داروهای ضدبارداری هورمونی تزریقی همچنان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه استفاده گستردهای دارند. دو داروی ضدبارداری تزریقی صرفا حاوی پروژستوژن وجود دارند که از دهه 1980 در بسیاری از کشورها در دسترس بودهاند. این داروها عبارتند از دپو مدروکسیپروژسترون استات (depot medroxyprogesterone acetate; DMPA) و نوراتیسترون انانتات (norethisterone oenanthate; NET-EN). آنها هر دو داروهای ضدبارداری بسیار موثری هستند که بین زنان در سنین باروری مقبولیت گستردهای دارند و بخش قابل توجهی از هزینههای سلامت را در زمینه پیشگیری از بارداری تشکیل میدهند. آنها در دفعات تزریق و قیمت متفاوت بوده و انجام یک مقایسه سیستماتیک، به اطمینان از استفاده منطقی از آنها کمک میکند. این مرور قصد دارد DPMA تزریقی با دوز 150 میلیگرم داخل عضلانی هر 3 ماه و NET-EN تزریقی با دوز 200 میلیگرم داخل عضلانی هر 2 ماه را مقایسه کند، و تعیین کند تفاوتهایی در اثربخشی ضدبارداری، برگشتپذیری و الگوهای قطع مصرف، تاثیرات بالینی خفیف و عمده آنها وجود دارند یا خیر.
همه بانکهای اطلاعاتی از زمانی بررسی شدند که پروژستوژنهای تزریقی مورد استفاده قرار گرفتهاند، و این مرور تمام مقایسههای تصادفیسازی و کنترلشده را از DMPA و NET-EN مورد استفاده برای پیشگیری از بارداری وارد کرد. کارآزماییها میبایست در مورد کارآیی ضدبارداری و بازگشت به باروری، نرخ و دلایل قطع مصرف، همچنین تاثیرات بالینی قاعدگی و غیرقاعدگی گزارش میکردند.
مشخص شد که تفاوت معنیداری میان دو گروه درمانی از نظر زمانی که زنان شروع به استفاده از عامل ضدبارداری کردند تا زمانی که استفاده از آن را متوقف کردند، وجود نداشت. زنانی که از NET-EN استفاده کردند، نسبت به کسانی که از DPMA استفاده کردند، 4% بیشتر احتمال داشت به دلایل شخصی استفاده را متوقف کنند، اما این تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود. در مواردی که بارداری تصادفی دلیل توقف استفاده بود، تفاوتی میان گروهها وجود نداشت. مدت زمان اپیزودهای خونریزی واژینال و لکهبینی در هر دو گروه یکسان بود. زنانی که از DPMA استفاده کردند، 21% احتمال بیشتری برای توقف کامل خونریزی واژینال حین استفاده از ضدبارداری داشتند. تغییرات در وزن بدن و تغییرات فشار خون میان گروه DMPA و NET-EN تفاوتی را نشان ندادند. به علاوه، این تغییرات در وزن بدن و فشار خون نسبتا جزئی بوده و از نظر بالینی مرتبط نبودند.
بنابراین، بهطور خلاصه، دادههای حاصل از کارآزماییهای موجود در این مرور، تفاوت کمی را میان تاثیرات این روشها نشان میدهند، به جز اینکه زنان تحت درمان با DMPA بیشتر احتمال دارد که در طول استفاده از دارو، دچار توقف خونریزی واژینال شوند. دادههای کافی برای تشخیص تفاوتها در برخی تاثیرات بالینی غیرقاعدگی وجود نداشت، و با توجه به اینکه این روش پیشگیری از بارداری همچنان در برخی کشورها استفاده میشود، انجام پژوهشهای بیشتری توصیه میشود.
در حالی که انتخاب بین DPMA و NET-EN به عنوان داروهای ضدبارداری تزریقی پروژستوژن ممکن است میان ارایهدهندگان خدمات سلامت و بیماران متفاوت باشد، دادههای حاصل از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده تفاوت کمی را میان تاثیرات این روشها نشان میدهند، به جز اینکه زنان تحت درمان با DMPA بیشتر احتمال دارد به آمنوره مبتلا شوند. دادههای کافی برای تشخیص تفاوتها در برخی تاثیرات بالینی عمده و خفیف غیرقاعدگی وجود ندارند.
