آمبلیوپی (amblyopia) (تنبلی چشم) اصطلاحی است که کاهش بینایی را در یک یا هر دو چشم توصیف می‌کند. گاهی اوقات آمبلیوپی ممکن است ناشی از نیاز به عینک باشد. نیاز به عینک ممکن است در یک چشم بیشتر باشد و باعث آمبلیوپی فقط در چشم ضعیف‌تر شود. این امر به این دلیل اتفاق می‌افتد که مغز تصویری ضعیف‌تر را از چشمی که بیشتر به عینک نیاز دارد، دریافت می‌کند و ترجیح می‌دهد از چشمی با تصویر واضح‌تر استفاده کند. گاهی اوقات ممکن است نیاز شدیدی به استفاده از عینک در هر دو چشم وجود داشته باشد که باعث آمبلیوپی در هر دو چشم می‌شود، به این دلیل که مغز تصویری تار را از هر دو چشم دریافت می‌کند.
کودکانی که به دلیل نیاز به عینک در فقط یک چشم، دچار آمبلیوپی هستند، اغلب علاوه بر استفاده از عینک، از آنها خواسته می‌شود که برای بهبود بینایی خود، چشم سالم را با یک پچ بپوشانند. این مرور نشان داد که برای برخی از کودکان مبتلا به این نوع آمبلیوپی، یک دوره استفاده از عینک به تنهایی می‌تواند بینایی طبیعی آنها را بازگرداند. برای کودکانی که فقط با عینک زدن بینایی‌شان بهبود پیدا نمی‌کند، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از پچ می‌تواند بینایی را بیشتر بهبود بخشد. در حال حاضر، نمی‌توان در ابتدای درمان گفت کدام کودک فقط به عینک پاسخ درمانی خواهد داد و کدام کودک به پچ نیز نیاز خواهد داشت. مقدار نیاز به پچ برای هر کودک به‌طور دقیق قابل پیش‌بینی نیست، چرا که تاثیر عواملی مانند سن به‌طور کامل مشخص نشده است. این یافته‌ها مبتنی بر نتایج یازده کارآزمایی با کیفیت بالا هستند.
در حال حاضر به کودکانی که به دلیل نیاز به عینک در هر دو چشم دچار آمبلیوپی در هر دو چشم هستند، توصیه می‌شود برای بهبود بینایی خود تا جایی که امکان‌پذیر است از عینک استفاده کنند. هیچ کارآزمایی‌ای برای درمان کودکانی که بینایی هر دو چشمشان کاهش یافته بود، پیدا نشد.
در برخی از موارد آمبلیوپی انکساری یک‌طرفه، به نظر می‌رسد که فقط اصلاح انکسار، مزیت درمانی دارد. در مواردی که آمبلیوپی همچنان ادامه دارد، شواهد نشان می‌دهد که اضافه کردن بستن چشم می‌تواند بینایی را بیشتر بهبود بخشد. علیرغم پیشرفت‌هایی که در درک درمان آمبلیوپی صورت گرفته است، هنوز هم تنظیم برنامه‌های درمانی فردی برای آمبلیوپی امکان‌پذیر نیست. ماهیت هر گونه تاثیر دوز/پاسخ ناشی از بستن چشم باید مشخص شود. به نظر می‌رسد که بستن نسبی چشم همزمان با استفاده از عینک برای درمان آمبلیوپی انکساری یک‌طرفه، تاثیر درمانی مشابهی با استفاده از عینک به تنهایی دارد. رژیم‌های درمانی برای آمبلیوپی انکساری دوطرفه و یک‌طرفه نیاز به بررسی بیشتر دارند.
آمبلیوپی انکساری (refractive amblyopia) یک علت شایع کاهش حدت بینایی در دوران کودکی است، اما درمان مطلوب آن به خوبی تعریف نشده است. در این مرور، تاثیر درمانی ناشی از استفاده از عینک و بستن متداول چشم مورد ارزیابی قرار گرفت.
ارزیابی شواهد مربوط به اثربخشی استفاده از عینک، بستن چشم یا هر دو در درمان آمبلیوپی انکساری یک‌طرفه و دوطرفه.
