شواهد مربوط به تاثیرات استفاده از عسل را در بهبود هر نوع زخم مرور کردیم. تعداد 26 مطالعه را پیدا کردیم که شامل 3011 فرد با انواع مختلف زخم بودند. عسل با درمان‌های مختلف زیادی در مطالعات وارد شده مقایسه شد.
تفاوت در انواع زخم‌ها و مقایسه‌کننده‌ها، نتیجه‌گیری‌های کلی را در مورد تاثیرات عسل بر بهبود زخم غیر-ممکن می‌سازد. شواهد برای اکثر مقایسه‌ها از کیفیت پائین یا بسیار پائین برخوردار بود. این مساله عمدتا به این دلیل بود که فکر می‌کردیم مشکلات طراحی برخی از مطالعات، نتایج آنها را غیر-قابل اعتماد کرده و برای بسیاری از پیامدها فقط اطلاعات بسیار اندکی در دسترس بود. در برخی موارد نتایج مطالعات به‌طور قابل‌توجهی متفاوت بود.
شواهدی با کیفیت بالا وجود دارد که نشان می‌دهد عسل سوختگی‌هایی را با ضخامت جزئی حدود 4 تا 5 روز سریع‌تر از پانسمان‌های معمولی التیام می‌بخشد. شواهدی با کیفیت متوسط وجود دارد که عسل برای التیام زخم‌های عفونی پس از جراحی موثرتر از استفاده از آنتی‌سپتیک و به دنبال آن گاز پانسمان است.
مشخص نیست که عسل برای درمان سوختگی، زخم‌های حاد و مزمن مختلط، زخم‌های فشاری، گانگرن فورنیه (Fournier's gangrene)، زخم‌های وریدی پا، زخم‌های حاد خفیف، زخم پای دیابتی و لیشمانیوز بهتر از درمان‌های دیگر است یا بدتر، زیرا اکثر شواهد موجود کیفیت پائین یا بسیار پائینی دارند.
شواهد تا اکتبر 2014 به‌روز است.
به دلیل ماهیت ناهمگون جمعیت بیماران و مقایسه‌کننده‌های مورد مطالعه و عمدتا کیفیت پائین شواهد، نتیجه‌گیری‌های کلی در مورد تاثیرات عسل به عنوان یک درمان موضعی برای زخم‌ها دشوار است. سطح کیفیت شواهد به دلیل خطر سوگیری و عدم-دقت کاهش یافت. به نظر می‌رسد که عسل سوختگی‌هایی را با ضخامت جزئی سریع‌تر از درمان‌های معمول (که شامل فیلم پلی‌اورتان، گاز پارافینی، گاز آغشته به سوفرامایسین (soframycin)، لینن استریل و باز گذاشتن سوختگی‌ها است) و زخم‌های عفونی پس از جراحی را سریع‌تر از آنتی‌سپتیک‌ها و گازها التیام می‌بخشد. فراتر از این مقایسه‌ها، همه شواهد مبنی بر وجود تفاوت در تاثیرات عسل و مقایسه‌کننده‌ها کیفیت پائین یا بسیار پائینی داشته و مبنای محکمی برای تصمیم‌گیری نیستند.
عسل یک محلول قندی چسبناک و فوق اشباع شده است که از شهد جمع‌آوری شده و اصلاح شده توسط زنبور عسل به نام آپیس ملیفرا (Apis mellifera) به دست می‌آید. این ماده از زمان‌های قدیم به عنوان درمانی برای مراقبت از زخم استفاده می‌شد. شواهد حاصل از مطالعات حیوانی و برخی کارآزمایی‌ها نشان می‌دهد که عسل ممکن است بهبود زخم را تسریع کند.
هدف از این مرور، ارزیابی تاثیرات عسل در مقایسه با پانسمان‌های جایگزین زخم و درمان‌های موضعی بر بهبود زخم‌های حاد (مانند سوختگی، پارگی پوست) و/یا مزمن (مثلا زخم‌های وریدی) بود.
برای این نسخه به‌روز شده مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین (در 15 اکتبر 2014 جست‌وجو شد)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)) (شماره 9، 2014)؛ Ovid MEDLINE (1946 تا هفته 1 اکتبر سال 2014)؛ Ovid MEDLINE (استنادات در حال انجام و سایر استنادات نمایه نشده در 13 اکتبر 2014)؛ Ovid EMBASE (1974 تا 13 اکتبر 2014)؛ و EBSCO CINAHL (1982 تا 15 اکتبر 2014) را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی شده‌ای که عسل را به‌عنوان درمانی برای هر نوع زخم حاد یا مزمن ارزیابی کردند، مورد بررسی قرار گرفتند. هیچ محدودیتی از نظر منبع، تاریخ انتشار یا زبان نگارش مقاله وجود نداشت. ترمیم زخم، نقطه پایانی (endpoint) اولیه بود.
داده‌های به دست آمده از کارآزمایی‌های واجد شرایط توسط یک نویسنده مرور، و با استفاده از برگه استخراج داده‌ها استخراج و خلاصه شده و به‌طور مستقل توسط نویسنده مرور دوم تایید شد. همه داده‌ها متعاقبا توسط دو نویسنده دیگر کنترل شده‌اند.
