سوال مطالعه مروری
ما این مرور را برای ارزیابی تاثیرات انواع مختلف دستگاههای آهستهرهش فلوراید در پیشگیری، توقف، یا معکوس کردن پیشرفت پوسیدگی دندان روی همه انواع سطوح دندانهای deciduous (نوزاد) و دائمی انجام دادیم.
پیشینه
پوسیدگی دندان به طور مساوی بین افراد توزیع نمیشود و گروههای خاصی در معرض خطر بیشتر پیشرفت پوسیدگی دندان در مقایسه با دیگران قرار دارند. برای مثال، پژوهش انجام شده در اسکاتلند نشان داده که 50% از موارد پوسیدگی دندان در 11% از کودکان 5 ساله و فقط 6% از کودکان 14 ساله رخ میدهد. در پرتو این توزیع غیر-یکنواخت، اغلب پیشنهاد میشود که این درصد کوچک از کودکان ممکن است از اقدامات پیشگیرانه هدفمند پوسیدگی برای تاثیر بالقوه بزرگ آن، با یک روش هزینه-اثربخش، بهرهمند شوند. یکی از این اقدامات پیشگیرانه، استفاده از دستگاههای آهستهرهش فلوراید است (به عنوان مثال گویهای شیشهای آزاد کننده فلوراید که به آهستگی حل میشوند).
ویژگیهای مطالعه
نویسندگان از گروه سلامت دهان در کاکرین این مرور را از مطالعات موجود انجام دادند و شواهد در حال حاضر تا 23 ژانویه 2018 بهروز است. بانکهای اطلاعاتی علمی را برای یافتن کارآزماییهای بالینی در کودکان یا بزرگسالان درمان شده با دستگاههای آهستهرهش فلوراید مورد بررسی قرار دادیم که با نوع دیگری از درمان فلوراید مقایسه شدند (به عنوان مثال خمیر دندان، محلول شستوشوی دهان، ژل یا جلا دهنده)، دارونما (placebo) (درمان ساختگی)، یا عدم درمان (مراقبت معمول). درمانها باید برای حداقل 1 سال مورد استفاده و نظارت قرار گیرد.
نتایج کلیدی
یک مطالعه را پیدا کردیم که 174 کودک را برای دریافت گویهای شیشهای آزاد کننده فلوراید که به آهستگی حل میشوند یا گویهای دارونما تصادفیسازی کرد. این مطالعه در یک مدرسه شهری در منطقهای انجام شد که با آب با فلورید پائین سرو کار داشت. فقط 48% از کودکان این مهرهها را نگه داشتند و برای تجزیهوتحلیل در دسترس بودند.
شواهد کافی برای تعیین اینکه دستگاههای آهستهرهش فلوراید (مانند گویهای شیشهای) به کاهش پوسیدگی دندان کمک میکنند یا خیر، کافی نیست. حفظ و نگهداری این مهرهها یک مشکل محسوب میشود.
کیفیت شواهد
شواهد مربوط به افزایش پوسیدگی، عوارض جانبی و نگهداری کیفیت بسیار پائینی داشتند.
شواهد کافی برای تعیین تاثیر مهار کنندگی پوسیدگی ناشی از گویهای شیشهای آهستهرهش فلوراید وجود ندارد. مجموعه شواهد موجود دارای کیفیت بسیار پائین است و یک تخمین بالقوه بیش از حد از مزیت نسبت به میانگین کودکان وجود دارد. قابلیت کاربرد یافتهها در برابر جمعیت وسیعتر مشخص نیست؛ این مطالعه شامل کودکانی محروم از سطوح کافی فلوراید در آب آشامیدنی بودند و در معرض خطر بالای پوسیدگی قرار داشتند. علاوه بر این، شواهد فقط از کودکانی به دست آمد که در 2 سال هنوز هم مهره متصل شده (48% از همه کودکان در دسترس) را داشتند؛ این تجهیزات ممکن است برای کودکانی که دستگاههای آهستهرهش فلوراید را از دست داده بودند، مزیت زیادی در پی نداشته باشند.
دستگاههای آهستهرهش فلوراید به عنوان یک روش بالقوه هزینه-اثربخش در کاهش پوسیدگی دندان در افراد با خطر بالای بیماری مورد بررسی قرار گرفتهاند. این دومین نسخه بهروز از مرور کاکرین است که اولین بار در سال 2006 منتشر شد و پیش از این در سال 2014 بهروز شده بود.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی انواع مختلف دستگاههای آهستهرهش فلوراید در پیشگیری، توقف، یا معکوس کردن پیشرفت ضایعات پوسیدگی روی همه انواع سطوح دندانهای شیری (deciduous) و دائمی.
