اگرچه درمانهای متداول غیردارویی و دارویی برای بیخوابی در بسیاری از افراد موثر هستند، درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی (acupuncture) بهطور گستردهای استفاده میشوند. این مرور برای بررسی اثربخشی و بیخطری (safety) انجام طب سوزنی در درمان بیخوابی انجام شد. سی و سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده برای ورود به این مرور واجد شرایط بودند، و 2293 شرکتکننده را وارد کردند. ما همه مطالعات را با خطر سوگیری بالا قضاوت کردیم. آنها در انواع شرکتکنندگان، درمانهای طب سوزنی و معیارهای پیامد خواب متفاوت بودند، که توانایی ما را برای نتیجهگیری قابل اعتماد محدود کرد. در حال حاضر شواهد بالینی دارای کیفیت بالا برای هدایت ما در مورد اثربخشی و بیخطری طب سوزنی وجود ندارد.
به دلیل کیفیت ضعیف روششناسی (methodology)، سطوح بالای ناهمگونی (heterogeneity) و سوگیری انتشار، شواهد کنونی برای حمایت یا رد طب سوزنی در درمان بیخوابی، به اندازه کافی دقیق و قوی نیستند. انجام کارآزماییهای بالینی بیشتر و با کیفیت بالا مورد نیاز هستند.
اگرچه درمانهای متداول غیردارویی و دارویی برای بیخوابی در بسیاری از افراد موثر هستند، درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی (acupuncture) بهطور گستردهای استفاده میشوند. با این حال، هنوز مشخص نیست که شواهد فعلی برای حمایت از طب سوزنی در درمان بیخوابی، به اندازه کافی دقیق هستند یا خیر.
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از طب سوزنی در درمان بیخوابی.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ PsycINFO؛ Dissertation Abstracts International؛ CINAHL؛ AMED؛ Traditional Chinese Medical Literature Analysis and Retrieval System (TCMLARS)؛ پورتال کارآزماییهای (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) و پایگاههای ثبت تخصصی مرتبط با سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) را در اکتبر 2011 جستوجو کردیم. فهرست منابع همه گزارشهای واجد شرایط را بررسی کرده و با نویسندگان کارآزمایی و کارشناسان در این زمینه تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده برای ارزیابی هر نوعی از طب سوزنی در درمان بیخوابی. آنها طب سوزنی را با/بدون درمان کمکی، در مقابل دارونما (placebo) یا درمان ساختگی (sham) یا عدم درمان یا همان درمان کمکی مقایسه کردند. کارآزماییهایی را حذف کردیم که روشهای مختلف طب سوزنی را با هم یا طب سوزنی را با دیگر درمانها مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. از نسبت شانس (OR) و تفاوت میانگین (MD)، به ترتیب، برای پیامدهای دو حالتی (binary) و پیامدهای پیوسته (continuous outcome) استفاده کردیم. در جایی که مناسب بود، دادهها را در متاآنالیز ترکیب کردیم.
سی و سه کارآزمایی وارد شدند. آنها 2293 شرکتکننده مبتلا به بیخوابی را، در رده سنی 15 تا 98 سال، وارد کردند که برخی از آنها با بیماریهای پزشکی ایجادکننده بیخوابی (سکته مغزی، مرحله نهایی بیماری کلیوی، پیش از یائسگی، بارداری، بیماریهای روانپزشکی) همراه بودند. آنها طب سوزنی با سوزن، طب سوزنی الکتریکی (electroacupuncture)، طب فشاری (acupressure) یا طب فشاری مغناطیسی (magnetic acupressure) را ارزیابی کردند.
طب فشاری در مقایسه با عدم درمان (دو مطالعه، 280 شرکتکننده) یا درمان ساختگی/دارونما (دو مطالعه، 112 شرکتکننده)، منجر به بهبودی در کیفیت خواب افراد بیشتری شد (در مقایسه با عدم درمان: OR: 13.08؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.79 تا 95.59؛ در مقایسه با درمان ساختگی/ دارونما: OR: 6.62؛ 95% CI؛ 1.78 تا 24.55). با این حال، با فرض اینکه خروج از مطالعه در آنالیز حساسیت (sensitivity) پیامد بدتری داشت، تاثیر مفید طب سوزنی بینتیجه بود. طب سوزنی به عنوان درمان کمکی در کنار درمانهای دیگر در مقایسه با دیگر درمانها به تنهایی، ممکن است نسبتی از افراد را با افزایش کیفیت خواب، بهطور جزئی افزایش دهد (13 مطالعه، 883 شرکتکننده، OR: 3.08؛ 95% CI؛ 1.93 تا 4.90). در آنالیز زیرگروه، فقط طب سوزنی با سوزن، اما نه طب سوزنی الکتریکی، مزایایی را نشان داد. همه کارآزماییها دارای خطر سوگیری بالا بوده و در تعریف بیخوابی، ویژگیهای شرکتکننده، نقاط طب سوزنی و رژیم درمانی، ناهمگن بودند. اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله بهطور کلی کوچک و با فواصل اطمینان گسترده بود. احتمالا سوگیری انتشار (publication bias) وجود داشت. عوارض جانبی به ندرت گزارش شده و خفیف بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.