915 شرکتکننده: RR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.04) یا مورتالیتی ناشی از عفونت (3 مطالعه، 2547 شرکتکننده: RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.14) نشدند. بهطور مطلق، غشاهای با شار بالا ممکن است از سه مورد مرگومیر قلبیعروقی در 100 نفری که به مدت دو سال تحت درمان با همودیالیز قرار گرفتهاند، پیشگیری کنند. در حالی که غشاهای با شار بالا باعث کاهش سطح بتا-2 میکروگلوبولین قبل از دیالیز شدند (MD؛ 12.17- میلیگرم/لیتر؛ 95% CI؛ 15.83- تا 8.51- میلیگرم/لیتر)، دادههای کافی برای تخمین قابل اعتماد تاثیرات شار غشایی بر بستری شدن در بیمارستان، سندرم تونل کارپال یا آرتروپاتی مرتبط با آمیلوئید در دسترس نبود. گزارشدهی انتخابی (selective reporting) در چند مطالعه، شواهد را برای نشان دادن تاثیرات غشاهای با شار بالا محدود کرد. تعداد ناکافی مطالعات، توانایی ما را برای انجام آنالیزهای زیر گروه بر اساس نوع غشاء، قابلیت زیستسازگاری یا استفاده مجدد محدود کرد. بهطور کلی، خطر سوگیری در اکثر مطالعات یا بالا بود یا نامشخص.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.