فیبرومهای رحمی (uterine fibroids)، تودههای خوشخیم (غیرسرطانی) در رحم هستند. آنها شایعترین نوع تودههایی هستند که در لگن زنان یافت میشوند و حدود یک زن را از هر چهار یا پنج زن بالای 35 سال درگیر میکنند. اگرچه بسیاری از زنان مبتلا به فیبرومها از وجود آنها آگاه نیستند، این تودهها ممکن است به دلیل اندازه، تعداد یا محل خود باعث بروز نشانهها یا مشکلاتی شوند. از نشانههای شایع آنها میتوان به دورههای قاعدگی طولانیتر یا مکرر، خونریزی شدید، درد قاعدگی، فشار در قسمت تحتانی شکم، ناباروری یا سقط جنین اشاره کرد. زنانی که این نشانهها را دارند، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. فیبرومها را میتوان از طریق جراحی، برای مثال با استفاده از روشهای میومکتومی (myomectomy) (که در آن فیبرومها برداشته شده و رحم در جای خود باقی میماند) یا هیسترکتومی (hysterectomy) (خارج کردن رحم)، درمان کرد. روش دیگر، آمبولیزاسیون (embolization) شریان رحمی است که در آن رگهای خونی تغذیهکننده رحم مسدود میشوند. داروهایی مانند آگونیستهای هورمون آزادکننده گنادوتروپین (gonadotropin-releasing hormone; GnRH) ممکن است برای کوچک کردن فیبرومها و کنترل خونریزی استفاده شوند.
استفاده از محصولات گیاهی به عنوان جایگزینی برای درمان دارویی، جراحی، یا هر دو، شایع است. این مرور سیستماتیک شامل 21 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده با حضور 2222 زن مبتلا به فیبرومهای رحمی بود. هیچ شواهدی در مورد اثربخشی داروهای گیاهی برای تسکین نشانه وجود ندارد زیرا هیچ کارآزماییای این موضوع را به درستی ارزیابی نکرد. یک داروی گیاهی، Tripterygium wilfordii، در مقایسه با داروهای متداول، ممکن است تاثیر بیشتری در کاهش حجم فیبرومهای رحمی داشته باشد. به نظر میرسید که تاثیر پنج داروی گیاهی دیگر در کاهش حجم فیبرومها مشابه داروهای متداول باشند. استفاده از فرمول دارویی گیاهی Guizhi Fuling در ترکیب با میفپریستون (mifepristone) در مقایسه با مصرف میفپریستون به تنهایی، تاثیر بسیار قابل توجهی در کاهش حجم فیبرومها نشان داد. با این حال، تعداد شرکتکنندگان در این کارآزماییهای بالینی اندک بوده و کیفیت کارآزمایی نیز در حد پائینی بود. سیزده مورد از 21 کارآزمایی واردشده، بروز عوارض جانبی ناشی از داروهای گیاهی را گزارش کردند و به برخی مشکلات خفیف مانند ناراحتی معده، تهوع، گُرگرفتگی، و اشتهای ضعیف اشاره داشتند، اگرچه هیچ عارضه جانبی جدی شناسایی نشد. بنابراین تاثیر داروهای گیاهی برای درمان فیبرومهای رحمی در این مرور تایید نشده و لازم است در کارآزماییهایی با ابعاد بزرگ و با کیفیت خوب مورد مطالعه قرار گیرد.
به دلیل کافی نبودن مطالعاتی با حجم نمونه بزرگ و با کیفیت بالا، شواهد فعلی استفاده از داروهای گیاهی را برای درمان فیبرومهای رحمی تایید یا رد نمیکنند. انجام کارآزماییهای بیشتر و با کیفیت بالا به منظور ارزیابی پیامدهای مرتبط بالینی ضروری است.
فیبرومهای رحمی (uterine fibroids) شایعترین تودههای غیر-بدخیم در زنان در سنین باروری هستند. آنها با خونریزی شدید قاعدگی و ناباروری همراه هستند. استفاده از ترکیبات و فرآوردههای گیاهی به عنوان جایگزینی برای پروسیجرهای جراحی، رایج است.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) داروهای گیاهی چینی در درمان فیبرومهای رحمی.
نویسندگان با راهنمایی هماهنگکننده جستوجوی کارآزماییها، به جستوجو در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی زیر پرداختند: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اختلالات قاعدگی و ناباروری در کاکرین و گروه رشته طب مکمل در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، سال 2012، شماره 4)؛ MEDLINE؛ EMBASE، بانک اطلاعاتی زیستپزشکی چین، Traditional Chinese Medical Literature Analysis and Retrieval System (TCMLARS)؛ AMED، و LILACS. جستوجوها تا 11 سپتامبر 2012 انجام شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که به مقایسه ترکیبات و فرآوردههای گیاهی با عدم انجام مداخله، دارونما (placebo)، درمان طبی یا پروسیجرهای جراحی در زنان مبتلا به فیبرومهای رحمی پرداختند. کارآزماییهای واردشده در رابطه با مصرف ترکیبات و فرآوردههای گیاهی با یا بدون درمان متداول بودند.
دو نویسنده مرور به طور مستقل از هم دادهها را گردآوری کردند. خطر سوگیری (bias) را در کارآزمایی بر اساس معیارهای روششناسی (methodology) ارزیابی کردیم. دادههای دو حالتی (dichotomous data) را در قالب خطرات نسبی (RR) و پیامدهای پیوسته (continuous outcome) را در قالب تفاوتهای میانگین (MD) با 95% فواصل اطمینان (CI) ارایه کردیم.
تعداد 21 کارآزمایی تصادفیسازی شده (شامل 2222 زن) را وارد این مرور کردیم که اکثر آنها دارای خطر سوگیری نامشخص یا بالا بودند. از چندین فرآورده گیاهی مختلف در کارآزماییهای واردشده استفاده شدند. میانگین دوره درمان، سه تا شش ماه بود. پیامد اولیه، یعنی نشانههای مربوط به فیبرومهای رحمی، در هیچیک از کارآزماییهای واردشده گزارش نشدند. در اکثر کارآزماییها حجم فیبروم و اندازه رحم گزارش شدند.
عصاره Tripterygium wilfordii در مقایسه با میفپریستون (mifepristone)، با کاهش بیشتری در حجم فیبروم (MD؛ 23.03- سانتیمتر مکعب (cm 3 )؛ 95% CI؛ 28.39- تا 17.67-؛ 2 کارآزمایی) و اندازه رحم (MD؛ 51.25- cm 3 ؛ 95% CI؛ 77.70- تا 24.80-؛ 2 کارآزمایی) همراه بود. هیچ شواهدی دال بر وجود تفاوت معنیدار میان تاثیرات محصول گیاهی Nona Roguy و آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین (gonadotropin-releasing hormone; GnRH) روی میانگین حجم فیبروم یا اندازه رحم وجود نداشت. ترکیب فرمول Guizhi Fuling و میفپریستون در مقایسه با میفپریستون به تنهایی، با کاهش بیشتری در حجم فیبروم (MD؛ 1.72-؛ 95% CI؛ 2.42- تا 1.02-؛ 7 کارآزمایی) و اندازه رحم (MD: -31.63؛ 95% CI؛ 54.58- تا 8.68-؛ 3 کارآزمایی) همراه بود. فقط در 13/21 کارآزمایی بروز عوارض جانبی گزارش شد، و هیچکدام از عوارض جانبی مربوط به داروهای گیاهی نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.