پایگاه‌های CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه چشم و بینایی در کاکرین) ( کتابخانه کاکرین ، 2012، شماره 1)؛ MEDLINE (ژانویه 1950 تا ژانویه 2012)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا ژانویه 2012)؛ بانک اطلاعاتی متون علمی علوم سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (ژانویه 1982 تا ژانویه 2012)؛ متا رجیستر کارآزمایی‌های کنترل‌شده ( m RCT)؛ ( www.controlled-trials.com )، ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov ) و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP) ( www.who.int/ictrp/search/en ) را جست‌وجو کردیم. در جست‌وجوهای الکترونیکی برای یافتن کارآزمایی‌ها، هیچ محدودیتی از نظر تاریخ یا زبان نگارش مقاله اعمال نشد. بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی را آخرین‌بار در 24 ژانویه 2012 جست‌وجو کردیم. خلاصه مقالات کنفرانس‌های مرتبط را نیز به صورت دستی جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای واجد شرایط ورود به این مرور بودند که به بررسی درمان آمبلیوپی انکساری یک‌طرفه و دوطرفه با استفاده از عینک، با یا بدون بستن چشم پرداختند. مطالعاتی را شامل شرکت‌کنندگانی در تمام سنین در این مرور وارد کردیم.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم، همه چکیده مقالات شناسایی‌شده را توسط جست‌وجو بررسی کردند. نسخه‌های متن کامل را دریافت کرده و در صورت لزوم با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. یازده کارآزمایی واجد شرایط ورود به این مرور بودند. داده‌ها را از هشت کارآزمایی استخراج کردیم. با توجه به اینکه داده‌های کافی برای سه کارآزمایی باقی‌مانده وجود نداشت، استخراج داده امکان‌پذیر نبود. هیچ کارآزمایی‌ای را با حضور شرکت‌کنندگان مبتلا به آمبلیوپی دوطرفه شناسایی نکردیم. هیچ متاآنالیزی را انجام ندادیم زیرا کارآزمایی‌های کافی برای هر پیامد وجود نداشت.
در همه مطالعات، میانگین حدت بینایی (انحراف معیار (standard deviation; SD)) در چشم مبتلا به آمبلیوپی پس از درمان گزارش شد. همه کارآزمایی‌های واردشده، درمان را برای آمبلیوپی انکساری یک‌طرفه گزارش کردند.
یک مطالعه شرکت‌کنندگان را با یک روش تصادفی‌سازی شده به استفاده از فقط عینک در مقایسه با عدم درمان، عینک به علاوه بستن چشم در مقایسه با عدم درمان، و استفاده از عینک به علاوه بستن چشم در مقایسه با استفاده از فقط عینک، اختصاص داد. برای استفاده از فقط عینک در مقایسه با عدم درمان، میانگین (SD) حدت بینایی عبارت بود از: گروه عینک 0.31 (0.17)؛ گروه عدم درمان 0.42 (0.19)؛ و تفاوت میانگین (MD) میان گروه‌ها 0.11- گزارش شد (معنی‌داری مرزی از نظر آماری: %95 فاصله اطمینان (CI): 0.22- تا 0.00). برای استفاده از عینک به علاوه بستن چشم در مقایسه با عدم درمان، میانگین (SD) حدت بینایی عبارت بود از: درمان کامل 0.22 (0.13)؛ عدم درمان 0.42 (0.19). تفاوت میانگین (MD) میان گروه‌ها 0.20- بود (معنی‌دار از نظر آماری: %95 CI؛ 0.30- تا 0.10-). برای استفاده از فقط عینک به علاوه بستن چشم در مقایسه با فقط عینک، MD برابر با 0.09- بود (معنی‌داری مرزی از نظر آماری: 95% CI؛ 0.18- تا 0.00). برای دو کارآزمایی دیگر که همچنین این مقایسه را مورد بررسی قرار دادند، MD برای یک کارآزمایی 0.15- (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: 95% CI؛ 0.32- تا 0.02) و MD برای کارآزمایی دوم 0.01 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: 95% CI؛ 0.08- تا 0.10) بود.
سه کارآزمایی روش‌های بستن چشم را مرور کردند. یک کارآزمایی دو ساعت بستن چشم را در مقایسه با شش ساعت برای آمبلیوپی متوسط بررسی کرد: MD: 0.01 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: %95 CI؛ 0.06- تا 0.08)؛ کارآزمایی دوم 2003b شش ساعت بستن چشم را در مقایسه با بستن تمام وقت چشم برای آمبلیوپی شدید مرور کرد: MD: 0.03 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: %95 CI؛ 0.08- تا 0.14) و سومین کارآزمایی شش ساعت بستن چشم را در مقایسه با بستن تمام وقت چشم بررسی کرد: MD: -0.12 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: %95 CI؛ 0.27- تا 0.03). یک کارآزمایی به بررسی بستن کامل چشم همراه با فعالیت‌های نزدیک یا دور چشم پرداخت: MD: -0.03 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری؛ 95% CI؛ 0.09- تا 0.03). یک کارآزمایی به بررسی بستن نسبی چشم و استفاده از عینک در مقایسه با استفاده از فقط عینک پرداخت: MD: -0.01 (معنی‌دار نبودن از نظر آماری: %95 CI؛ 0.05- تا 0.03).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.