آپنه انسدادی خواب (OSA) وضعیتی است که در آن بیماران دچار انسداد راههای هوایی خود شده و در طول خواب الگوی تنفسی نامنظمی دارند. در صورت عدم درمان OSA، این وضعیت میتواند باعث بروز انواع مشکلات سلامت از جمله فشار خون بالا، مشکلات قلبی، مشکل در تمرکز، خوابآلودگی بیش از حد و افزایش خطر تصادف با وسیله نقلیه شود. یکی از روشهای درمانی توصیهشده برای OSA عبارت است از CPAP (فشار مثبت مداوم راه هوایی)، که از پمپی تشکیل شده که هوا را هنگام خواب به بینی و/یا دهان بیمار میدمد تا راههای هوایی را باز نگه داشته و مانع از بروز انسداد شود. پمپ از طریق یک شیلنگ اتصال و یک «رابط» که روی صورت بیمار قرار دارد، به بیمار متصل میشود. انواع مختلفی از رابطهای موجود برای استفاده از CPAP وجود دارند، از جمله ماسکهایی که بینی، دهان، بینی و دهان و حتی کل صورت را میپوشانند. متاسفانه، بیماران اغلب دچار عوارض جانبی مربوط به رابط خود میشوند، که ممکن است باعث شود آنها بخواهند درمان CPAP خود را متوقف کنند. این مرور به مقایسه گزینههای مختلف رابط برای CPAP در بیماران مبتلا به OSA میپردازد. چهار کارآزمایی با مجموع 132 شرکتکننده وارد شدند. دو مطالعه ماسکهای بینی را با ماسک دهانی به نام Oracle مقایسه کردند، و به نظر نمیرسید که تفاوت قابل توجهی میان این دو از نظر انطباق بیمار با درمان، ثبت مطالعه خواب، خوابآلودگی یا دیگر نشانههای OSA وجود داشته باشد. یک مطالعه با ارزیابی ماسک بینی در مقابل بالشتک بینی (شامل شاخکهایی که در سوراخهای بینی قرار دارند) نشان داد بیمارانی که از بالشتکهای بینی استفاده کردند، عوارض جانبی کلی کمتری داشته و رضایت بیشتری را گزارش کردند. ماسک بینی بهتر از ماسک صورت (که هم بینی و هم دهان را میپوشاند) عمل کرد، با یک مطالعه که انطباق بیشتر و خواب آلودگی کمتری را نشان داد و تقریبا در همه بیماران، ماسک ترجیحی بود. انتخاب رابط برای یک شخص خاص باید متناسب با فرد انجام شود. انجام کارآزماییهای بیشتری برای مقایسه بسیاری از رابطهای CPAP در درمان OSA مورد نیاز است.
با توجه به تعداد محدود مطالعات موجود برای مقایسه انواع رابط، شکل مطلوب رابط ارائه CPAP نامشخص است. نتایج مرور ما نشان میدهد زمانی که بیمار قادر به تحمل ماسکهای معمولی بینی نیست، بالشتکهای بینی یا ماسک دهانی Oracle میتوانند جایگزینهای مفیدی باشند. ماسک صورت را نمیتوان به عنوان رابط خط اول توصیه کرد، اما اگر انسداد یا خشکی بینی استفاده از ماسک بینی را محدود کند ممکن است استفاده شود. برای مقایسه اشکال مختلف رابط ارائه CPAP برای درمان OSA، انجام مطالعات تصادفیسازی شده بیشتری در گروههای بزرگتر از بیماران و برای مدت طولانیتر مورد نیاز است.
فشار مثبت مداوم راه هوایی (continuous positive airway pressure; CPAP) پایه اصلی درمان آپنه انسدادی خواب (obstructive sleep apnoea; OSA) متوسط تا شدید را تشکیل میدهد. با این حال، انطباق با CPAP و تحمل آن کمتر از حد ایدهآل بوده است. در حال حاضر بسیاری از رابطهای CPAP مختلف برای درمان OSA در دسترس هستند. نوع رابط ارائه CPAP احتمالا بر پذیرش درمان CPAP و انطباق طولانیمدت با آن تاثیر میگذارد.
هدف این مرور، مقایسه اثربخشی رابطهای مختلف ارائه CPAP برای درمان آپنه انسدادی خواب است.
پایگاه ثبت تخصصی گروه راههای هوایی در کاکرین و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) مورد جستوجو قرار گرفتند. جستوجوها تا ژانویه 2011 بهروز بودند.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی شده و کنترلشده که اشکال مختلف رابط ارائه CPAP را برای درمان OSA مقایسه کردند، برای گنجاندن در نظر گرفته شدند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. سعی شد با نویسندگان مطالعه تماس گرفته شود تا دادههای منتشرنشده بیشتری به دست آیند.
چهار کارآزمایی با مجموع 132 شرکتکننده وارد شدند. دو مطالعه ماسک بینی را با ماسک دهانی Oracle مقایسه کردند و تفاوت معنی داری را در انطباق بیمار با درمان در یک ماه نشان ندادند (تفاوت میانگین (MD): 0.17 ساعت در شب، 95% CI؛ 0.54 تا 0.87). همچنین تفاوت معنیداری در هیچ یک از پارامترهای فیزیولوژیکی (مانند AHI، شاخص برانگیختگی (arousal index)، حداقل اشباع اکسیژن)، مقیاس خواب Epworth یا Epworth Sleepiness Scale، یا نشانههای OSA وجود نداشت. یک مطالعه منفرد که ماسک بینی را با بالشتکهای بینی مقایسه کرد، تفاوت معنیداری را در انطباق بیمار با درمان نشان داد که به صورت درصد روزهای استفادهشده به نفع بالشتکهای بینی بیان شد (بالشتکهای بینی میانگین: 94.1± SD 8.3%؛ ماسک بینی: 85.7 ± 23.5%، P = 0.02)، با این حال، تفاوت معنیداری در میانگین مصرف روزانه برای تمام روزها یا زمانی که استفاده بیشتر از 0 دقیقه در روز بود، وجود نداشت. بالشتکهای بینی همچنین با عوارض جانبی کلی کمتر (0.001 > P) و رضایت بیشتر از رابط (0.001 = P) همراه بودند. یک مطالعه در مورد مقایسه ماسک بینی با ماسک صورت نشان داد که انطباق بیمار با درمان با استفاده از ماسک بینی بهطور قابل توجهی بیشتر بود (MD؛ 1.0 ساعت در شب؛ 95% CI؛ 0.3 تا 1.8). ماسک بینی همچنین با نمرات ESS بسیار پائینتری همراه بود و تقریبا در همه بیماران رابط ترجیحی بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.