متخصص اطلاعات گروه سلامت دهان در کاکرین بانکهای اطلاعاتی زیر را جستوجو کرد: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 23 ژانویه 2018)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL، شماره 12، 2017) در کتابخانه کاکرین (جستوجو شده در 23 ژانویه 2018)؛ MEDLINE Ovid (از 1946 تا 23 ژانویه 2018) و Embase Ovid (از 1980 تا 23 ژانویه 2018). مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی در حال انجام مؤسسات ملی سلامت ایالات متحده ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت برای کارآزماییهای در حال انجام جستوجو شدند (23 ژانویه 2018). هیچ محدودیت زبانی یا زمانی را برای مقالات منتشر شده در زمان جستوجوی بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی قائل نشدیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) وارد مرور شدند که به مقایسه دستگاههای آهستهرهش فلوراید با یک درمان فلوراید جایگزین، دارونما (placebo)، یا عدم مداخله در تمام گروههای سنی پرداختند. معیارهای پیامد اصلی به دنبال تغییراتی در تعداد دندانهای پوسیده، از دست داده شده و پر کرده یا سطوح (DMFT/DMFS در دندانهای دائمی یا dmft/dmfs در دندانهای شیری) و پیشرفت ضایعات پوسیدگی از طریق مینای دندان و در عاج دندان یا dentine بودند.
جمعآوری و تجزیهوتحلیل دادهها را با استفاده از روشهای استاندارد مرور کاکرین انجام دادیم. حداقل دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم تمام مراحل اصلی مرور را انجام دادهاند، از قبیل غربالگری خلاصهها، کاربرد معیارهای ورود، استخراج اطلاعات و ارزیابی خطر سوگیری (bias). اختلافات را از طریق بحث یا داوری نویسنده سوم یا چهارم حلوفصل کردیم.
هیچ شواهدی را پیدا نکردیم که به مقایسه دستگاههای آهستهرهش فلوراید با سایر انواع درمان فلوراید، پرداخته باشند.
ما فقط یک RCT دوسو-کور را یافتیم که شامل 174 کودک بوده و به مقایسه یک دستگاه آهستهرهش فلوراید (گویهای شیشهای با فلوراید به سطوح بوکال ماگزیلاری راست در اولین دندانهای مولر دائمی متصل شده بودند) در برابر کنترل کننده (گویهای شیشهای بدون فلوراید که به سطوح بوکال ماگزیلاری راست در اولین دندانهای مولر دائمی متصل شده بودند) پرداخته بودند. این مطالعه با خطر بالای سوگیری ارزیابی شد. این مطالعه کودکان را از هفت مدرسه در منطقهای محروم با سطح پائین فلوراید در آب وارد کرد. میانگین سنی در ابتدای این مطالعه 8.8 سال بود و در پایان 10.9 سال بود. DMFT در دندانهای دائمی یا dmft در دندانهای شیری بزرگتر از یک در ابتدای مطالعه و بزرگتر از یک میلیون واحد کولونی شکل گرفته ازاسترپتوکوک موتانس (Streptococcus mutans) به ازای هر میلیلیتر از بزاق بود.
هر چند 132 کودک پس از دو سال تکمیل مطالعه هنوز در مطالعه باقی مانده بودند، معاینه و تجزیهوتحلیلهای آماری روی 63 کودک انجام شد (31 کودک در گروه مداخله و 32 کودک در گروه کنترل) که گویها را در دهان خود نگه داشته بودند (نرخ نگهداری در 2 سال عبارت بود از 47.7%). میان 63 کودک، افزایش پوسیدگی در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل بهطور قابل توجهی کمتر بود (DMFT: تفاوت میانگین (MD): 0.72-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.23- تا 0.21-، DMFS: تفاوت میانگین (MD): 1.52-؛ 95% CI؛ 2.68- تا 0.36-؛ (شواهد با کیفیت بسیار پائین)). هرچند این تفاوت از نظر بالینی معنیدار بود، فقط برای افرادی درست بود که گویها را در دهان خود نگاه داشته بودند، در حالی که بیش از 50% از کودکان آنها را نگاه نداشته بودند.
آسیبها درون گزارش کارآزمایی گزارش نشدهاند. شواهدی برای نتایج دیگر که در این مرور به دنبال آن بودند (پیشرفت به سوی ضایعات پوسیدگی، درد دندان، دادههای مراقبت سلامت) نیز گزارش نشده است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.