دو داروی ضدبارداری تزریقی فقط حاوی پروژستوژن (injectable progestogen-only contraceptives; IPCs) وجود دارند که از سال 1983 در بسیاری از کشورهای جهان در دسترس بودهاند. هر دو دارو همچنان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بهطور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرند، و بخش بزرگی از هزینههای سیستم سلامت را برای پیشگیری از بارداری تشکیل میدهند. این داروها عبارتند از دپو مدروکسیپروژسترون استات (depot medroxyprogesterone acetate; DMPA) و نوراتیسترون انانتات (norethisterone oenanthate; NET-EN). هر دو، داروهای ضدبارداری بسیار موثری هستند که در میان زنان در سنین باروری مورد استقبال گسترده قرار دارند. آنها در تعداد دفعات تزریق متفاوت هستند که بر استقبال بیمار تاثیرگذار است. همچنین هزینه آنها نیز متفاوت با هم است که میتواند تاثیر قابل توجهی بر بودجهبندی سیستم سلامت داشته باشد. یک مقایسه سیستماتیک به اطمینان از استفاده منطقی از آنها کمک خواهد کرد.
تعیین اینکه تفاوتی میان DMPA تزریقی با دوز 150 میلیگرم عضلانی هر 3 ماه و NET-EN تزریقی با دوز 200 میلیگرم عضلانی هر 2 ماه، از نظر اثربخشی ضدبارداری، برگشتپذیری و شیوههای قطع مصرف، تاثیرات خفیف و تاثیرات عمده، وجود داشته باشد.
ما بانکهای اطلاعاتی رایانهای MEDLINE را با استفاده از PubMed؛ Popline؛ پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین، Biblioline؛ LILACS؛ EMBASE و PASCAL برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده روی DMPA در مقایسه با NET-EN به منظور پیشگیری از بارداری پروژستوژنیک طولانیاثر جستوجو کردیم. مطالعات بدون توجه به زبان نگارش مقاله وارد شدند و همه بانکهای اطلاعاتی از زمانی که پروژستوژنهای تزریقی مورد استفاده قرار گرفتند، بررسی شدند.
همه مقایسههای تصادفیسازی و کنترلشده میان DMPA تزریقی با دوز 150 میلیگرم داخل عضلانی هر 3 ماه و NET-EN تزریقی با دوز 200 میلیگرم داخل عضلانی هر 2 ماه، که با هدف پیشگیری از بارداری استفاده شدند، وارد شدند. کارآزماییها میبایست در مورد کارآیی ضدبارداری و بازگشت به باروری، خطرات قطع مصرف و دلایل قطع مصرف، و تاثیرات بالینی، اعم از قاعدگی و غیرقاعدگی، گزارش میدادند.
BD و CM، عناوین و چکیدههای به دستآمده را از طریق به کارگیری روشهای جستوجو ارزیابی کرده و معیارهای واجد شرایط بودن را اعمال کردند. BD سعی کرد تا در صورت نیاز به تبیین دادهها، با نویسندگان تماس بگیرد و با تمام سازندگان اصلی داروهای ضدبارداری تماس گرفت. پس از گنجاندن دو مطالعه، دادهها استخراج و با RevMan 4.2 آنالیز شدند.
دو کارآزمایی در این مرور وارد شدند. تفاوت معنیداری میان دو گروه درمانی از نظر میزان قطع درمان برای هیچیک از داروهای ضدبارداری وجود نداشت، اگرچه زنان تحت درمان با NET-EN نسبت به کسانی که از DPMA استفاده کردند، 4% بیشتر احتمال داشت به دلایل شخصی مصرف دارو را متوقف کنند. قطع مصرف به دلیل بارداری تصادفی میان گروهها تفاوتی نداشت. اگرچه مدت زمان خونریزی و لکهبینی در هر گروه یکسان بود، زنان تحت درمان با DPMA؛ 21% بیشتر احتمال داشت به آمنوره مبتلا شوند. میانگین تغییرات وزن بدن در 12 و 24 ماه، و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در 12 ماه، تفاوت معنیداری میان مطالعات نداشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.