سرطان کولورکتال (روده بزرگ) از جمله سرطان رکتوم سومین علت شایع مرگومیرهای ناشی از سرطان در جهان غرب است. خطر ابتلا به سرطان رکتوم با افزایش سن افزایش مییابد و در افراد در سنین 70 سال شایعتر است. درمان آن شامل رزکسیون کامل جراحی تومور و بافت اطراف آن با تکنیکی به نام اکسیزیون کامل مزورکتال (total mesorectal excision; TME) است که گاهی با شیمیدرمانی و رادیوتراپی همراه میشود. این جراحی را میتوان با جراحی شکمی باز معمولی از طریق ایجاد یک برش بزرگ یا با جراحی لاپاروسکوپی سوراخ کلید با چندین برش کوچک برای ورود ابزارها و دوربین انجام داد. برای سرطان کولون ثابت شده که جراحی لاپاروسکوپی باعث بهبودی سریعتر پس از جراحی، عوارض کمتر و نتایج زیبایی بهتری میشود. انتظار میرود که این نتایج برای جراحی رکتوم نیز یکسان باشد. با این حال، به دلیل قرارگیری عمیقتر رکتوم در لگن و مجاورت آن با اعصاب مهم، انجام جراحی برای سرطان رکتوم از نظر فنی دشوارتر از سرطان کولون است. بنابراین تضمین رزکسیون کامل و بیخطر تومور حائز اهمیت است، این کار به دلیل کاهش خطر عود تومور مهم است و میتواند با ارزیابی نرخ عود و بقای بیمار در طولانیمدت تست شود.
در این مرور بهروز شده، تمام مطالعات تصادفیسازی شده را درباره TME از طریق لاپاروسکوپی و جراحی باز برای درمان سرطان رکتوم ارزیابی کردهایم تا نتایج آنها را مقایسه و ترکیب کنیم. تعداد 14 کارآزمایی را وارد کردیم که در مجموع نتایج 3528 بیمار تحت جراحی سرطان رکتوم را گزارش کردند. در 14.5% از افرادی که تحت جراحی لاپاروسکوپی قرار گرفتند، به دلیل مشکلات یا مسائل پیش آمده حین پروسیجر، تبدیل روش درمان به جراحی باز با ایجاد یک برش بزرگ در شکم ضرورت داشت.
در حال حاضر، شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهند که اکسیزیون کامل مزورکتال از طریق لاپاروسکوپی (laparoscopic total mesorectal excision; LTME) تاثیرات مشابهی با TME به روش جراحی باز (OTME) بر پیامدهای بقای طولانیمدت در درمان سرطان رکتوم دارد. تاثیر تخمین زده شده غیردقیق بود و انجام پژوهشهای بیشتر میتواند بر اعتماد ما به این نتیجه تاثیر بگذارد. شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهد که از نظر طول مدت بستری در بیمارستان، این روش منجر به پیامدهای کوتاهمدت پس از جراحی بهتری میشود. به این نتیجه رسیدیم که درد در گروه LTME کمتر بود و از سرگیری رژیم غذایی بهتر. شواهد بارزی را مبنی بر تفاوت در کیفیت زندگی میان دو گروه پیدا نکردیم، اما هزینههای انجام LTME بالاتر بود. در انتظار انتشار دادههای طولانیمدت تعدادی از مطالعات در حال انجام و اخیرا تکمیلشده هستیم تا به درک ما از تاثیرات این رویکردهای جراحی بر بقای طولانیمدت بدون بیماری، بقای کلی و عود موضعی بیماری کمک کنند.
شواهدی را با کیفیت متوسط پیدا کردیم که نشان میدهند اکسیزیون کامل مزورکتال (TME) از طریق لاپاروسکوپی تاثیرات مشابهی با TME به روش جراحی باز بر پیامدهای بقای طولانیمدت در درمان سرطان رکتوم دارد. سطح کیفیت شواهد به دلیل عدم دقت (imprecision) کاهش یافت و انجام پژوهشهای بیشتر میتواند بر اعتماد ما به این نتیجه تاثیر بگذارد. شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهد که این روش منجر به پیامدهای کوتاهمدت پس از جراحی بهتری از نظر بهبود سرطان رکتوم غیرموضعی پیشرفته میشود. نتایج در حال حاضر در نشان دادن بقای بدون بیماری و بقای کلی مشابه بوده، و برای عود پس از حداقل سه سال و تا 10 سال همسو و سازگار است، اگرچه به دلیل عدم دقت نمیتوانیم برتری هر دو روش را منتفی بدانیم. برای انجام یک آنالیز عمیقتر از بقای بدون بیماری در طولانیمدت، بقای کلی و عود موضعی، در انتظار جمعآوری دادههای طولانیمدت از تعدادی از مطالعات در حال انجام و به تازگی تکمیل شده هستیم.
