نئوپلازی تروفوبلاستیک بارداری (gestational trophoblastic neoplasia; GTN) سرطانی است که اغلب پس از بارداری مولار ایجاد میشود اما میتواند پس از هر نوع بارداری نیز رخ دهد. بارداریهای مولار به دلیل رشد غیر طبیعی بافت جفت رخ میدهند که معمولا خوشخیم بوده و با تخلیه رحم درمان میشوند (D&C). با این حال، در کمتر از 10% از بارداریهای مولار در بریتانیا، رشد بافت پس از D&C همچنان ادامه مییابد و به سرطان (GTN) تبدیل میشود که نیاز به درمان با داروهای ضد سرطان (شیمیدرمانی) دارد. GTN میتواند با خطر اندک یا پُر-خطر باشد. داروهای ضد سرطان بسیار موثر هستند، به ویژه در GTN دارای خطر اندک که معمولا با درمان تک دارویی مداوا میشود. با این حال، برای داشتن بهترین تاثیر، GTN پُر-خطر باید با ترکیبی از داروهای ضد سرطان درمان شود. این داروها میتوانند عوارض جانبی سمّی ایجاد کنند که احتمال بروز آنها در ترکیب با یکدیگر بیشتر است. شایعترین ترکیب دارویی که تجویز میشود، به اختصار EMA/CO است، که مخففی است از اتوپوزید ( E toposide)، متوتروکسات ( M ethotrexate)، اکتینومایسین ( A ctinomycin D)، سیکلوفسفامید ( C yclophosphamide) و انکووین (® O ncovin) (وینکریستین (vincristine))، اما چندین ترکیب دیگر نیز در حال استفاده هستند.
این مرور را انجام دادیم تا مشخص شود کدام ترکیب/ترکیبات یا داروها برای درمان دارویی خط اول GTN پُر-خطر موثرتر بوده و کمترین عوارض جانبی را در پی دارند. فقط یک مطالعه کوچک و قدیمی را پیدا کردیم که یک ترکیب دارویی را که به اختصار CHAMOCA نامیده میشود با یک ترکیب دارویی دیگر به نام MAC مقایسه کرد. رژیم CHAMOCA، که دیگر برای درمان GTN توصیه نمیشود، برای خون و مغز استخوان بسیار سمّی بوده و تاثیر بیشتری نسبت به رژیم MAC در برابر سرطان ندارد. بر اساس شواهد موجود، در حال حاضر تعیین اینکه EMA/CO موثرترین ترکیب دارویی با کمترین سمیّت است یا خیر، امکانپذیر نیست زیرا هیچ مطالعهای با کیفیت بالا برای مقایسه این ترکیب با دیگر ترکیبها انجام نشده است. GTN یک سرطان نادر است و بنابراین انجام مطالعات در این زمینه دشوار است، بنابراین پژوهشگران باید برای تولید شواهدی با کیفیت بالا با هم همکاری داشته باشند.
CHAMOCA برای درمان GTN توصیه نمیشود زیرا سمّیتر از MAC بوده و موثرتر نیست. EMA/CO در حال حاضر پرمصرفترین شیمیدرمانی ترکیبی خط اول برای مدیریت درمانی GTN پُر-خطر است، اگرچه این رژیم بهطور دقیق با دیگر ترکیبها مانند MAC یا FAV در RCTها مقایسه نشده است. دیگر رژیمهای درمانی ممکن است با سمیّت حاد کمتری نسبت به EMA/CO همراه باشند؛ با این حال، ارزیابی مناسب این ترکیبها در RCTهایی با کیفیت بالا و با نظارت طولانیمدت برای سرطانهای ثانویه مورد نیاز است. ما اذعان داریم که با توجه به بروز کم GTN، انجام RCTها در این زمینه دشوار است، از این رو همکاری چند مرکزی ضروری است.
این یک نسخه بهروز شده از مرور اصیل است که در بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (Cochrane Database of Systematic Reviews)، سال 2009، شماره 2 منتشر شد. نئوپلازی تروفوبلاستیک بارداری (gestational trophoblastic neoplasia; GTN) عبارت است از اختلالات بدخیم جفت که شامل هیداتیدیفرم مول تهاجمی (invasive hydatidiform mole)، کوریوکارسینوم (choriocarcinoma)، تومور تروفوبلاستیک در محل جفت (placental-site trophoblastic tumour; PSTT) و تومور تروفوبلاستیک اپیتلیوئیدی (epithelioid trophoblastic tumour; ETT) میشود. کوریوکارسینوم و مول هیداتیدیفرم تهاجمی به خوبی به شیمیدرمانی پاسخ میدهند: تومورهای دارای خطر اندک با شیمیدرمانی تک عاملی (مانند متوتروکسات (methotrexate ) یا اکتینومایسین D؛ (actinomycin D)) درمان میشوند، در حالی که تومورهای پُر-خطر با شیمیدرمانی ترکیبی (مانند EMA/CO (اتوپوزید (etoposide)، متوتروکسات، اکتینومایسین D، سیکلوفسفامید (cyclophosphamide) و وینکریستین (vincristine)) تحت درمان قرار میگیرند. ترکیبات دارویی مختلفی برای درمان تومورهای پُر-خطر استفاده میشوند؛ با این حال، اثربخشی و بیخطری (safety) مقایسهای این رژیمها مشخص نیست.
تعیین اثربخشی و بیخطری شیمیدرمانی ترکیبی در درمان GTN پُر-خطر.
برای این مرور اصیل، پایگاه ثبت تخصصی گروه کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 2؛ سال 2008)؛ MEDLINE؛ EMBASE و CBM را تا می 2008 جستوجو کردیم. برای بهروز کردن این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE و EMBASE را تا سپتامبر 2012 و 1 جون 2015 جستوجو کردیم. علاوه بر این، برای یافتن کارآزماییهای در حال انجام، به جستوجو در پایگاههای ثبت کارآزمایی بالینی آنلاین پرداختیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی که مداخلات شیمیدرمانی ترکیبی خط اول را در زنان مبتلا به GTN پُر-خطر مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم با استفاده از فرم استخراج داده، آنها را گردآوری کردند. متاآنالیز قابل انجام نبود، زیرا فقط یک مطالعه را وارد کردیم.
یک RCT را شامل 42 زن مبتلا به GTN پُر-خطر وارد کردیم که بهطور تصادفی، MAC (متوتروکسات، اکتینومایسین D و کلرامبوسیل (chlorambucil)) یا رژیم اصلاح شده CHAMOCA (سیکلوفسفامید، هیدروکسیاوره، اکتینومایسین D، متوتروکسات، دوکسوروبیسین (doxorubicin)، ملفالان (melphalan) و وینکریستین) را دریافت کردند. هیچ تفاوتی با اهمیت آماری در اثربخشی این دو رژیم وجود نداشت؛ با این حال، زنان گروه MAC، نسبت به زنان گروه CHAMOCA، دچار سمیّت کلی کمتر دارای اهمیت آماری و سمیّت خونی کمتری شدند. در طول دوره مطالعه، شش زن در گروه CHAMOCA در مقایسه با یک زن در گروه MAC جان خود را از دست دادند. این مطالعه به دلیل بروز سطوح غیر قابل قبول سمیّت در گروه CHAMOCA زودهنگام متوقف شد. هیچ RCT را شناسایی نکردیم که EMA/CO را با MAC یا دیگر رژیمهای شیمیدرمانی مقایسه کرده باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.