تعداد 26 کارآزمایی واجد شرایط (در کل شامل 3011 شرکت‌کننده) را شناسایی کردیم. سه کارآزمایی تاثیرات عسل را بر زخم‌های حاد خفیف، و 11 کارآزمایی عسل را در درمان سوختگی ارزیابی کردند، 10 کارآزمایی افراد را با زخم‌های مزمن مختلف به کار گرفتند، از جمله دو کارآزمایی شامل افراد مبتلا به زخم‌های وریدی پا، دو کارآزمایی شامل افراد مبتلا به زخم پای دیابتی و کارآزمایی واحد زخم‌های عفونی پس از جراحی، آسیب‌های فشاری، لیشمانیوز جلدی (cutaneous Leishmaniasis) و گانگرن فورنیه (Fournier's gangrene). دو کارآزمایی جمعیت مختلطی را از افراد مبتلا به زخم‌های حاد و مزمن انتخاب کردند. کیفیت شواهد بین مقایسه‌های مختلف و پیامدها متغیر بود. سطح کیفیت شواهد را عمدتا به دلیل وجود خطر سوگیری (bias)، عدم-دقت، و در موارد معدودی، به دلیل ناهمگونی کاهش دادیم.
شواهدی با کیفیت بالا وجود دارد (2 کارآزمایی، 992 = n) مبنی بر اینکه پانسمان‌های عسل، سوختگی با ضخامت جزئی را سریع‌تر از پانسمان‌های معمولی التیام می‌دهند (WMD؛ 4.68- روز، 95% CI؛ 5.09- تا 4.28-) اما مشخص نیست که تفاوتی در نرخ عوارض جانبی (شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا عفونت (شواهد با کیفیت پائین) وجود دارد یا خیر.
شواهدی با کیفیت بسیار پائین (4 کارآزمایی، 332 = n) وجود دارد که نشان می‌دهد سوختگی‌های درمان شده با عسل سریع‌تر از درمان با سولفادیازین نقره (silver sulfadiazine; SSD) بهبود می‌یابند (WMD؛ 5.12- روز، 95% CI؛ 9.51- تا 0.73-) و شواهدی با کیفیت بالا از 6 کارآزمایی وجود دارد (462 = n) مبنی بر اینکه هیچ تفاوتی در خطر کلی بهبودی طی 6 هفته برای عسل در مقایسه با SSD وجود ندارد (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.02) اما خطر کلی عوارض جانبی با عسل نسبت به SSD کمتر است. شواهدی با کیفیت پائین وجود دارد (1 کارآزمایی، 50 = n) مبنی بر اینکه اکسیزیون و پیوند زودهنگام، سوختگی‌هایی با ضخامت جزئی و سوختگی‌هایی با ضخامت کامل را سریع‌تر از استفاده از عسل و به دنبال آن، در صورت نیاز، انجام پیوند، بهبود می‌بخشد (WMD؛ 13.6 روز، 95% CI؛ 9.82 تا 17.38).
شواهدی با کیفیت پائین (2 کارآزمایی، مقایسه‌کننده‌های مختلف، 140 = n) وجود دارد که نشان می‌دهد عسل، جمعیت مختلط زخم‌های حاد و مزمن را سریع‌تر از SSD یا پانسمان‌های قندی التیام می‌بخشد.
عسل زخم‌های عفونی پس از جراحی را سریع‌تر از شست‌وشو با آنتی‌سپتیک و به دنبال آن گاز التیام بخشید و با عوارض جانبی کمتری همراه بود (1 کارآزمایی، 50 = n، شواهد با کیفیت متوسط، RR برای بهبودی: 1.69؛ 95% CI؛ 1.10 تا 2.61)؛ زخم‌های فشاری را سریع‌تر از خیساندن با سالین (1 کارآزمایی، 40 = n، شواهد با کیفیت بسیار پائین، RR: 1.41؛ 95% CI؛ 1.05 تا 1.90)، و گانگرن فورنیه را سریع‌تر از خیساندن با محلول Eusol (1 کارآزمایی، n = 30، شواهد با کیفیت بسیار پائین، WMD؛ 8.00- روز؛ 95% CI؛ 6.08- تا 9.92- روز) التیام داد.
تاثیرات عسل نسبت به مقایسه‌کننده‌ها برای موارد زیر نامشخص است: زخم‌های وریدی پا (2 کارآزمایی، 476 = n، شواهد با کیفیت پائین)؛ زخم‌های حاد خفیف (3 کارآزمایی، 213 = n، شواهد با کیفیت بسیار پائین)؛ زخم پای دیابتی (2 کارآزمایی، 93 = n، شواهد با کیفیت پائین)؛ لیشمانیوز (1 کارآزمایی، 100 = n، شواهد با کیفیت پائین)؛ زخم‌های مزمن مختلط (2 کارآزمایی، 150 = n، شواهد با کیفیت پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.