سرطان کولورکتال از جمله سرطان رکتوم سومین علت شایع مرگومیرهای ناشی از سرطان در جهان غرب به شمار میآید. برای کارسینوم کولون، جراحی لاپاروسکوپی ثابت شده که منجر به بهبودی سریعتر پس از جراحی، عوارض کمتر و نتایج زیبایی بهتر، با نتایج اونکولوژیکی برابر، میشود. انتظار میرود که این مزایای کوتاهمدت برای جراحی لاپاروسکوپی سرطان رکتوم مشابه باشند. با این حال، بیخطری (safety) اونکولوژیکی جراحی لاپاروسکوپی برای سرطان رکتوم به دلیل عدم نتایج قطعی طولانیمدت مورد بحث باقی مانده است. بنابراین، مزایای کوتاهمدت مورد انتظار فقط زمانی میتوانند مورد توجه قرار گیرند که نتایج اونکولوژیکی حداقل برابر باشند.
ارزیابی تفاوت در نتایج کوتاهمدت و طولانیمدت پس از اکسیزیون کامل مزورکتال از طریق لاپاروسکوپی (laparoscopic total mesorectal excision; LTME) الکتیو برای رزکسیون سرطان رکتوم در مقایسه با اکسیزیون کامل مزورکتال از طریق جراحی باز (open total mesorectal excision; OTME).
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، 2013، شماره 2)؛ MEDLINE (ژانویه 1990 تا فوریه 2013)؛ EMBASE (ژانویه 1990 تا فوریه 2013)؛ ClinicalTrials.gov (فوریه 2013) و Current Controlled Trials (فوریه 2013) را جستوجو کردیم. فهرست منابع مقالات واردشده را برای یافتن مطالعات از دست رفته به صورت دستی جستوجو کردیم.
فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) برای گنجاندن در نظر گرفته شدند که LTME و OTME را با هم مقایسه کرده و حداقل یکی از معیارهای پیامد ما را گزارش دادند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کیفیت مطالعه را بر اساس بیانیه CONSORT ارزیابی کرده و اختلاف نظرها را با بحث حلوفصل کردند. کیفیت شواهد را با استفاده از روشهای درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردیم.
تعداد 45 منبع را از 953 نتیجه جستوجو شناسایی کردیم، 14 مطالعه شامل 3528 بیمار مبتلا به سرطان رکتوم، معیارهای ورود را داشتند. تاثیر خطر سوگیری (bias) مطالعات واردشده را بر کیفیت شواهد در نظر نگرفتیم. دادهها بر اساس اصل قصد درمان (intention-to-treat; ITT) با میانگین نرخ تبدیل 14.5% (محدوده 0% تا 35%) در گروه لاپاروسکوپی آنالیز شدند.
شواهدی با کیفیت متوسط نشان داد که TME به روش لاپاروسکوپی و جراحی باز تاثیرات مشابهی بر بقای (survival) بدون بیماری در پنج سال داشتند (OR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.38؛ 4 مطالعه، N = 943). تاثیرات تخمینی TME از طریق لاپاروسکوپی و جراحی باز روی عود موضعی و بقای کلی مشابه بودند، اگرچه فواصل اطمینان گسترده بوده، و هر دو دارای شواهدی با کیفیت متوسط بودند (عود موضعی: OR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.57 تا 1.39 و نرخ بقای کلی: OR: 1.15؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.52). شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا وجود داشت مبنی بر اینکه تعداد غدد لنفاوی برداشتهشده و حاشیههای جراحی میان دو گروه مشابه بودند.
برای نتایج کوتاهمدت، طول مدت بستری در بیمارستان تا دو روز کاهش یافت (95% CI؛ 3.22- تا 1.10-) (شواهد با کیفیت متوسط)، و زمان سپریشده تا اولین اجابت مزاج (defecation) در گروه LTME کوتاهتر بود (0.86- روز؛ 95% CI؛ 1.17- تا 0.54-). شواهدی با کیفیت متوسط وجود داشت مبنی بر اینکه میزان موربیدیتی 30 روزه در هر دو گروه مشابه بود (OR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.8 تا 1.1). موارد کمتری از عفونت زخم (OR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.50 تا 0.93) و عوارض خونریزیدهنده (OR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.10 تا 0.93) در گروه LTME رخ داد.
شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در کیفیت زندگی پس از LTME یا OTME در رابطه با بهبود عملکرد، مثانه و عملکرد جنسی وجود نداشت. هزینههای LTME بهطور قابل ملاحظهای بالاتر بود، به طوری که تفاوت در هزینههای مستقیم تا 2000 پوند انگلیس (GBP) گزارش شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.